دانشگاه‌های ایران در آینه ۲۰۱۸/ مهندسی و علوم پایه در صدر رشته‌ها

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از مهر، سال ۲۰۱۸ میلادی به پایان رسید و پرونده بررسی های نظام های رتبه بندی دانشگاهی در این سال مختومه شد. نگاهی به پنج نظام برتر رتبه بندی آموزشی، پژوهشی و اطلاع رسانی دانشگاه های جهان شامل وبومتریکس، شانگهای، کیواس، تایمز و لایدن حکایت از این دارد که در سال ۲۰۱۸ دانشگاه های چینی و انگلیسی در برخی از رشته ها از دانشگاه های آمریکایی پیشی گرفتند.

بررسی جایگاه دانشگاه های ایرانی در این رده بندی ها نشان می دهد که دانشگاه های کشور سال پرباری را پشت سر گذاشتند و در برخی از بخش ها و رتبه بندی ها با رشد روبرو بودند.

جایگاه ایرانی ها در رتبه بندی وبومتریکس/ ۹ دانشگاه کشور در میان هزار دانشگاه برتر دنیا

رتبه بندی وبومتریکس webometrics یکی از معتبرترین و جامع‌ ترین مراجع رتبه‌ بندی وب‌ سایت‌ های دانشگاه‌ی است. این وب‌سایت هر سال دو بار گزارش رتبه‌ بندی خود را ویرایش و آخرین تغییرات را اعمال کرده و گزارش جدیدی ارائه می‌ کند.

آخرین ویرایش (جولای ۲۰۱۸) این رتبه بندی نشان می دهد دانشگاه های هاروارد، استنفورد، MIT، برکلی و میشیگان رتبه های اول تا پنجم را در میان دانشگاه های جهان کسب کرده‌ اند. بررسی ۵۰ دانشگاه برتر جهان نشان می دهد که ۴۱ دانشگاه در ایالات متحده آمریکا و ۴ دانشگاه در بریتانیا، ۲ دانشگاه در کانادا، یک دانشگاه در هنگ گنگ، ۱ دانشگاه در سوئیس، یک دانشگاه چینی در این بازه حضور دارند.

نکته مورد توجه در رتبه بندی سال ۲۰۱۸ این نظام رتبه بندی این است که ۵ دانشگاه برتر همانند سال ۲۰۱۷ بودند و تغییری در رده های بالای رتبه بندی ایجاد نشد.

وضعیت دانشگاه های ایرانی در نظام رتبه‌بندی وبومتریک نشان می دهد، دانشگاه تهران با رتبه ۳۹۰ در این رتبه بندی حضور دارد. ۶۰۷ دانشگاه ایرانی در این رتبه بندی درجه بندی شده اند که از این میان ۹ دانشگاه در رتبه بندی دانشگاه‌ های جهان بین ۱۰۰۰ دانشگاه برتر قرار دارند. از نظر نوع دانشگاه نیز ۷ دانشگاه جامع، ۶ دانشگاه علوم پزشکی، ۵ دانشگاه صنعتی و دو دانشگاه آزاد اسلامی در بین ۲۰ دانشگاه برتر ایرانی دیده می‌ شود.

دانشگاه های تهران (رتبه ۳۹۰)، علوم پزشکی تهران (رتبه ۵۵۷)، صنعتی شریف (رتبه ۵۹۶)، صنعتی امیرکبیر (رتبه ۷۸۷)، تربیت مدرس (رتبه ۸۵۴)، علوم پزشکی شهید بهشتی (رتبه ۹۲۲)، صنعتی اصفهان (رتبه ۹۳۵)، علم و صنعت ایران (رتبه ۹۵۲) و فردوسی مشهد (رتبه ۹۹۲) در میان برترین ها قرار دارند.

افزایش تعداد دانشگاه‌های ایرانی در فهرست برترین‌های دنیا در رتبه بندی موضوعی شانگهای

رتبه بندی شانگهای یکی از معتبرترین رتبه بندی های جهانی است که نتایج آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ چین منتشر می شود. این رتبه‌بندی برای اولین بار در ژوئـن سال ۲۰۰۳ میلادی منتشر شد و به صورت سالانه روزآمد می شود. مقایسه رتبه دانشگاه ها در سال ۲۰۱۸ نسبت به سال ۲۰۱۷ نشان می دهد که در میان ۱۰ دانشگاه برتر تغییری در میان برترین ها رخ نداده است.

دانشگاه های هاروارد، استنفورد، کمبریج، انستیتو فناوری ماساچوست MIT، برکلی کالیفرنیا، پرینستون، آکسفورد، کلمبیا، انستیتو فناوری کالیفرنیا در سال ۲۰۱۷ جزء ۱۰ دانشگاه برتر این رتبه بندی بودند و در سال ۲۰۱۸ نیز همان دانشگاه ها جزء ۱۰ دانشگاه برتر این رتبه بندی بودند و رتبه بندی تغییری نداشت.

