افتتاح 3.5میلیارد دلار طرح و اشتغال 7600نفری در «ایمیدرو»/ رشد دو برابری اکتشاف و پیوند صنعت و دانشگاه

عملیاتی شدن نقشه راه معدن

به گزارش اقتصادآنلاین، نقشه راه معدن و صنایع معدنی مشتمل بر 72راهبرد است که سازمان ایمیدرو مسوولیت اجرای 33 راهبرد را در اختیار دارد. این سازمان برای اجرایی کردن این مهم، 145 هدف تعریف کرده است که سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران تا پایان دی ماه توانسته 58درصد از اهداف این نقشه راه را محقق کند.

راه اندازی طرح ها:

از ابتدای سال 98 تاکنون برنامه راه‌اندازی 3.5 میلیارد دلار پروژه معدنی و صنایع معدنی اجرایی شده و تا نیمه زمستان امسال نزدیک به 1.2 میلیارد دلار طرح افتتاح شده است. تعداد قابل توجهی از دیگر پروژه ها به مرحله راه اندازی، تولید آزمایشی یا تست مراحل مختلف رسیده‌اند. آلومینیوم جنوب (سالکو) با تکنولوژی 430 کیلوآمپر اکنون بزرگ ترین و مدرنترین کارخانه آلومینیوم ایران است که از ابتدای زمستان جاری به تولید آزمایشی دست یافته که از سرمایه گذاری 1.2 میلیارد دلاری برخوردار است. همچنین طرح‌های گندله سازی توسعه ملی (واقع در سنگان) با سرمایه گذاری 190 میلیون دلاری به همراه 4 میلیون دلار پروژه زیربنایی در مجموع (سه طرح) با رقم نزدیک به 1.4 میلیارد دلار آماده افتتاح هستند. علاوه بر این تا پایان سال جاری نیز بیش از یک میلیارد دلار طرح در مدار تولید قرار می‌گیرد که شامل حوزه‌های کنسانتره سنگ‌آهن، چهار طرح صنعت مس، خردایش سنگ‌آهن گل‌گهر، فاز نخست بندر پارسیان، و تعدادی طرح زیربنایی است. کل سرمایه‌گذاری‌هایی که تا پایان سال به ثمر خواهد نشست، بیش از 7600 شغل مستقیم و نزدیک به 29هزار شغل به طور غیرمستقیم ایجاد می‌کند.

عملکرد تولید و صادرات واحدهای بزرگ

عملکرد تولید شرکت‌های بزرگ بخش معدن و صنایع معدنی در مدت 10 ماه سال 98 نشان دهنده رشد اکثر بخش‌ها است به طوریکه تولید کنسانتره سنگ‌آهن با افزایش سه درصدی، آهن اسفنجی افزایش هشت درصدی، شمش فولاد رشد پنج درصدی، محصولات فولاد رشد هشت درصدی، کاتد مس افزایش 3درصدی و تولید پودر آلومینا تقریبا به اندازه تولید سال گذشته بوده است. از سوی دیگر ‌آمار عملکرد واحدهای بزرگ معدن و صنایع معدنی بیانگر این است تا پایان دی‌ ماه سال 98، صادرات انواع محصولات این شرکت‌ها رشد 25درصدی را به ثبت رسانده است.

اکتشاف 650 هزار کیلومتر مربع

از ابتدای تاسیس ایمیدرو تا نیمه نخست سال 97 برنامه اکتشاف این سازمان در مساحت 250 هزار کیلومتر مربع اجرایی شد. اما از نیمه دوم سال گذشته، برنامه توسعه اکتشافات با جهش 400 هزار کیلومتر مربعی همراه شد به گونه‌ای که با هدف افزایش ذخایر مواد استراتژیک معدنی در 650 هزار کیلومتر مربع به اجرا در آمد. ایمیدرو اکنون 80 درصد مساحت اکتشافی کشور را در اختیار دارد، این برنامه در واقع گامی در جهت ایجاد توازن در زنجیره صنایع معدنی محسوب می‌شود که خوراک آتی صنایع را تامین کند. تاکنون در ایران مرکزی ذخایر قابل توجهی کشف شده است. با توجه به اینکه بخش خصوصی با حمایت ایمیدرو موفق به اجرای قسمتی از فعالیت‌های اکتشافی مذکور شده است، همکاری بخش خصوصی در تکمیل فعالیت‌های اکتشافی نیز از سیاست های جدید ایمیدرو است.

