شاخص جهانی کشور در نوآوری ۵۹پله ارتقا پیدا کرده است/ در رشد علمی جزو اولینها در دنیا هستیم
حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی روز دوشنبه در آیین پایانی سی و سومین جشنواره بین المللی خوارزمی و تقدیر از برگزیدگان این جشنواره ، با بیان اینکه دانشگاه ها باید فضای علم باشند و آنها را هم دوقطبی نکنند، گفت: علم و دانش را نباید بین جناح ها تقسیم کنیم.
به گزارش اقتصادآنلاین، وی تصریح کرد: هرچیزی را در جامعه دو قطبی نکنید، قطب بندی، حزب و جناح جای خودش را دارد.
متن سخنان روحانی به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبینا محمد و آله الطاهرین و صحبه المنتجبین
بسیار خوشحالم که در این ایام بسیار فرخنده سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و فضای آمادگی مردم برای حضور پای صندوق آراء شاهد این جشنواره مهم علمی هستیم. برای ما افتخار است که در جامعه امروز عالمان، اندیشمندان و فرهیختگان مسیر علم و دانش را به پیش میبرند. همه ارزش انسان این است که در نقطهای که قرار گرفته است، حرکت و تلاش کرده و شرایط نو را به نسل بعد واگذار میکند.
آنچه گذشتگان برای ما انجام دادند، حاصل تلاش و کوشش قرنها یا هزاران سال در طول تاریخ بشر بوده است وآنچه که امروز به عنوان علم و دانش، علوم پایه و علوم مختلف شاهد آن هستیم، حاصل تلاش و کوشش قرنها و سالیان متمادی از سوی اندیشمندان و دانشمندان است.
در واقع در هر نسلی چند آجری را بر این بنای رفیع میگذاریم، نسلهای بعد دو مرتبه اقدامات جدید را انجام میدهند. هم برای ما افتخار است که دانشمندان جامعه امروز و جامعه بشری در تلاشاند و هم برای عزیزانی که امروز برنده این جایزه شدند، افتخار است که توانستند در رقابت علم و دانش، گامی را فراتر بگذارند.
برای اینکه ما در یک جامعهای بتوانیم در مسیر رشد علمی قرار بگیریم که شاید تعبیر کنیم اگر اخلاق و معنویت را هم به یک معنایی داخل علم و دانش بگذاریم، همه چیز از علم و دانش سرچشمه میگیرد. علم و دانش است که رفاه، زندگی و سبک زندگی انسان را عوض میکند . اگر هنر را به یک معنا در داخل علم و دانش تعریف کنیم و مادر فناوری را هم علم و دانش و پژوهش بدانیم در واقع بزرگترین امتیاز انسان آن است که میفهمد، عالم میشود و میتواند عالمی را تربیت کند؛ یعنی تعلم میگیرد و تعلیم میدهد.
این تعلم و تعلیم اساس پیشرفت بشر و حرکت انسان به سوی کمال است. اگر بخواهیم این جو را بوجود بیاوریم که جوانهای ما مشتاق تحقیق، علم و پژوهش و فعالیت در فناوریهای نو بشوند، باید فضا را فضای مناسبی قرار بدهیم. یعنی آن اکوسیستم لازم و آن زیست بوم لازم را بوجود آوریم.
پیغمبر اسلام(ص) همین کار را انجام داد آن وقت که پیغمبر به رسالت مبعوث شد، علم، اساساً امتیاز نبود، خواندن و نوشتن اساساً امتیاز نبود هیچکس را با علم تجلیل نمیکردند و نمیگفتند این آقا عالم است، کتابهای فراوانی را خوانده است و در فلان دانش تخصص دارد. اگر افتخاری بود اول به قبیله، به خون، و به نژاد بود و بعد هم به شمشیرزنی و فتوحات جنگی بود.
خواندن، نوشتن، علم، دانش و مکتب، مرکز تعلیم و مکتبخانه و مدرسهای وجود نداشت و به عکس بعضیها علم و دانش را جزو خدمات رده پایین میدانستند؛ یعنی رئیس یک طایفه برای اینکه متنی بنویسد، یک فردی را میآورد که برایش کتابت کند به عنوان یک مستخدمی که کار را برای خودش ننگ و عار میدانست؛ که مطلبی را بنویسد؛ ندانستن، ننوشتن و نخواندن امتیاز بود، نه خواندن و نوشتن.
