عصر بهارستانی‌ها به وقت نفت/ دلایل از دست رفتن بازارهای جهانی گاز بی‌پاسخ ماند

اقتصادآنلاین-مریم علیزاده؛ در نشست علنی امروز عصر مجلس شورای اسلامی، وزیر نفت برای پاسخگویی به سوال نماینده ایذه در خصوص اینکه چرا سیاست های گاز کشور چه در بخش خدمات گازرسانی به روستاها و بخش های مختلف کشور و چه در گرفتن سهم بازار گاز دنیا غیرعادلانه و ضد منافع ملی بوده است حاضر شد.

در ابتدا خادمی نماینده ایذه این طور شروع کرد که مطابق پیش بینی آژانس بین المللی انرژی تجارت گاز از سال 2017 تا سال 2040 با رشد 70 درصدی مواجه خواهدشد. همچنین گاز در این میان به عنوان دومین منبع تامین انرژی شناخته خواهد شد. از این رو اگر ایران بخواهد از اهرم انرژی برای ارتقای امنیت ملی خود استفاده کند باید در بازار جهانی رو به رشد گاز حضوری فعال داشته باشد.

وی ادامه داد: ایران با برخورداری از 33 تریلیون مترمکعب ذخایر اثبات شده گاز، حدود 18 درصد از سهم کل گاز دنیا را به خود اختصاص داده است که این رقم برابر با سهم روسیه است. این درحالی است که تنها 2 درصد از سهم صادرات گاز دنیا به کشورمان تعلق دارد و این نشان می دهد وضعیت نامطلوبی در تجارت گاز جهانی داریم.

خادمی گفت: ما می توانستیم همچون روسیه، مشتریان گازی را به خود وابسته کنیم و مطابق با سند چشم انداز 1404، سهم 10 درصدی از تجارت جهانی گاز را به خود اختصاص دهیم ولی نخواستیم و نخواهد شد. وی تاکید کرد: راهبرد اصلی اروپا و آمریکا، حذف و کاهش وابستگی کشورهای منطقه به گاز روسیه و ایران بود که در مورد روسیه موفق نشدند اما در مورد ایران خودمان به آن ها کمک کردیم. در نتیجه هم خودمان را از بازار گاز منطقه حذف کردیم و هم بازار را به رقبایی همچون روسیه و قطر تقدیم کردیم. 

خادمی در ادامه از زنگنه خواست تا با عدد و رقم و به صورت کمی اعلام کند تا با بازار گاز چه کرده است. نیاز بازار گاز منطقه چقدر است و چه میزان از ان را ما تامین می کنیم. وی همچنین از زنگنه خواست تا توضیح دهد چرا قرارداد گاز با پاکستان را اجرایی نکرده و چرا قرارداد گاز با ترکمنستان را متوقف کردید و چرا قرارداد گاز با عمان را رها کردید؟ وی همچنین از زنگنه خواست تا در مورد موضوع کرسنت و خروج توتال توضیح دهد.

وی با بیان اینکه روزانه ۴۵ میلیون متر مکعب گاز سوزانده می‌شود گفت: عربستان با تولید ۱۰ میلیون متر مکعب هشت میلیون متر مکعب گاز می‌سوزاند ولی ما ۴۵ میلیون متر مکعب گاز را می‌سوزانیم. در این شرایط هنوز وزارت نفت عوارض آلایندگی را نپرداخته است که نمونه آن عدم پرداخت عوارض آلایندگی به خوزستان می‌باشد که نتیجه آن ظلم به مردم محروم خوزستان است.

خادمی همچنین گفت: وقتی نمایندگان بعد از اتمام دوره‌شان به وزارت نفت می‌روند این به معنای ایجاد رانت دو طرفه است. قرار بود این موضوع در مجلس پیگیری شود که این اتفاق هم رخ نداد.

وی با بیان اینکه صادرات گاز به عراق کمتر از ۲۵ میلیون متر مکعب است گفت: باید صادرات معادل ۶۰ میلیون متر مکعب باشد که این اتفاق رخ نداده است آن هم در شرایطی که عربستان به دنبال تأمین برق عراق است تا عراق از گاز ایران بی نیاز شود.