دانشگاه های ایرانی حاضر در میان ۵۰۰ دانشگاه اول نیز در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ تغییری نداشتند. دانشگاه تهران در رده ۳۰۱-۴۰۰ و دانشگاه صنعتی امیرکبیر در رده ۴۰۱-۵۰۰ این رتبه بندی قرار دارند و در دو سال متوالی همین رتبه را کسب کردند.

نقطه تفاوت دانشگاه های ایرانی در این رتبه بندی، رده آنها در رتبه بندی موضوعی شانگهای است. رتبه بندی موضوعی شانگهای در سال ۲۰۱۸ در ۵۴ رشته در قالب ۵ حوزه کلی شامل حوزه مهندسی (۲۲ رشته)، حوزه علوم پایه (۸ رشته)، حوزه علوم زیستی (۴ رشته)، حوزه علوم پزشکی (۶ رشته) و حوزه علوم اجتماعی (۱۴ رشته) انجام شد.

جدول مقایسه ای رتبه بندی موضوعی شانگهای در سال های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۷

موضوع	دانشگاه برتر  سال ۲۰۱۷	دانشگاه برتر  سال ۲۰۱۸	رتبه دانشگاه های ایرانی در سال ۲۰۱۷	رتبه دانشگاه های ایرانی در سال ۲۰۱۸
ریاضی	دانشگاه پرینستون آمریکا	دانشگاه پرینستون آمریکا	دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۰۱-۱۵۰،  صنعتی امیرکبیر با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، علم و صنعت ایران با رتبه ۴۰۱-۵۰۰	دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۳۰۱-۴۰۰
فیزیک	انستیتو فناوری ماساچوست MIT آمریکا	انستیتو فناوری ماساچوست MIT آمریکا	صنعتی اصفهان با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی شریف با رتبه ۴۰۱-۵۰۰	دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی اصفهان با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، صنعتی شریف با رتبه ۴۰۱-۵۰۰
شیمی	دانشگاه برکلی کالیفرنیا آمریکا	دانشگاه برکلی کالیفرنیا آمریکا	دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۴۰۱-۵۰۰	دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۴۰۱-۵۰۰
علوم زمین	انستیتو فناوری زوریخ سوئیس	دانشگاه کلرادو آمریکا	-	دانشگاه تربیت مدرس با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۴۰۱-۵۰۰
جغرافیا	دانشگاه آکسفورد انگلستان	دانشگاه آکسفورد انگلستان	-	-
محیط زیست	دانشگاه آکسفورد انگلستان	دانشگاه مون پلیه فرانسه		-
اقیانوس شناسی	-	دانشگاه واشنگتن آمریکا	-	-
علوم جوی	-	دانشگاه کلرادو آمریکا	-	دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۳۰۱-۴۰۰
مهندسی مکانیک	دانشگاه کمبریج انگلستان	دانشگاه کمبریج انگلستان	۹ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۵۱-۷۵، صنعتی امیرکبیر با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، صنعتی نوشیروانی بابل با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، دانشگاه تهران با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، علم و صنعت ایران با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، صنعتی شریف با رتبه ۱۵۱-۲۰۰ ، فردوسی مشهد با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، صنعتی اصفهان با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، تربیت مدرس با رتبه ۲۰۱-۳۰۰	۱۲ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۴۷، صنعتی امیرکبیر با رتبه ۷۶-۱۰۰، علم و صنعت ایران با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، صنعتی شریف با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، دانشگاه تهران با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، صنعتی نوشیروانی بابل با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، فردوسی مشهد با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، صنعتی اصفهان با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، خواجه نصیر طوسی با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، تربیت مدرس با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه گیلان با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه تبریز با رتبه ۲۰۱-۳۰۰
مهندسی برق و الکترونیک	دانشگاه برکلی کالیفرنیا آمریکا	انستیتو فناوری ماساچوست MIT آمریکا	۸ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، صنعتی امیرکبیر با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی شریف با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، فردوسی مشهد با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، علم و صنعت ایران با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، تربیت مدرس با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، دانشگاه تبریز با رتبه ۴۰۱-۵۰۰	۱۱ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، صنعتی شریف با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، صنعتی امیرکبیر با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، علم و صنعت ایران با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، تربیت مدرس با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه تبریز با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، فردوسی مشهد با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، صنعتی اصفهان با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، خواجه نصیر طوسی با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، دانشگاه کاشان با رتبه ۴۰۱-۵۰۰
مهندسی کنترل و  اتوماسیون	انستیتو فناوری ماساچوست MIT آمریکا	دانشگاه ایلینویز در اوربانا آمریکا	- (تنها ۱۰۰ دانشگاه برتر رتبه بندی شدند)	۷ دانشگاه: دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه علم وصنعت با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، صنعتی اصفهان با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، خواجه نصیرطوسی با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، صنعتی شریف با رتبه ۱۵۱-۲۰۰ و دانشگاه تهران با رتبه ۱۵۱-۲۰۰
مهندسی مخابرات	دانشگاه شینهوا چین	دانشگاه شینهوا چین	دانشگاه صنعتی شریف با رتبه ۱۵۱-۲۰۰	دانشگاه صنعتی شریف با رتبه ۱۰۱-۱۵۰ و دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۵۱-۲۰۰
مهندسی علم و فناوری ابزار آلات	انستیتو فناوری هاربین چین	انستیتو فناوری هاربین چین	۶ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۵۱-۷۵، صنعتی شریف با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، دانشگاه تهران با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، صنعتی اصفهان با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، صنعتی امیر کبیر با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، علم و صنعت با رتبه ۲۰۱-۳۰۰	۶ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۵۱-۷۵، دانشگاه صنعتی اصفهان با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، دانشگاه تهران با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، صنعتی شریف با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، صنعتی امیر کبیر با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه علم و صنعت با رتبه ۲۰۱-۳۰۰
مهندسی پزشکی	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	-	دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، علوم پزشکی تهران با رتبه ۲۰۱-۳۰۰
