"کره"های کُشنده؟!/ جولان اسیدهای چرب ترانس در وعده غذایی ایرانیان
کره از آن دست محصولات لبنی است که طرفداران زیادی دارد. این ماده غذایی نقش مهمی در غذاهای ایرانی ایفا می‌کند و یکی از اصلی‌ترین ترکیب‌های غذاهای سنتی ما محسوب می‌شود. تصور یک سفر ایرانی از صبحانه تا وعده اصلی غذا مانند انواع چلو کباب بدون کره سخت است. اما آیا تا امروز به ترکیب کره‌ای که مصرف می‌کنید، دقت کرده‌اید؟ این ترکیب‌ها چه هستند و کارخانه‌های تولیدکننده تا چه اندازه استاندارهای مربوط به آن را رعایت می‌کنند؟ کم‌زیان‌ترین و مضرترین آن‌ها کدام است؟
اقتصاد آنلاین - سپیده قاسمی؛ در حال حاضر دو نوع کره در بازار وجود دارد که شامل کره حیوانی و کره گیاهی می شود. کره حیوانی روغن حاصل از خامه شیر و دوغ است. کره گیاهی(مارگارین) خواص ظاهری و فیزیکی مشابه با کره لبنی دارد ولی پایه اصلی آن از انواع روغن های نباتی چون ذرت، آفتابگردان، سویا و کتان است که به همراه برخی افزودنی ها تهیه می شود.
کره از هر نوع که باشد بر اساس "دستورالعمل اجرایی حداقل ضوابط برچسب گذاری" سازمان غذا و دارو ذکر مواد تشکیل دهنده بر روی بسته آن الزامی است. این برچسب کمک می کند تا شما بدانید چه موادی به چه میزان در ترکیبات یک محصول به کار گرفته شده است.
ترکیباتی که بر روی بسته های کره ذکر می شود میزان قند، نمک، چربی و انرژی محصول است. معمولا میزان مواد ذکر شده در کره ها به یک میزان است، اما برخی برندها علاوه بر این مواد اسیدهای چرب ترانس نیز دارند. اسیدهای چرب ترانس یکی از مضرترین چربی های موجود در مواد غذایی است که شما در هنگام خرید باید به میزان آن دقت زیادی داشته باشید و محصولی را انتخاب کنید که یا فاقد این چربی باشد یا در حداقل میزان ممکنه آن باشد.
دانشمندان دریافتند که اسیدهای چرب ترانس هم کلسترول بد(LDL) را بالا می‌برند و هم کلسترول خوب(HDL) را پایین می‌‌آورند و به این ترتیب خطر ابتلا به بیماری های قلبی – عروقی را افزایش می‌دهند. همچنین این چربی ها میزان تری گلیسریدها (چربی دیگر موجود در خون) را بالا می‌برند. میزان بالای تری‌گلیسرید نیز در سخت شدن دیواره شریان‌ها(تصلب شرایین (زمینه بیماری قلبی را فراهم می‌کند، موثر است.
چربی‌های ترانس، میزان لیپوپروتئین a نوعی کلسترول (LDL ) را نیز در خون افزایش می‌دهند که احتمالا به طور مستقل خطر بیماری قلبی را بالا می‌برد. از سوی دیگر چربی‌های ترانس باعث ایجاد التهاب در دیواره عروق می‌شوند و از این راه نیز در ایجاد پلاک‌های چربی و انسداد رگ های خونی قلب نقش دارند.
بنابراین برای حفظ سلامت قلب، باید میزان مصرف چربی‌های ترانس را به حداقل برسانید.
بررسی برندهای کره تولید شده در کشور
کره پاستوریزه پاک
اولین برند کره ای که مورد بررسی قرار می دهیم "پاک" است. کره پاستوریزه 100 گرمی پاک بدون قند و نمک است اما شما با مصرف هر قاشق غذاخوری (14گرم) کره پاک 0.28 گرم اسیدهای چرب ترانس وارد بدن خود می‌کنید.
کره سنتی پاک
کره 100 گرمی سنتی پاک بدون قند و نمک است، اما شما با مصرف هر قاشق غذاخوری (14گرم) کره سنتی پاک 0.07 گرم اسیدهای چرب ترانس وارد بدن خود می‌کنید.
کره چوپان
کره 100 گرمی چوپان بدون قند و نمک است، اما شما با مصرف یک برش کره پاستوریزه حیوانی (10گرم) چوپان 0.19 گرم اسید چرب ترانس وارد بدن خود می‌کنید.
کره میهن
کره 50 گرمی میهن بدون قند و نمک است، اما شما با مصرف یک قاشق غذاخوری (15گرم) کره میهن 0.04 گرم اسیدهای چرب ترانس وارد بدن خود می‌کنید.
کره شکلی
کره 50 گرمی شکلی بدون نمک است، اما شما با مصرف یک قاشق غذاخوری کره حیوانی (15 گرم) از کره شکلی 0.01 قند و 0.48 گرم اسیدهای چرب ترانس وارد بدن خود می‌کنید.
کره یکتا
کره 50 گرمی یکتا بدون قند و نمک است، اما شما با مصرف یک برش کره (10گرم) از کره یکتا 0.16 گرم اسیدهای چرب ترانس وارد بدن خود می‌کنید.
کره گیاهی مهگل
کره 100 گرمی گیاهی مهگل بدون قند است، اما شما با مصرف یک قاشق غذاخوری (14 گرم) از کره گیاهی مهگل علاوه بر 0.028 گرم نمک، 0.168 گرم اسیدهای چرب ترانس وارد بدن خود می‌کنید.
کره دامداران
شاید "دامدران" در بین برندهای مطرح شده بزرگترین تخلف را انجام داده باشد. این برنده بر خلاف قانون "دستورالعمل اجرایی حداقل ضوابط برچسب گذاری" سازمان غذا دارو که ذکر مواد تشکیل دهنده بر روی بسته است را رعایت نکرده و شما در هیچ کجای بسته بندی این برند از کره، اثری از ترکیبات محصول نمی بیند.
مضرترین و کم زیان‌ترین برندهای کره کدامند؟
بدین ترتیب هرچند کره به دلیل درصد چربی بالا ماده غذای ناسالم است، اما در بین برندهای مطرح در بازار؛ "کره 100 گرمی مهگل" با 0.168 گرم اسیدهای چرب ترانس، کره "50 گرمی شکلی" با 0.48 گرم اسیدهای چرب ترانس و کره "100 گرمی پاستوریزه پاک" 0.28 گرم اسیدهای چرب ترانس و کره "50 گرمی یکتا" با 0.16 گرم اسیدهای چرب ترانس در هر قاشق یا برش زیان‌بار ترین آن‌ها هستند و با مصرف این برندها شما بیشترین زیان را به بدن خود وارد می‌کنید.
در این بین "کره 100 گرمی سنتی پاک" با 0.07 گرم اسیدهای چرب ترانس و "کره 50 گرمی میهن" با 0.04 گرم اسیدهای چرب ترانس کم‌زیان‌ترین کره‌ها در بین برندهای مورد بررسی هستند.