عجیب این است در چنین فضایی قرآن با خواندن و نوشتن این کتاب را آغاز میکند؛ «اقْرَأ بِاسمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَق؛ خَلَقَ الْإِنسَانَ مِن عَلَق؛ اقْرَا وَ رَبکَ الْأَکرَم؛ الَّذِی عَلَّمَ بِالْقَلَم» یعنی هم قلم، هم نوشتن، هم قرائت و هم خواندن جزو اولین آیاتی است که قرآن مجید با این آیات سرآغاز و شروع میشود؛ و لذا در جامعه پیامبر(ص) در مسجد یاد دادن و یاد گرفتن برتر از نماز شد.
فکر میکنیم در مسجد بالاترین کار نماز است؛ البته مسجد را برای سجده و نماز درست میکنند و در آنجا ما نماز را به پا میداریم، اما روایات ما میگوید، فراگرفتن علم و دانش و اینکه افراد را تعلیم دهیم، گاهی از سالها عبادت بالاتر است؛ آن روایتی که پیامبر(ص) به ابوذر میگوید یک ساعت در علم و دانش فهمیدن و فهماندن قرار گرفتن از سالها عبادت برتر و بالاتر است؛ پس در همان مسجدی که نماز میخواندند یک ارزش بزرگ این بود که میآموختند و یاد میدادند؛ مسجد مدرسه هم بود؛ محل تعلیم و تربیت هم بود؛ گر چه محل مشورتهای اجتماعی و ساماندهی مسایل اجتماعی و سیاسی هم بود.
پیامبر(ص) این فضا را بوجود آورد؛ آنچنان آن فضا به پیش رفت که شما میبینید در همان قرون اولیه در زمان امام باقر(ع) و امام صادق(ع)؛ اینکه میگویند امام صادق(ع) 4 هزار شاگرد داشت، ممکن است این 4 هزار شاگرد در یک لحظه نبوده در چند سال 4 هزار شاگرد بوده است، اما اینکه در یک مقطعی در مدینه کوچک 4 هزار نفر در مکتب یک عالم بزرگ و اندیشمند مثل امام صادق(ع) درس بیاموزد، شما میبینید اکوسیستم چگونه عوض شده است.
یعنی جامعه عربی که نه دنبال علم بود، نه دنبال دانش بود و نه علم و دانش ارزشی داشت؛ بزرگترین کار این شد که مردم بروند، یاد بگیرند، بیاموزند و تجربه کنند و اینکه اسلام برای علم، مرز نشناخت بسیار مهم است.
آن زمانی که مسأله قومیت آنقدر مهم بود که به یک عرب اگر میگفتند تو برو یک جایی که عرب نیست یک چیزی بیاموز؛ اصلاً زیر بار این حرف نمیرفت. قرآن میگوید اگر این کتاب به زبان عربی نبود، این عربهای جامعه آن روز به هیچ عنوان ایمان نمیآوردند؛ یعنی اینقدر برایشان مسأله قومیت و عربیت مهم بود.
حالا در همین جامعه، که این مسأله برایشان این همه مهم است؛ پیامبر(ص) میگوید هر کجای دنیا بود بروید علم بیاموزید «ولو بالصین» حالا به چین هم اگر است، در خاور دور هم است، بروید و علم را بیاموزید؛ یعنی مرز را شکاند و آنجا گفت که هیچ عزتی بالاتر از یاد دادن و یادگرفتن نیست و هیچ ذلتی بالاتر از ندانستن نیست؛ این فضا را پیامبر(ص) عوض کرد و به همین دلیل علم و دانش در مسیر پیشرفت قرار گرفت.
امروز یکی از افتخارات در جامعه ایران و در جامعه بعد از انقلابمان، آمار علم و دانش است؛ یعنی اگر مقایسه کنیم با 41 سال پیش میبینیم پیشرفت جامعه از لحاظ تعداد دانشآموز، دانشجو،مراکز پژوهشی و علمی، مراکز فناوری، پردیسها، پارکهای علم و فناوری، مداوم در حال سرعت یافتن است.
در طول این مدت مشاهده میکنیم که ایران در مسیر رشد و علم و دانش حرکت قابل قبولی را پیدا کرده است، همه آمار و ارقام نشان میدهد که وضع ما امسال از 2 سال و 4 سال پیش بهتر است.
وزیر محترم علوم آقای غلامی آماری اوایل بهمن امسال نامهای فرستاده بود و گزارشی داده بود و قسمت کمی از این گزارش را برای شما میخوانم ببینید که در آمار و ارقام واقعیت حرکت ما در مسیر پیشرفت و تعالی است.