مهندسی کامپیوتر	انستیتو فناوری ماساچوست MIT آمریکا	انستیتو فناوری ماساچوست MIT آمریکا	۶ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۷۶-۱۰۰، صنعتی امیرکبیر با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، علم و صنعت با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، صنعتی شریف با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی اصفهان ۴۰۱-۵۰۰، تربیت مدرس با رتبه ۴۰۱-۵۰۰،	۵ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، صنعتی امیرکبیر با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، صنعتی شریف با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، علم و صنعت با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۳۰۱-۴۰۰
مهندسی عمران	دانشگاه Tongji چین	دانشگاه Tongji چین	۱۰ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۴۹، دانشگاه تهران با رتبه ۵۱-۷۵، صنعتی شریف با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، علم و صنعت با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه تربیت مدرس با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، صنعتی امیرکبیر با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه تبریز با رتبه ۲۰۱-۳۰۰	۱۰ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۵۱-۷۵، دانشگاه تهران با رتبه ۵۱-۷۵، صنعتی امیرکبیر با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، صنعتی شریف با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، علم و صنعت با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه تربیت مدرس با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، صنعتی اصفهان با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، خواجه نصیر با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه گیلان با رتبه ۲۰۱-۳۰۰ و دانشگاه تبریز با رتبه ۲۰۱-۳۰۰
مهندسی شیمی	انستیتو فناوری ماساچوست MIT آمریکا	انستیتو فناوری ماساچوست MIT آمریکا	۹ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۴۰، صنعتی امیر کبیر با رتبه ۷۶-۱۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۷۶-۱۰۰، صنعتی شریف با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، صنعتی نوشیروانی بابل با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، علم و صنعت ایران با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، صنعتی اصفهان با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، تربیت مدرس با رتبه ۲۰۱-۳۰۰،	۲۱ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۲۶، صنعتی امیر کبیر با رتبه ۵۱-۷۵، دانشگاه تهران با رتبه ۵۱-۷۵، صنعتی شریف با رتبه ۷۶-۱۰۰، علم و صنعت ایران با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، صنعتی اصفهان با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، تربیت مدرس با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، صنعتی نوشیروانی بابل با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه تبریز با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، فردوسی مشهد با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه رازی با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی سهند با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه کاشان با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه اصفهان با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه یاسوج با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه بوعلی سینا با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، خواجه نصیر طوسی با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، دانشگاه سمنان با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، دانشگاه شهید باهنر کرمان با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، دانشگاه گیلان با رتبه ۴۰۱-۵۰۰
مهندسی مواد	انستیتو فناوری ماساچوست MIT آمریکا	انستیتو فناوری ماساچوست MIT آمریکا	۶ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، صنعتی امیر کبیر با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی اصفهان با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی شریف با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، علم و صنعت ایران با رتبه ۴۰۱-۵۰۰	۸ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، صنعتی امیر کبیر با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی اصفهان با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی شریف با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، علم و صنعت ایران با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، علوم پزشکی تهران با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، دانشگاه کاشان با رتبه ۴۰۱-۵۰۰
علوم و فناوری نانو	دانشگاه فناوری نانیانگ سنگاپور	دانشگاه فناوری نانیانگ سنگاپور	-	۵ دانشگاه: دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی اصفهان با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی شریف با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۳۰۱-۴۰۰
علوم و مهندسی انرژی	دانشگاه فناوری نانیانگ سنگاپور	دانشگاه فناوری نانیانگ سنگاپور	دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۲۰۱-۳۰۰	۱۳ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، دانشگاه صنعتی شریف با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، صنعتی امیرکبیر با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی نوشیروانی بابل با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، فردوسی مشهد با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، علم و صنعت ایران با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی اصفهان با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، خواجه نصیر طوسی با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، تربیت مدرس با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه تبریز با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی سهند با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، دانشگاه کاشان با رتبه ۴۰۱-۵۰۰
مهندسی و علوم زیست محیطی	دانشگاه استانفورد آمریکا	دانشگاه استانفورد آمریکا	دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۴۰۱-۵۰۰	۴ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، دانشگاه تربیت مدرس با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، علوم پزشکی تهران با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۴۰۱-۵۰۰
منابع آب	دانشگاه فناوری دلفت هلند	دانشگاه آریزونا آمریکا	۴ دانشگاه: دانشگاه تهران با رتبه ۱۵، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۴۵، دانشگاه تبریز با رتبه ۱۰۱-۱۵۰،  تربیت مدرس با رتبه ۱۵۱-۲۰۰	۵ دانشگاه: دانشگاه تهران با رتبه ۵۱-۷۵، دانشگاه تبریز با رتبه ۷۶-۱۰۰، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، دانشگاه صنعتی اصفهان با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه تربیت مدرس با رتبه ۱۵۱-۲۰۰
