بهبود وضعیت تولید ساختمان در پیش‌بینی‌های آماری

وی ابراز داشت: در محاسبه عدد شامخ بخش ساختمان، با توجه به اینکه پرسش اول بالاترین تاثیر را در معیار سنجش کل دارا بوده و بر اساس مطالعات صورت گرفته، رویکرد بکار رفته در محاسبه شاخص کل برخی دیگر از کشورها نیز موید این مطلب است؛ لذا عدد شامخ کل برابر با عدد شامخ پرسش اول در نظر گرفته شده است.

مطیع جهانی در تشریح این بررسی آماری بیان داشت: در طرح شامخ، از پاسخ‌دهندگان خواسته می‌شود به ۱۲پرسش‌ مطرح شده در قالب سه معیار وضعیت نسبت به ماه پیش( بهتر شده، بدتر شده یا تغییری نکرده است)، پاسخ دهند. در صورت انتخاب گزینه بیشتر از ماه قبل: عدد ۱، گزینه بدون تغییر: عدد ۰.۵ و گزینه کمتر ازماه قبل: عدد صفر برای آن پرسش ثبت می شود. مجموع حاصل ضرب درصد پاسخگویان به هریک از گزینه‌ها در عدد همان گزینه، مبین عدد شامخ در آن پرسش است. درنهایت معیار سنجش این شاخص عددی بین ۰ تا ۱۰۰ است. عدد ۰  و ۱۰۰ به ترتیب به معنای آن است که ۱۰۰ درصد پاسخگویان گزینه” بدتر شده است” و”بهتر شده است” را انتخاب کرده‌اند، عدد ۵۰ نشان‌دهنده عدم تغییر وضعیت نسبت به ماه قبل، بالای ۵۰ نشانه بهبود وضعیت نسبت به ماه قبل و زیر ۵۰ به معنای بدتر شدن وضعیت نسبت به ماه قبل است. بر این اساس، چنانچه عدد محاسبه شده زیر ۵۰ باشد، اما از عدد محاسبه شده ماه قبل بیشتر باشد، نشان می‌دهد که سرعت بدتر شدن وضعیت، کاهش یافته است. در مقابل، چنانچه عدد محاسبه شده بالای ۵۰ باشد اما از عدد ماه قبل کمتر باشد، نشان می‌دهد که سرعت بهبود وضعیت در مقایسه با ماه قبل، کاهش یافته است.

لازم به اشاره است؛ از میان شاخص‌های متنوع و گوناگون اقتصادی که توسط کشورها و سازمان‌های بین‌المللی  انتشار می‌یابند، شاخص PMI(Purchasing Manager’s Index) که در فارسی به اختصار شامخ نامگذاری شده است، یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی است که مورد پذیرش اکثر کشورهای توسعه‌یافته قرار دارد. درحال حاضر شاخص شامخ برای حدود  ۲۹۰۰۰ بنگاه بخش خصوصی در بیش از ۴۰ کشور دنیا  محاسبه و منتشر می‌شود. این شاخص که بر اساس پایش پرسشنامه‌ای به دست می‌آید، بینش آنی و تصویر سریعی از شرایط اقتصاد کلان به ویژه وضعیت رونق و رکود در بخش‌های ساختمان، صنعت و خدمات ارائه می‌دهد.

به گفته این مقام مسئول، شامخ ویژگی های خاصی دارد که به اختصار به آن اشاره می شود، اینکه داده‌های شامخ به صورت ماهانه در روزهای ابتدایی ماه و پیش از انتشار داده‌های رسمی  منتشر می‌شود، شامخ، امکان مقایسه مستقیم بسیاری از کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه از طریق تولید داده‌های استاندارد شده را فراهم می‌سازد، داده‌ها در شامخ بر اساس مستندات واقعی کسب‌وکارها و نه بر اساس نظرات شخصی و حدس مدیران جمع‌آوری می‌شوند و در نهایت اینکه شامخ به‌صورت مستمر و دقیق توسط بازار‌های مالی، بانک‌های مرکزی، مراکز تصمیم‌گیری اقتصادی و رسانه‌ها در جهان پیگیری می‌شود.

این مقام در خصوص نتایج به دست آمده در مهرماه سالجاری در بخش ساختمان ابراز داشت: در رابطه با نحوه ارزیابی عدد شامخ کل، این عدد برای مهرماه معادل ۴۴.۳۰ است که نشان می‌دهد که وضعیت بخش ساختمان نسبت به ماه قبل روند آرامی را داشته و این وضعیت در اکثر زیربخش های این شاخص قابل ملاحظه است. بنابر اعلام فعالان اقتصادی این صنعت، مقدار تولید یا ارائه خدمات با رقم شاخص۴۴.۳۰، میزان فروش۴۷.۴۷  و سفارشات جدید۴۶.۲  تا حدودی نسبت به شهریورکاهش داشته است که قرار گرفتن در ماه‌های محرم و صفر در پایین بودن حجم معاملات بی تاثیر نبوده است. همزمان موجودی مواد اولیه با رقم  ۴۱.۷۷ در مقایسه با شهریور ماه روند کاهشی داشته است.