(وزیر علوم)می گوید شاخص جهانی کشور در نوآوری از آغاز دولت یازدهم از 120 به رتبه 65 در پایان سال 97 رسیدیم و ارتقاء پیدا کردیم که این روند تداوم دارد به گونهای که در سال 98 به 61 رسیدیم یعنی ارتقاء 59 پله، یک آمار افتخار آفرینی برای ما است و الان یک معیار برای اینکه بگوییم دولت تدبیر و امید موفق بود یا نبود.
حالا تحریم، فشار و مشکلات بود و هر چه میخواهد باشد که البته اگر شرایط تحریم نبود، بیتردید شرایط بهتری داشتیم اما در عین حال در شرایط فشار و تحریم هم راه را گم نکردیم و مسیر را درست پیمودیم.
اینکه توانستیم در طول این 6 سال، 59 پله در نوآوری ارتقاء پیدا کنیم معنایش این است که مسیر انقلاب، مردم و دانشپژوهان صحیح و درستی بوده است.
بعد میگوید تعداد پارکهای علم و فناوری در این مدت از 36 در سال 93 به 43 در سال 98 رسیده است پس این هم برای ما قابل قبول است که در طول چند سال از 36 به 43 در تعداد پارکهای علم و فناوری رسیدیم.
در آمار بعدی میگوید تعداد واحدهای فناوریهای مستقر در مراکز فوق از 3 هزار در سال 92 به 7 هزار و 764 در سال 97 رسیدیم و بیش از 1625 واحد فناوری به کسب رتبه دانشبنیان نایل شدند که این آمار نشان میدهد مسیر، مسیر پیشرفت است و مسیری است که به جلو میرویم و در همین سالهای این همه سختی و فشار به نظر من این افتخارآمیز است.
در شرایطی که این همه مشکلات برای دانشگاهها، مراکز علمی، مواد اولیه و برای دسترسی ما حتی به برخی از سایتها مشکلاتی بوجود آمده است اما حرکت و رشد، حرکت قابل قبول است. اینکه در علم و فناوری از 21 به 16 رسیدیم به معنای آن است که حرکت ما حرکت سریع در مسیر رشد و علم است که در رشد علمی ما جزو اولین ها در دنیا هستیم و معنایش تحرک قابل قبول دانشگاهها و مراکز علمی ما است.
برای من بسیار خوشحال کننده بود که همین اخیرا وزیر صنعت نامه ای برای من نوشته بود که ما در اواخر سال 97 و در سال 98 مجموعا یک میلیارد و 200 میلیون یورو از قطعاتی که قبلا در بخش صنعت وارد می کردیم، امروز به خودکفایی رسیدیم و در داخل تولید می کنیم. خیلی برای ما مهم است که ما در ظرف 2 سال بیش از یک میلیارد یورو از آنچه که ما از خارج نیازمند بودیم و وارد می کردیم امروز در داخل خودمان می سازیم.
وزیر سلامت ما که حالا من اسم این وزارتخانه را آسان تر کردم و به جای بخش درمان و آموزش و همه اینهایی که کنار هم می چینیم، بهداشت، درمان، آموزش پزشکی اگر وزارت سلامت کنیم به هر حال راحت تریم و وزیر سلامت اعلام می کند و می گوید در یک سال گذشته 500 میلیون دلار واردات دارویی و تجهیزات پزشکی ما کمتر شده و همین مقدار در داخل می سازیم.
پس بنابراین ما این توانمندی را داریم. برای اینکه این توانمندی را افزایش دهیم البته اولین مساله، مساله امید جامعه ما به آینده و فضای مناسب در دانشگاهها است. اگر فضای دانشگاه علم باشد و فضای تنازع نباشد و علم را تقسیم نکنیم. علم و هنر و همه چیز در جامعه ما را نمی شود دوقطبی کرد.