علوم و صنایع غذایی	دانشگاه Wageningen هلند	دانشگاه Wageningen هلند	۴ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۵۱-۷۵، دانشگاه تهران با رتبه ۷۶-۱۰۰، فردوسی مشهد با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه تربیت مدرس با رتبه ۲۰۱-۳۰۰	۵ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۷۶-۱۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۷۶-۱۰۰، دانشگاه فردوسی مشهد با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه تربیت مدرس با رتبه ۲۰۱-۳۰۰
بیوتکنولوژی	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	-	۵ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه علوم پزشکی تبریز با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه تربیت مدرس با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۳۰۱-۴۰۰
مهندسی هوا و فضا	انستیتو فناوری جورجیا آمریکا	دانشگاه Beihang چین	-	-
مهندسی دریا و اقیانوس	دانشگاه شانگهای جیاتونگ چین	دانشگاه شانگهای جیاتونگ چین	-	دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۴۱
علوم و فناوری حمل و نقل	دانشگاه فناوری دلفت هلند	دانشگاه پکن  جیاتونگ چین	-	۳ دانشگاه: دانشگاه تهران با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، علم و صنعت ایران با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه صنعتی شریف با رتبه ۱۵۱-۲۰۰
سنجش از دور	دانشگاه ووهان چین	دانشگاه ووهان چین	-	-
مهندسی معدن	دانشگاه علوم و تکنولوژی پکن چین	دانشگاه کویینزلند استرالیا	۴ دانشگاه: دانشگاه تهران با رتبه ۲۱، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۳۲، دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۴۸، دانشگاه تربیت مدرس با رتبه ۴۹	۷ دانشگاه: دانشگاه تهران با رتبه ۳۰، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۳۳، دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۴۵، دانشگاه صنعتی اصفهان با رتبه ۵۱-۷۵، دانشگاه باهنر کرمان با رتبه ۵۱-۷۵، دانشگاه صنعتی شاهرود با رتبه ۵۱-۷۵، دانشگاه تربیت مدرس با رتبه ۵۱-۷۵
مهندسی متالورژی	دانشگاه مرکزی جنوب چین	دانشگاه علوم و فناوری پکن	۸ دانشگاه: دانشگاه تهران با رتبه ۲۷، صنعتی اصفهان با رتبه ۵۱-۷۵، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۵۱-۷۵، صنعتی شریف با رتبه ۷۶-۱۰۰، صنعتی امیرکبیر با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، علم و صنعت ایران با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، فردوسی مشهد با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه تبریز با رتبه ۱۵۱-۲۰۰	۸ دانشگاه: دانشگاه تهران با رتبه ۵۱-۷۵، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۷۶-۱۰۰، صنعتی امیرکبیر با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، فردوسی مشهد با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، علم و صنعت ایران با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، صنعتی اصفهان با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، صنعتی سهند با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، صنعتی شریف با رتبه ۱۰۱-۱۵۰
علوم بیولوژیکی	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	-	-
علوم زیستی انسانی	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	-	دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۴۰۱-۵۰۰
علوم کشاورزی	دانشگاه Wageningen هلند	دانشگاه Wageningen هلند	۴ دانشگاه: دانشگاه تهران با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه صنعتی اصفهان با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه تربیت مدرس با رتبه ۴۰۱-۵۰۰	۴ دانشگاه: دانشگاه تهران با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه صنعتی اصفهان با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، دانشگاه تربیت مدرس با رتبه ۴۰۱-۵۰۰
علوم دامپزشکی	دانشگاه Ghent بلژیک	دانشگاه Ghent بلژیک	دانشگاه تهران با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۵۱-۲۰۰	دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۱۵۱-۲۰۰
پزشکی بالینی	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۳۰۱-۴۰۰	دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۳۰۱-۴۰۰
بهداشت عمومی	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۲۰۱-۳۰۰	۴ دانشگاه: دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۴۰۱-۵۰۰، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با رتبه ۴۰۱-۵۰۰
دندانپزشکی و علوم دهان و دندان	دانشگاه آن آربور میشیگان آمریکا	دانشگاه آن آربور میشیگان آمریکا	دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۱۵۱-۲۰۰	۴ دانشگاه: دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه علوم پزشکی شیراز با رتبه ۲۰۱-۳۰۰
پرستاری	دانشگاه پنسیلوانیا آمریکا	دانشگاه پنسیلوانیا آمریکا	-	۳ دانشگاه: دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه تربیت مدرس با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۲۰۱-۳۰۰
فناوری پزشکی	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	-	-
داروسازی و علوم دارویی	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	۳ دانشگاه: دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۱۰۱-۱۵۰، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با رتبه ۳۰۱-۴۰۰	۵ دانشگاه: دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۵۱-۷۵، دانشگاه علوم پزشکی مشهد با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، دانشگاه علوم پزشکی تبریز با رتبه ۴۰۱-۵۰۰
اقتصاد	دانشگاه شیکاگو آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	-	دانشگاه تهران با رتبه ۴۰۱-۵۰۰
آمار	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	-	-
حقوق	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	-	-
علوم سیاسی	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	-	-
جامعه شناسی	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	-	-
آموزش	دانشگاه استانفورد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	-	-
ارتباطات	دانشگاه ایالتی اوهایو کلمبوس آمریکا	دانشگاه ایالتی اوهایو کلمبوس آمریکا	-	-
روانشناسی	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	-	-
مدیریت کسب و کار	دانشگاه پنسیلوانیا آمریکا	دانشگاه پنسیلوانیا آمریکا	-	-
مالیه و سرمایه گذاری	دانشگاه نیویورک آمریکا	دانشگاه نیویورک آمریکا	-	-
مدیریت	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	۵ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، صنعتی امیرکبیر با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، علم و صنعت ایران با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی شریف با رتبه ۳۰۱-۴۰۰	۵ دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه ۱۵۱-۲۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۲۰۱-۳۰۰، صنعتی امیرکبیر با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، صنعتی شریف با رتبه ۳۰۱-۴۰۰، علم و صنعت ایران با رتبه ۴۰۱-۵۰۰
اداره عمومی	دانشگاه اراسموس روتردام هلند	دانشگاه اراسموس روتردام هلند	-	-
مدیریت هتلداری و گردشگری	دانشگاه پلی تکنیک هنگ کنگ	دانشگاه پلی تکنیک هنگ کنگ	-	-
کتابداری و اطلاع رسانی	دانشگاه هاروارد آمریکا	دانشگاه هاروارد آمریکا	-	-