خادمی با بیان اینکه نباید بی جهت روابط دوستانه ایران و ترکمنستان مخدوش شود گفت: ترکمنستان با هدف دسترسی به اروپا خط لوله از بستر دریای خزر را شروع کرد که روسیه هم چراغ سبز نشان داد ولی هنوز قرارداد ترکمنستان اجرایی نشده است. وعده اجرایی شدن قرارداد گازی با عمان تا پایان سال ۹۷ داده شد اما آن هم اجرا نشد.

وی در پایان در واکنش به بخشی از صحبت‌های وزیر نفت مبنی بر اینکه ۲۸۰ رفیق در مجلس دارد گفت: آقای زنگنه فکر نکن که در مجلس برای پاسخ به سوالی می‌آیی اما بعد سراغ موضوعات دیگر می‌روی و در آخر هم می‌گویی که ۲۸۰ نماینده رفیق داری و اینکه با خود فکر می‌کنی که هر جور بخواهی به سوالات نمایندگان پاسخ دهید.

اما زنگنه در پاسخ به سوال خادمی، موضوع را نه با میزان صادرات بلکه با مقدار تولید گاز شروع کرد. وی گفت: در سال 91 متوسط تولید گاز 620 میلیون مترمکعب بوده که در سال 97 به 750 میلیون مترمکعب یعنی 30 درصد افزایش رسیده است.

وزیر نفت در ادامه با بیان اینکه تولید گاز از میدان مشترک پارس جنوبی در سال 91، 241 میلیون مترمکعب بوده که در سال97 به532 میلیون مترمکعب رسیده، عنوان کرد: این میزان 2.2 برابر شده و از 39 درصد به 62 درصد رسیده است. همچنین پوشش گاز روستایی از 54 درصد در سال 92 به 79 درصد در سال 97 رسیده است.

زنگنه در خصوص قراردادها نیز گفت: یک قرارداد با ترکیه تا سال 2026 داریم، دو قرارداد با کشور عراق داریم که به میزان صادرات روزانه 60 میلیون مترمکعب است، یک قرارداد با ارمنستان و یک قرارداد نیز با آذربایجان داریم، همچنین یک قرارداد با پاکستان داریم که آنها به مفاد خود عمل نمی‌کنند و تخلف قراردادی دارند و روز گذشته نیز به عمران خان در این باره گفتیم و آنها اعلام کردند که تحت فشار سیاسی آمریکا، عربستان و امارات قرار دارند.

وزیر نفت ادامه داد: قراردادی با عمان داریم که جدی است و به هم نخورده است فقط زمان تحریم‌ها باید خطی بکشیم که عمق این خط در مناطقی بالای هزار متر است و آن را دو شرکت در دنیا می‌تواند اجرا کند که باید این موضوعات را حل کنیم. همچنین درباره قرارداد با ترکمنستان روزی که در منطقه با این کشور با مشکل روبرو شدیم، می‌خواست به ما فشار غیرعادی بیاورد و من زیر بار نرفتم و ایستادگی کردم و با پذیرش ریسک آن باعث سربلندی کشور شدم و هم گاز تأمین شد و هم زیر بار فشار افزایش 9 برابری قیمت گاز نرفتیم لذا آنها باید به قراردادها احترام بگذارند.

زنگنه همچنین درباره کرسنت اظهار داشت: این پرونده در مرحله داوری است و تاکنون چند بار آن را خارج کرده‌اند تا حکم صادر نشود.

  اما در نهایت به دلیل اینکه وزیر نفتی هیچ پاسخ روشنی در خصوص دلایل از دست رفتن بازار تجارت جهانی گاز و به نتیجه نرسیدن قراردادهای گازی با کشورهای همسایه نداد، نماینده سوال کننده بیان داشت که از توضیحات وزیر قانع نشده است. به همین دلیل پاسخ‌های وزیر به رأی مجلس گذاشته شد که نمایندگان با 112 رأی موافق، 54 رأی مخالف و 3 رأی ممتنع از مجموع 197 نماینده حاضر در مجلس از پاسخ‌های وزیر قانع شدند.