می ترسم کم کم ساندویچ فروشی، بقالی ها و لباس فروشی ها هم دو قطبی شوند و یکی بشود این جناح و یکی آن جناح شود و هر کس این جناح است وارد این مغازه شود و هر کس آن جناح است وارد آن مغازه شود. من می ترسم میوه هم تبدیل به دوقطبی شود، پرتقال جناح راست، پرتقال جناح چپ، هر چیزی را در جامعه دوقطبی نکنیم. چه خبره؟ به چه سمت حرکت می کنیم؟ می خواهیم چکار کنیم؟
قطب، حزب، جناح جای خودش را دارد، یک استاد خوب، استاد خوب است حالا حتی آن زمانی که ما دانشجو بودیم. البته چون یک مقدار در آن سالها شور انقلاب ایجاد شده بود بعضی از دانشجویان با بعضی از استادها خوب نبودند و با بعضی از استادها بهتر بودند. بعضی از استادها با انقلاب موافق بودند بعضی ها خیلی موافق نبودند من همان زمان با این حرف مخالف بودم که یک استاد وقتی سر کلاس می آید و می خواهد درس بگوید ما باید از دانش او استفاده کنیم از اول که نمی آییم حرارت سنج بگذاریم ببینیم تقوای او بالا یا پایین است، از اول که نمی آییم ببینیم اصل و نسب او را بررسی کنیم که مال چه نژاد و طایفه ای است. این عالم و استاد است باید از او بیاموزیم. کلاس برای آموختن است برای یاد گرفتن است. دانشگاه حتما باید کار سیاسی هم انجام بدهد اما اصل را نباید فراموش کنیم.
دانشگاه را ما برای علم و دانش درست کردیم والا یک کلوپ درست می کردیم یک مرکزی درست می کردیم به نام خانه احزاب ، دانشجو به دانشگاه آمده باید علم بیاموزد و یاد بگیرد در عین حال در مسائل سیاسی هم حضور پیدا کند. در عین حال هم در انتخابات فعال باشد. همیشه دانشگاه های ما در ایام انتخابات از فعالترین گروهها در جامعه بودند .حضور شان در مسایل سیاسی وانتخاباتی بسیار خوب است و اشکالی ندارد، اما یادمان نرود آن نکته اول که ما دنبال علم و دانش رفتیم و علم و دانش را نباید تقسیم کنیم.
یک وقتی گفتم بعضیها نقد کردند گفتم فیزیک اسلامی و شیمی اسلامی و غیراسلامی نداریم بعضیها گفتند نه داریم. خوب شاید ما این چیزها را بلد نیستیم که چگونه می شود 2+2 در جناح راست 4 و در جناح چپ 6 بشود . 2+2 میشود 4 برای هر جناحی میخواهد باشد، فرقی نمیکند، علم، علم است. ریاضیات، ریاضیات است.
در مورد همین خوارزمی، آثار علمیاش را نمیپرسیم، حتی مذهباش را نمیپرسیم شیعه بوده یا سنی بوده، در مورد سعدی هم نمیپرسیم که او شیعه بوده یا سنی بوده، حافظ شیعه بوده یا سنی بوده؟چه فرق میکند، آنچه مهم است از علم و دانش این بزرگمردان در تاریخ استفاده کنید.
فضا را یک مقدار مناسب و آرام کنیم. از دو قطبی کردن فضا در همه موضوعات فاصله بگیریم و بگذاریم در علم و دانش پیشرفت شود . بحمدالله وضع ما خوب است و باید به آینده امیدوار باشیم امروز امیدوار هستیم اینکه تحریمها و فشارها نتوانسته ما را بشکند و نتوانسته ما را عوض کند، این افتخار بزرگی برای ماست.
خدا شاهد است در این یکسال و خردهای کمتر رهبری در دنیا است که به من برسد و از ایستادگی و تابآوری ملت ایران تجلیل نکند؛ همه رهبران غربی و اروپایی، همهشان برایشان جای تعجب و شگفتی است که یک ملت بزرگ و عظیم در برابر این همه فشار ایستادگی و مقاومت و در علم و دانش پیشرفت میکند.
در دانش روز و در فناوریهای نو پیشرفتهای ما در همه زمینهها قابل ملاحظه است؛ خود این متخصصین اتمی آژانس که برای بازدید میآیند، مدتی که یک مقدار آن تعهدات برجامی را کنار گذاشتیم و مراکز فناوریهایمان را آزاد گذاشتیم که دستشان باز باشد؛ اینکه در عرض یک سال توانستیم چند نوع سانتریفیوژ جدید تولید کنیم، گزارش آژانس را میخواندم خود اینها تعجب میکنند که ایران چگونه با این سرعت پیشرفت میکند.
البته خداوند به ما ایرانیها فرهنگ بلند داده که جای افتخار برای ماست، تاریخی بسیار بلندی را به ما داده است ما بیش از آنچه به جغرافیایمان افتخار کنیم به تاریخمان افتخار میکنیم؛ خداوند اندیشمندان و دانشمندان و استعداد خوبی را به ما داده است؛ در این منطقه ما دمکراسی را در خاورمیانه در مشروطیت پایهگذاری کردیم؛ قبل از اینکه کسی در این منطقه پارلمان داشته باشد، ما پارلمان بوجود آوردیم و انتخابات درست کردیم و مردم را پای صندوق آراء آوردیم؛ یک ملت بزرگی هستیم؛ ملت اندیشمندی هستیم؛ البته نخوت و غرور هم نداریم و علممان را در اختیار همه قرار میدهیم و از علم دیگران هم استفاده و بهرهبرداری میکنیم.