بررسی ها نشان می دهد که ایران نیز به همراه سایر کشورهای آسیایی با وجود تاکید بر تمدن شرق در حوزه های علوم انسانی ضعیف عمل کرده است. وجود رتبه تنها در ۲ موضوع از ۱۴ موضوع علوم انسانی و برتری یک دانشگاه آمریکایی در این حوزه ها نشان از کم توجهی به تولید علم بین المللی در حوزه علوم انسانی دارد. با توجه به توانمندی و وجود پتانسیل بالای دانشگاه های کشور در حوزه علوم انسانی، این امر نشان می دهد که نیازمند تولید علم بین المللی بیشتر در این حوزه هستیم.

افزایش تعداد دانشگاه های ایرانی در رتبه بندی کیواس/ ۶ دانشگاه در میان برترین ها

کیو اس (QS) به عنوان یکی از معتبرترین نظام های رتبه بندی بین المللی شناخته می شود که دانشگاه های جهان را رتبه بندی می کند. روش شناسی رتبه بندی جهانی کیو اس از ۶ شاخص در ۴ حوزه کلی وضعیت آموزش، پژوهش، قابلیت جذب در بازار کار و بین المللی سازی جهت ارزیابی عملکرد دانشگاه ها بهره می برد و منابع اطلاعاتی مورد استفاده آن شامل اطلاعات حاصل از نظرسنجی ها، اطلاعات ارائه شده از سوی دانشگاه ها، اطلاعات پژوهشی سال های ۲۰۱۳-۲۰۱۷ دانشگاه ها در پایگاه استنادی اسکوپوس است.

نتایج رتبه بندی سال ۲۰۱۹ کیو اس که به تازگی منتشر شده نشان از حضور ۶ دانشگاه ایرانی در جمع برترین ها می دهد. صنعتی شریف با رتبه ۴۳۲ ، دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۴۹۸ ، دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه ۶۵۰-۶۰۱ ، دانشگاه تهران با رتبه ۷۵۰-۷۰۱ و دانشگاه های شهید بهشتی و دانشگاه شیراز با رتبه ۱۰۰۰-۸۰۱ در این رتبه بندی حاضر هستند. دانشگاه شیراز اولین حضور خود را در رتبه بندی جهانی کیو اس در سال ۲۰۱۹ تجربه می کند و دو دانشگاه صنعتی شریف و صنعتی امیرکبیر نسبت به سال گذشته رشد داشته است.

در سال ۲۰۱۸ که در واقع بررسی های سال ۲۰۱۷ میلادی محسوب می شود اما در ابتدای ۲۰۱۸ منتشر می شود نیز دانشگاه های ایرانی در این رتبه بندی حضور داشتند. صنعتی شریف با رتبه ۴۷۱-۴۸۰ ، دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۵۰۱-۵۵۰، دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه ۵۵۱-۶۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۶۰۱-۶۵۰ و دانشگاه شهید بهشتی با رتبه ۱۰۰۰-۸۰۱ در این رتبه بندی حاضر بودند.

کیو اس در سال ۲۰۱۹ تعداد دانشگاه های مورد رتبه بندی خود را از ۹۵۹ دانشگاه در سال ۲۰۱۸ به ۱۰۰۰ دانشگاه ارتقا داد و به همین دلیل سهم ایران از دانشگاه های برتر جهان از ۵ دانشگاه در سال گذشته به ۶ عدد رسیده است.