فعال سازی معادن کوچک:

طرح احیای معادن کوچک و متوسط مقیاس که با هدف توسعه اشتغال و همچنین تامین بخشی از خوراک شرکت‌های بزرگ از سوی شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران (از شرکت های تابعه ایمیدرو) به اجرا درآمده تا نیمه دی ماه جاری بیش از 130 معدن را احیا کرده است. این طرح با مشارکت تشکل ها از جمله خانه معدن ایران اجرایی شده، در همین راستا تفاهم‌نامه ای در راستای کمک به فعال‌سازی معادن کوچک با تولیدکنندگان کنسانتره و گندله امضا شده است که به نقش آفرینی این معادن کمک خواهد کرد.

افزایش سرمایه صندوق بیمه معدن؛ پشتوانه بخش خصوصی

صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی طی 14 سال از فعالیت خود 1742 فقره بیمه نامه سرمایه گذاری و اعتباری به مبلغ 1028میلیارد تومان صادر کرده که 592 میلیارد تومان آن مربوط به دو سال گذشته است. یکی از پشتوانه‌های این صندوق افزایش سرمایه است که در سال جاری از 140 میلیارد به 350 میلیارد تومان رسیده است. طبق برنامه‌های ایمیدرو، این نهاد پشتیبان معادن بخش خصوصی، سال 99 برنامه افزایش سرمایه تا 500 میلیارد تومان را پیش‌رو دارد. همچنین حمایت از طرح فعال‌سازی معادن کوچک جز فعالیت‌های صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت های معدنی قرار دارد.

چشم انداز توسعه مناطق ویژه صنایع انرژی بر

طی سال‌های اخیر ایمیدرو علاوه بر منطقه ویژه صنایع انرژی‌بر خلیج فارس، توسعه مناطق ویژه لامِرد (جنوب استان فارس) و پارسیان (غرب استان هرمزگان) و همچنین کاشان را پیش رو داشته است. منطقه لامرد اکنون میزبان بزرگ ترین و مدرنترین طرح تولید آلومینیوم ایران (سالکو) است و منطقه پارسیان نیز در حال جذب سرمایه‌گذاران حوزه صنایع معدنی و پتروشیمی است. وزارت نفت منطقه پارسیان را به عنوان هاب سوم اجرای طرح های پتروشیمی قرار داده است. در حال حاضر ساخت فاز نخست اسکله اختصاصی منطقه پارسیان در مراحل پایانی است و تا اسفند ماه به بهره برداری خواهد رسید. منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس نیز 18 طرح توسعه ای در حال اجرا و برنامه واگذاری زمین به 11 متقاضی سرمایه گذاری را در دستور کار دارد. این منطقه در عین حال برنامه دستیابی به ظرفیت تولید 10 میلیون تن فولاد را در برنامه دارد. در همین حال به دلیل اینکه اسکله منطقه ویژه خلیج فارس یکی از مزیت های این منطقه به شمار می آید، توسعه آن از محورهایی است که توسط ایمیدرو پیگیری می شود و در این راستا فراخوان جذب سرمایه گذار در دست اقدام است.

جشنواره اینوماین2

ایمیدرو جشنواره ایده های ارزش آفرین با نام اینوماین2 (INNOMINE)  را با همکاری معاونت فناوری ریاست جمهوری (و صندوق نوآوری و شکوفایی) و دانشگاه تهران در بهمن ماه برگزار کرد. در این جشنواره تعداد شرکت های ثبت نام کننده و ایده های ارسال شده، با جهش نسبت به سال قبل به 380 مورد رسید. 15 ایده برتر این حوزه نیز در پایان این رویداد معرفی شدند. ایمیدرو، "هم آفرینی ارزش"، را در همکاری با مراکز علمی و تحقیقاتی پیگیری می‌کند.

راه اندازی پایلوت عناصر نادرخاکی

پایلوت تولید عناصر نادر خاکی در دهه نخست بهمن ماه 98 با حضور "معاون علمی رییس جمهوری" و "وزیر صنعت معدن و تجارت" افتتاح شد. این پایلوت با استفاده از دانش متخصصان داخلی راه اندازی شده که انعطاف پذیری بالایی در استحصال عناصر استراتژیک با عیارهای بسیار پایین یا بسیار بالا را دارد و با توجه به اینکه از روش های مختلف فراوری از جمله روش های فیزیکی و هیدرومتالورژی در آن استفاده شده، امکان حذف همه ناخالصی ها را دارد.

مطالعات نشان می دهد عناصر نادر خاکی کشور، با غنی شدگی ضعیف، اغلب همراه سایر عناصر از جمله آهن، تیتان، فسفات و مواد پرتوزا هستند که راه اندازی این پایلوت،‌ به کامل شدن زنجیره دانش استحصال مواد معدنی و استراتژیک کمک شایانی می کند.