اگر اینچنین شد، مسیر ما مسیری است که امروز میتوانیم برای رفاه مردم و برای زندگی بهتر مردم تلاش کنیم و مشکلات جامعهمان را حل و فصل کنیم.
در این چند ماه اخیر 2 ، 3 مرکز رفتم با اینکه به طور مداوم آمار و اطلاعات روزانه را میگیرم؛ برای من بسیار جالب توجه بود؛ در یک مرکزی رفتم که کامیون را میساختند و اخیراً تکمیل کردند با نام جدید ایرانی؛ تمام این کامیون ایرانی است؛ یعنی موتورش، تمام قسمتها، اتاقش، تمام این کامیون ایرانی از اول تا آخر است؛ یک جاهایی از یک شرکتهایی استفاده و بهرهبرداری کردند. این جای افتخار دارد که ما در شرایط تحریم و فشار توانستیم روی پای خودمان یک خودروی سنگین را درست کنیم.
در بخش توربوفن، مرکزی را در جنوب بازدید کردیم که امروز تامین کننده فنهای بزرگ مورد نیاز بخش نفت و گاز است و در داخل به طور کامل تولید میشود که این در سالهای پیش نبوده است و ما امروز رسیدیم. اتفاقاً وزیر نفت که در این زمینه وسواس دارد همراه من بود و من از او سوال کردم و گفتم اینها در ایستگاههای پمپاژ فشار که استفاده میشود، با نوع خارجی متفاوت است که گفت نه و همان کارکرد را دارد و با همان کیفیت است.
این جای افتخار برای ما است. چه کسی این کار را کرد؟ عالمان، دانشگاهیان، اساتید، دانشجویان و مراکز علمی و فناوری ما این کار بزرگ را انجام دادند. در پتروشیمی هر روز در حال افتتاح هستیم و تا آخر این دولت انشاء الله 18 پتروشیمی و 18 مجتمع دیگر افتتاح خواهد شد و سالانه مرتب افتتاح میشود، جز قسمتهای کمی همه این ساختمان عظیم و این تأسیسات عظیم به دست ایرانیها و دانشمندان ما درست میشود و این کار، کار عظیمی است.
در بخش بیوتکنولوژی کار بزرگی انجام میدهیم. در بسیاری از داروها روی پای خود میایستیم.
در هوا و فضا، قدمهای خوبی امروز برداشتیم و در دولت قبلی ما در یک سطحی در فضا کار میکردیم، مثلاً سطح 250 کیلومتر و الان درارتفاع آن مشکلی نداریم و بالای 500 کیلومتر رفتیم و در این هم موفقیتهای بسیار خوبی داشتیم.
حالا نکاتی است که باید تکمیل شود، کار عظیم و بزرگی انجام گرفته است و یکی از راههای تشویق دانشجویان و محققین همین جشنوارهها است و راههای متفاوتی برای اینکه دانشجویان را به فناوری تشویق کنید، وجود دارد. همین پارکهای علمی محیط بسیار مناسبی را برای فناوری درست کرده است و این کارخانه نوآوری که افتتاح شد، قدم بسیار مهمی بود و استانهای دیگر هم این کارخانه نوآوری را افتتاح میکنند.
کاری که شرکتهای دانشبنیان انجام میدهند و شتابدهندهها که کار را تسهیل میکنند و شرکتهای شتابدهندهای که همه کار را برای حرکت آماده میکنند.
امروز در بسیاری از استانها دنبال این هستند که این کارخانه فناوری و نوآوری را بوجود بیاورند. این کار بسیار عظیم و بزرگی است و ما باید به انحاء مختلف تشویق کنیم.
همین گزارش میگوید ما در آغاز این دولت 1625 واحد فناوری داریم که به کسب رتبه دانشبنیان رسیدند و بعد میگوید سال 92 فقط 11 شرکت بودند که حائز این رتبه بودند. از 11 شرکت در این چند سال به 1625 شرکت رسیدیم و معنی آن این است که در مسیر تحول قرار داریم. همه آمار و ارقام این را میگوید و چون دستگاههای تبلیغاتی دولت ما چند نوع محاصره دارد که یک محاصره آمریکا است.
خبر تکمیل می شود...