موسسه تکنولوژی ماساچوست (MIT) ، دانشگاه استنفورد، دانشگاه هاروارد، موسسه تکنولوژی کالیفرنیا، دانشگاه آکسفورد ، دانشگاه کمبریج ، موسسه تکنولوژی فدرال سوئیس، امپریال کالج لندن، دانشگاه شیکاگو و دانشگاه کالج لندن به ترتیب ۱۰ دانشگاه برتر جهان در رتبه بندی سال ۲۰۱۹ کیو اس شناخته شدند.

یکی از رتبه بندی­ های مهم دنیا در زمینه دانشگاه ها، رتبه بندی جهانی تایمز است که به صورت سالانه به ارزیابی و سنجش دانشگاه ها در حوزه های موضوعی مختلف می پردازد. این رتبه بندی در ۱۱ حوزه موضوعی کلی دانشگاه ­های برتر جهان را بر اساس ۱۳ شاخص عملکردی تایمز معرفی می ­کند.  

این حوزه ­های موضوعی شامل مهندسی و فناوری (شامل مهندسی عمومی، مهندسی عمران، مهندسی مکانیک و مهندسی هوا و فضا، مهندسی برق و الکترونیک و مهندسی شیمی). علوم زیستی (شامل علوم بیولوژیکی، علوم ورزشی، علوم دامپزشکی، کشاورزی و جنگلداری)، علوم فیزیکی (شامل فیزیک و نجوم، شیمی، زمین شناسی، محیط زیست و علوم دریایی، آمار و ریاضی) است. 

همچنین هنر و علوم انسانی (شامل زبان، ادبیات و زبانشناسی، تاریخ، ‌فلسفه و الهیات، هنر، هنرهای نمایشی و طراحی، باستان شناسی، معماری). پزشکی شامل Other health، پزشکی و دندانپزشکی. اقتصاد و تجارت (شامل اقتصاد و اقتصاد سنجی، تجارت و مدیریت، حسابداری و امور مالی)، علوم اجتماعی (شامل جغرافی، جامعه شناسی، سیاست و مطالعات بین الملل، ارتباطات و رسانه)، علوم کامپیوتر،‌ روانشناسی، آموزش و حقوق از دیگر حوزه های موضوعی است.

در رتبه بندی سال ۲۰۱۹ تایمز که در روزهای پایانی سال ۲۰۱۸ میلادی منتشر شد و در واقع ارزیابی ۲۰۱۸ دانشگاه ها محسوب می شود مشاهده می کنیم که دو دانشگاه انگلیسی آکسفورد و کمبریج رتبه های اول و دوم را به خود اختصاص داده اند. رتبه سوم به دانشگاه استانفورد آمریکا اختصاص دارد.

در رتبه بندی سال ۲۰۱۸ تایمز که در ابتدای سال ۲۰۱۸ میلادی منتشر شد و در واقع ارزیابی ۲۰۱۷ دانشگاه ها بود نیز با همین وضعیت مواجهیم که دو دانشگاه انگلیسی آکسفورد و کمبریج رتبه های اول و دوم را به خود اختصاص داده اند و رتبه سوم به انستیتو فناوری کالیفرنیا رسیده است.

دانشگاه های ایرانی در سال ۲۰۱۸ نسبت به سال ۲۰۱۷ تغییرات محسوسی در رتبه بندی جهانی تایمز داشتند. در سال ۲۰۱۷ که با گزارشی با عنوان رتبه بندی ۲۰۱۸ منتشر شد، ۱۸ دانشگاه ایرانی در این رتبه بندی حضور داشتند.

دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۶۰۱–۸۰۰، دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه ۶۰۱–۸۰۰، دانشگاه صنعتی اصفهان با رتبه ۶۰۱–۸۰۰، دانشگاه صنعتی خواجه نصیر طوسی با رتبه ۶۰۱–۸۰۰، دانشگاه صنعتی شریف با رتبه ۶۰۱–۸۰۰، دانشگاه تبریز با رتبه ۶۰۱–۸۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۶۰۱–۸۰۰، دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۶۰۱–۸۰۰ در این سال در رده بندی قرار دارند.

همچنین دانشگاه فردوسی مشهد با رتبه ۸۰۱–۱۰۰۰، دانشگاه گیلان با رتبه ۸۰۱–۱۰۰۰، دانشگاه اصفهان با رتبه ۸۰۱–۱۰۰۰، دانشگاه شهید بهشتی با رتبه ۸۰۱–۱۰۰۰، دانشگاه شیراز با رتبه ۸۰۱–۱۰۰۰، دانشگاه الزهرا (س) با رتبه ۱۰۰۱+، دانشگاه بیرجند با رتبه ۱۰۰۱+ ، دانشگاه یزد با رتبه ۱۰۰۱+، دانشگاه زنجان با رتبه ۱۰۰۱+ در سال ۲۰۱۷ در رده بندی قرار دارند.

