جاری بودن آب زاینده‌رود برای جلوگیری از فرونشست زمین اجتناب‌ناپذیر است
امدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان گفت: برای تعادل بخشی به آب های زیرزمینی و جلوگیری از فرونشست زمین در دشت‌های این استان جریان آب زاینده‌رود باید جریان داشته یابد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایرنا، منصور شیشه فروش روز شنبه با اشاره به ارائه گزارش سازمان نقشه‌برداری از میزان فرونشست زمین در دشت مهیار استان افزود: افزون بر این مهیار، دشت‌های دیگر استان از جمله کاشان، آران و بیدگل، فریدن، اصفهان، برخوارو شاهین شهر دچار فرونشست جدی شدند و زمین‌های کشاورزی این مناطق دچار فرو رفتگی‌های عمیق و شکاف‌های گسترده شده‌اند.
وی تصریح کرد: به دلیل فرونشست زمین، منازل مسکونی در گلشهر گلپایگان، محله عاشق‌آباد اصفهان و دامنه فریدن آسیب دیده اند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به اینکه کاهش سفره‌های زیر زمینی یکی از عوامل مهم فرونشست زمین است، اظهارداشت: در ۲۰ سال گذشته زاینده‌رود به صورت مقطعی و دوره ای جریان داشت و موجب شد تا سفره‌های زیرزمینی اطراف آن که در استان اصفهان ۳۰۰ کیلومتر طول دارد تامین نشود و تحت تاثیر فرونشست قرار گیرد.
وی اضافه کرد: جریان زاینده‌رود تاثیر بسزایی در متوقف کردن فرونشست در استان اصفهان دارد و به همین دلیل یکی از مطالبات مردم این استان است که وزارت نیرو باید به آن توجه کند.
شیشه فروش درباره اقدام‌های انجام شده برای جلوگیری از فرونشست زمین در استان یادآور شد: شرکت آب منطقه‌ای استان با تشکیل ۶۳ گروه اقدام به جلوگیری از حفر چاه‌های غیرمجاز بویژه در دشت‌های بحرانی و ممنوعه استان کرده است.
وی ادامه داد: در پی این اقدام، امسال از فعالیت حدود ۶۰۰ دستگاه حفاری چاه‌های غیرمجاز جلوگیری شده است و طی سه سال اخیر پنج هزار چاه غیر مجاز مسدود شدند که ۱۰۰ حلقه آنها مربوط به ۶ ماه نخست امسال است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به اینکه در چهار سال گذشته حدود چهار هزار کنتور هوشمند بر روی چاه‌های استان نصب شد ، گفت: براساس دستورالعمل شرکت آب منطقه ای استان برداشت آب از چاه‌های مجاز باید در ساعت‌های خاصی انجام شود.
وی با بیان این که تقویت آبخوان‌ها در دستور کار اداره کل منابع طبیعی اصفهان قرار گرفت، اضافه کرد: به همین منظور ۵۵ میلیارد تومان برای اجرای ۲۸ طرح آبخیزداری از جمله ایجاد بندهای آبخیزداری در اختیار این اداره کل قرار گرفت که اجرای آنها سهم بسزایی در تامین منابع آبی و تقویت سفره های زیر زمینی خواهد داشت.
شیشه فروش اصلاح الگوی کشت را یکی دیگر از راهکارها برای مقابله با فرونشست زمین برشمرد و گفت: جهاد کشاورزی اصفهان موظف شد کشت در دشت‌های بحرانی استان را کنترل کند و کشت محصولات کم آبر را جایگزین محصولات پر آب بر کند و در راستای استفاده بهینه از منابع آبی به کشاورزان آموزش های لازم را ارائه دهد.
وی اظهارداشت: اجرای طرح سازگاری با کم آبی و احیای زاینده‌رود از جمله موارد مهمی است که باید عملیاتی و در این راستا باید اقدام‌های جدی صورت گیرد.
فرونشست عبارت است از فرورریزش و یا نشست سطح زمین که به علت‌های متفاوتی در مقیاس بزرگ روی می‌دهد. به طور معمول این اصطلاح به حرکت قائم رو به پایین سطح زمین که می‌تواند با بردار اندک افقی همراه باشد، گفته می‌شود.
مهمترین عوامل فرونشست زمین در کشور، استفاده بی رویه از منابع آب زیرزمینی، نفت و گاز و توسعه کشاورزی عنوان شده و به نظر می‌آید خشکسالی یک دهه اخیر و برداشت بیش از حد مجاز از سفره‌های آب زیر زمینی این پدیده را تشدید کرده است.
استان اصفهان که در منطقه مرکزی و اقلیم نیمه خشک و خشک قرار دارد در چند سال اخیر با این چالش مواجه شده و به گفته کارشناسان، پدیده فرونشست در این خطه خود را بیشتر در دشت مهیار، کاشان، حبیب آباد، سجزی، گلپایگان، داران، دامنه و مناطق شمال کلانشهر اصفهان نشان داده است.
برخی از کارشناسان نشست زمین در دشت مهیار (در شهرستان شهرضا) را حدود ۴۰ سانتی متر و در کلانشهر اصفهان حدود ۱۵ سانتی متر اعلام کردند و سطح آب زیرزمینی در دشت مهیار که یکی از قطب‌های کشاورزی استان اصفهان به شمار می‌آمد بیش از ۷۰ متر در یک دوره ۱۵ ساله کاهش یافته است.
در چند سال اخیر مواردی از فرونشست زمین و ترک خوردگی واحدهای مسکونی و مکان هایی مانند فرودگاه در استان اصفهان گزارش شد از جمله اراضی جنوبی فرودگاه بین المللی شهید بهشتی، گلشهر، اردستان، روستای پرمه حیدرآباد در بخش چنارود چادگان، شهر دامنه شهرستان فریدن و مناطق شمالی و عاشق آباد در کلانشهر اصفهان.
به تاکید صاحبنظران امر نهادهای ذیربط باید بیش از پیش نسبت به چالش فرونشست زمین در کشور و استان اصفهان تدبیر کنند.