وی ادامه داد: قیمت خرید مواد اولیه ۶۰.۷۶  نسبت به شهریور تاحدودی افزایش یافته  و قیمت محصولات تولید شده ۴۵.۵۷نسبت به شهریور کمی کاهش یافته که در کنار سایر متغیرها نشان از ادامه سایه رکود بر بخش ساختمان کشور دارد. میزان بکارگیری نیروی انسانی و نیز مصرف حامل‌های انرژی با رقم یکسان ۵۰.۶۳ تغییرخاصی نداشته و میزان صادرات نیز با اندکی کاهش  عدد۴۹.۳۷ را نشان می‌دهد. با توجه به کاهش سفارشات و تولید، کاهش موجودی انبار ۴۲.۴۱ منطقی به نظر می‌رسد. نکته جالب توجه به انتظارات مثبت فعالان اقتصادی مرتبط است که با رقم شاخص۶۱.۳۹، علی رغم همه شرایط پیش گفته شده، برای ماه بعد بهبود وضعیت را پیش بینی کرده‌اند.

مطیع جهانی خاطرنشان کرد: با توجه به ارتباط صنعت ساختمان با بسیاری از صنایع و رسته‌های شغلی کشور، دوره های رونق و رکود آن مستقیما به رونق و رکود بخش زیادی از صنایع کشور می‌انجامد. وی افزود: در یک دسته بندی کلی، بخش ساختمان در ایران شامل دو بخش کلی مسکونی و غیرمسکونی(تجاری و عمرانی) است. در بخش مسکونی طبق آمار منتشره توسط بانک مرکزی، در مهرماه ۹۸ تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی تهران (به عنوان نمونه آماری بزرگ از کل کشور) به ۳۴۰۰ واحد رسیده که هرچند نسبت به ماه گذشته ۲۲ درصد افزایش یافته اما نسبت به ماه مشابه سال  گذشته ۶۳.۷ درصد کاهش نشان می‌دهد. متوسط قیمت هر متر مربع نیز به ترتیب ۰.۴ و ۴۷.۷ نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال گذشته افزایش را تجربه کرده است. درحالی‌که قدرت خرید در این بازار به دلیل تورم بالا  همچنان پایین است؛ پیش‌بینی می‌شود طرح اقدام ملی مسکن که با هدف افزایش تولید مسکن و پاسخگویی به نیاز جامعه صورت می‌گیرد، بتواند در صورت اجرای درست و کارشناسانه، در بلندمدت تغییراتی را در بازار مسکن ایجادکند.

این تعاونگر گفت: در بخش ساخت و سازهای عمرانی نیز بواسطه تاثیر تحریم‌های ظالمانه آمریکا بر درآمدهای نفتی و همزمان تاثیر کاهش درآمدهای نفتی بر کاهش اعتبارات عمرانی دولت،  کند بودن آهنگ رشد پروژه های عمرانی دور از انتظار نیست.

لازم به اشاره است، نگاهی به آخرین تحلیل های شاخص PMI جهانی در  ماه سپتامبر نشان می دهد که شاخص  PMI در این ماه حکایت از کاهش شتاب رشد اقتصادی جهان دارد و ضعیفترین میزان رشد تولید در سه سال گذشته را نشان می‌دهد. رشد سفارشات جدید به کمترین میزان خود از سال ۲۰۱۲ رسیده است و انتظارات کسب و کارها درباره سال پیش رو نزدیک به حد پایین پرسشنامه ارزیابی شده است. نگرانی های تجاری بدلیل افزایش عدم اطمینان ها و نگرانی ها درباره رشد ضعیف تر اقتصاد، همچنان وجود دارد. صادرات جهانی همچنان در سرازیری سقوط قرار دارد و فعالیت های تولیدی، علی‌رغم برخی علایم کاهش رکود، کمابیش در وضعیت ثابت قرار دارد. مهمترین عامل برای تضعیف اخیر شرایط جهانی، سرریز کاهش تجارت ناشی از تولید به بخش خدمات است. بخش خدمات کمترین میزان رشد را در طول ۳ سال اخیر نشان می دهد.

اتاق تعاون  ایران برای نخستین بار در کشور از مهرماه ۱۳۹۸ نسبت به اجرای طرح شامخ ساختمان اقدام کرده که نتیجه آن بصورت ماهانه توسط مرکز آمار اتاق تعاون ایران منتشر خواهد شد.