در سال ۲۰۱۸ که گزارشی با عنوان رتبه بندی ۲۰۱۹ منتشر شد، تعداد دانشگاه های ایرانی حاضر در این رتبه بندی به ۲۹ دانشگاه افزایش یافت.

دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۵۰۱–۶۰۰، دانشگاه کاشان با رتبه ۵۰۱–۶۰۰، دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه ۶۰۱–۸۰۰، دانشگاه صنعتی اصفهان با رتبه ۶۰۱–۸۰۰، دانشگاه علوم پزشکی مشهد با رتبه ۶۰۱–۸۰۰، دانشگاه صنعتی شریف با رتبه ۶۰۱–۸۰۰، دانشگاه صنعتی شیراز با رتبه ۶۰۱–۸۰۰، دانشگاه تبریز با رتبه ۶۰۱–۸۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۶۰۱–۸۰۰، دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۶۰۱–۸۰۰.

دانشگاه شهید مدنی آذربایجان با رتبه ۸۰۱–۱۰۰۰، دانشگاه فردوسی مشهد با رتبه ۸۰۱–۱۰۰۰، دانشگاه گیلان با رتبه ۸۰۱–۱۰۰۰، دانشگاه علوم پزشکی ایران با رتبه ۸۰۱–۱۰۰۰، دانشگاه اصفهان با رتبه ۸۰۱–۱۰۰۰، دانشگاه صنعتی خواجه نصیر طوسی با رتبه ۸۰۱–۱۰۰۰، دانشگاه مازندران با رتبه ۸۰۱–۱۰۰۰، دانشگاه شهید بهشتی با رتبه ۸۰۱–۱۰۰۰، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با رتبه ۸۰۱–۱۰۰۰، دانشگاه شیراز با رتبه ۸۰۱–۱۰۰۰.

دانشگاه الزهرا (س) با رتبه ۱۰۰۱+، دانشگاه بیرجند با رتبه ۱۰۰۱+ ، دانشگاه خوارزمی با رتبه ۱۰۰۱+، دانشگاه شهید باهنر کرمان با رتبه ۱۰۰۱+، دانشگاه صنعتی شاهرود با رتبه ۱۰۰۱+، دانشگاه ارومیه با رتبه ۱۰۰۱+، دانشگاه یزد با رتبه ۱۰۰۱+، دانشگاه زنجان با رتبه ۱۰۰۱+ در سال ۲۰۱۸ در رده بندی قرار دارند.

از میان حوزه های موضوعی نیز دانشگاه های ایرانی در رتبه بندی تایمز در بین هزار دانشگاه­ برتر جهان قرار دارند.

در رده شیمی ۲۴ دانشگاه، در رده علوم کامپیوتر ۲۴ دانشگاه، در رده فیزیک و نجوم ۲۳ دانشگاه، در رده آمار و ریاضیات ۲۳ دانشگاه، در رده مهندسی عمران ۲۳ دانشگاه، در رده مهندسی برق و الکترونیک ۲۳ دانشگاه، در رده مهندسی مکانیک و هوا و فضا ۲۲ دانشگاه، در رده مهندسی شیمی ۲۰ دانشگاه، در رده مدیریت و بازرگانی ۲۰ دانشگاه جزء برترین ها شدند.

در رده علوم ورزشی ۱۹ دانشگاه، در رده آموزش ۱۸ دانشگاه، در رده روانشناسی ۱۷ دانشگاه، در رده زمین شناسی و محیط زیست و علوم زمین و معدن ۱۷ دانشگاه، در رده علوم بیولوژیکی ۱۷ دانشگاه، در رده اقتصاد و اقتصاد سنجی ۱۷ دانشگاه، در رده زبان و ادبیات و زبان شناسی ۱۷ دانشگاه، در رده تاریخ و فلسفه ۱۶ دانشگاه، در رده مهندسی عمومی ۱۵ دانشگاه، در رده جامعه شناسی ۱۵ دانشگاه، در رده حقوق ۱۵ دانشگاه، در رده جغرافیا ۱۴ دانشگاه، در رده معماری ۱۴ دانشگاه، در رده علوم سیاسی و روابط بین الملل (مطالعات توسعه) ۱۳ دانشگاه، در رده حسابداری و امور مالی ۱۳ دانشگاه، در رده علوم کشاورزی و جنگلداری ۱۳ دانشگاه در بین برترین ها قرار گرفتند.

در رده هنر و طراحی ۱۰ دانشگاه، در رده علوم دامپزشکی ۱۰ دانشگاه، در رده علوم ارتباطات و رسانه ۸ دانشگاه، در رده باستان شناسی ۷ دانشگاه، در رده پزشکی و دندانپزشکی ۴ دانشگاه، در رده سایر علوم پزشکی ۴ دانشگاه برترین شدند.

نکته مورد توجه در رتبه بندی تایمز این است که وضعیت دانشگاه های ایرانی در برخی علوم مرتبط با علوم انسانی در این رتبه بندی بهتر از وضعیت آنها در رتبه بندی شانگهای است و این نشان دهنده تفاوت نظام های رتبه بندی به خروجی های دانشگاه ها است.