تفاهمنامه با دانشگاه ها و مراکز علمی

ایمیدرو در راستای برطرف سازی نیاز معدن و صنایع معدنی، از سال گذشته اقدام به "نیازمحور کردن" پروژه های پژوهشی کرده و با حمایت از آن ها به رفع نیازهای موجود در این بخش می‌پردازد.

این سازمان طبق تفاهمنامه های امضا شده، با 11 دانشگاه و مراکز علمی در حال همکاری است و 20 پروژه نیازمحور (عمدتا در حوزه محیط زیست) در حال اجرا دارد. سازمان ایمیدرو همچنین از 194 پایان نامه بخش معدن و صنایع معدنی حمایت کرده است. در همین حال بودجه حوزه پژوهش رشد 50 درصدی و بودجه بخش آموزش رشد 100درصدی در مقایسه با سال 97 داشته است.

حمایت از صنعت گوهر سنگ ها و سنگ های تزئینی

ایمیدرو در کنار حمایت از صنایع بزرگ، برنامه بازبینی و تدوین طرح جامع گوهر سنگ‌ها (سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی) و همچنین سنگ‌های تزئینی را با حضور تشکل‌های تخصصی در دست اجرا دارد. هم اکنون کمیته های مختلفی در این بخش مشغول به کار هستند. این برنامه با هدف رفع موانع این صنایع به اجرا در می‌آید. مقرر شده به زودی بازار گوهر سنگ‌ها در اصفهان با همکاری مقامات استانی و بخش خصوصی ایجاد شود. از سوی دیگر عارضه‌یابی بخش سنگ‌های تزئینی نیز آغاز شده تا شرایط رشد و به روز آوری صنعت سنگ تزئینی مهیا شود.

ایمیدرو به عنوان متولی توسعه بخش معدن و صنایع معدنی در کنار فعالان این حوزه قرار دارد. این سازمان نقش سیاست‌گذاری و تسهیل شرایط فعالیت در معدن و صنایع معدنی را برعهده دارد و زمینه لازم را برای بخش خصوصی به منظور تقویت و توسعه صنعت سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی فراهم می‌کند. در این میان صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی از این حوزه ارزش آفرین و اشتغالزا حمایت می‌کند.

تامین زیرساخت:

تامین و توسعه زیرساخت‌ها سبب تسهیل در انتقال و جابه‌جایی مواد خام و تولید شده می‌شود. ایمیدرو با همکاری شرکت‌های بخش خصوصی، توسعه زیرساخت‌ها را در اولویت برنامه‌ها و اقدامات خود قرار داده که برجسته ترین آن ها شامل حمل جاده ای، ریلی،‌ انتقال آب از دریا است. این سازمان تاکنون 660 کیلومتر مسیر جاده‌ای برای معادن و 373 خط انتقال برق ایجاد کرده است. علاوه بر این احداث نیروگاه هرمز در منطقه ویژه خلیج فارس در راستای توسعه زیرساخت‌ها انجام شده است. همچنین خط دوم جاده سنگان تربت حیدریه با مشارکت بخش خصوصی اجرایی شده است. ارزش کل سرمایه گذاری این طرح به 800 میلیارد تومان می‌رسد.

طرح خط انتقال آب از دریای عمان

ایمیدرو با استفاده از تجربه اجرای پروژه انتقال آب از خلیج فارس به مناطق مرکزی، پروژه جدید و بزرگ انتقال آب از دریای عمان به سه استان شرقی (سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی) را با استفاده از سرمایه گذاری بخش خصوصی اجرایی می‌کند.

در این طرح 1500 کیلومتری، قرار است پس از شیرین سازی آب دریای عمان، از مسیر خط لوله وارد سه استان سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی شود که در نهایت آینده تامین آب در مجتمع معدنی سنگان برای سرمایه گذاران،‌ روشن و اطمینان بخش خواهد شد.

منطقه ویژه خلیج فارس و طرح 10 میلیون تنی فولاد

چشم انداز منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس (از زیرمجموعه‌های سازمان توسعه ونوسازی معادن وصنایع معدنی ایران) ، دستیابی به ظرفیت تولید 10 میلیون تن فولاد است. این برنامه طبق راهبری‌های ایمیدرو و با سرمایه گذاران فعلی این منطقه در دست اجرا است و کنسرسیوم آن تشکیل شده است.

ایجاد ظرفیت تولید 10 میلیون تن فولاد در سواحل مکران

ایمیدرو در راستای سیاست های کلان خود، در افزایش ظرفیت تولید فولاد به سبب دسترسی سواحل جنوبی به آب و تاسیسات بندری، طرح ایجاد 10 میلیون تن ظرفیت تولید فولاد در سواحل مکران واقع در چابهار (استان سیستان و بلوچستان) را به اجرا گذاشته است. این برنامه با مشارکت بخش خصوصی انجام خواهد شد.