حضور ۲۳ دانشگاه ایرانی در نظام رتبه‌بندی لایدن

لایدن یکی از نظام‌های معتبر ارزیابی دانشگاهی است که هر ساله دانشگاه‌های برتر دنیا را بر اساس شاخص‌های معتبر علم‌سنجی مورد ارزیابی و رتبه‌بندی قرار می‌دهد. در سال ۲۰۱۸، دانشگاه‌های دنیا در ۹ شاخص در قالب دو معیار کلی مرجعیت علمی و دیپلماسی علمی در لایدن مورد رتبه‌بندی قرار گرفتند. این ارزیابی‌ها از تولیدات علمی دانشگاه‌ها در سال‌های ۲۰۱۳ الی ۲۰۱۶ از پایگاه اطلاعاتی Web of Science استفاده کرده است.

معیار مرجعیت علمی (تاثیر علمی) از شاخص‌هایی چون مقالات یک درصد برتر، مقالات ۵ درصد برتر، مقالات ۱۰ درصد برتر و مقالات ۵۰ درصد برتر بهره می گیرد. معیار دیپلماسی علمی نیز از شاخص‌هایی چون همکاری علمی، همکاری بین‌المللی، همکاری صنعتی، همکاری علمی با فاصله جغرافیایی کمتر از ۱۰۰ کیلومتر و همکاری علمی با فاصله جغرافیایی بیشتر از ۵۰۰۰ کیلومتر استفاده می کند. بررسی دانشگاه‌های کشور در رتبه‌بندی لایدن حاکی از رشد عملکرد دانشگاه‌های کشور دارد.

در سال ۲۰۱۷ تعداد ۱۰ دانشگاه برتر دنیا شامل دانشگاه های هاروارد آمریکا، تورنتو کانادا، Zhejiang چین، میشگیان آمریکا، شانگهای جیاتونگ چین، جان هاپکینز آمریکا، سائوپولو برزیل، استانفورد آمریکا، دولتی سئول کره جنوبی، توکیو ژاپن است.

در این سال ۱۸ دانشگاه‌ ایرانی شامل دانشگاه های تهران، امیرکبیر، علوم پزشکی تهران، صنعتی شریف، تربیت مدرس، صنعتی اصفهان، علم و صنعت ایران، شیراز، فردوسی مشهد، تبریز، علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران، شهید بهشتی، صنعتی خواجه نصیر، اصفهان، علوم پزشکی اصفهان، گیلان، علوم پزشکی شیراز در رده بندی معرفی شدند.

در سال ۲۰۱۸ این تعداد به ۲۳ دانشگاه افزایش یافت. ۱۰ دانشگاه برتر دنیا در سال ۲۰۱۸ در رتبه بندی لایدن شامل دانشگاه های هاروارد آمریکا، تورنتو کانادا، Zhejiang چین، شانگهای جیاتونگ چین، میشگیان آمریکا، شینهوا چین، جان هاپکینز آمریکا، سائوپولو برزیل، استانفورد آمریکا، دولتی سئول کره جنوبی، استانفورد آمریکا است.

در سال ۲۰۱۸ دانشگاه‌های تهران، امیرکبیر، علوم پزشکی تهران، صنعتی شریف، تربیت مدرس، صنعتی اصفهان، علم و صنعت ایران، فردوسی مشهد، شیراز، تبریز، علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران، شهید بهشتی، صنعتی خواجه نصیر، اصفهان، گیلان، کاشان، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی شیراز، پرشکی تبریز، علوم پزشکی مشهد، بوعلی سینا همدان و شهید باهنر کرمان حضور یافتند.

در این رتبه بندی در رده علوم فیزیکی و مهندسی ۲۱ دانشگاه، در رده علوم زمین ۱۸ دانشگاه، در رده بندی علوم پزشکی و زیستی ۱۷ دانشگاه ایرانی، در رده ریاضیات و علوم کامپیوتر ۱۵ دانشگاه و در رده علوم انسانی یک دانشگاه در رتبه بندی لایدن حضور دارند که نشان دهنده برتری علوم مهندسی در این حوزه است.

حضور پررنگ دانشگاه های مهندسی و جهش دانشگاه های کوچک

 بررسی رتبه بندی های بین المللی در سال ۲۰۱۸ نشان می دهد که علوم فنی و مهندسی بیشترین میزان رشد را در میان دانشگاه ها داشته اند و رده دانشگاه های ایران را در میان رتبه بندی ها ارتقاء می دهند. علوم فنی و مهندسی به نوعی جور همه رشته ها را کشیده اند و موجب رشد دانشگاه ها در رده های کلی شوند.

در برخی از رده بندی ها به صورت موضوعی با افت های کوتاهی مواجهیم اما در مجموع روند رو به رشد دانشگاه ها به طور مشخص در سال ۲۰۱۸ مشهود است.

همچنین توجه به عناوین دانشگاه ها نشان می دهد که دانشگاه های کوچک و جوان رشد خوبی در سال های اخیر داشته اند و در برخی رده بندی ها پیشروتر از سایر دانشگاه ها هستند.

توجه به این رده بندی ها جایگاه دانشگاه های ایران را در تولید علم، پژوهش و آموزش نشان می دهد و با توجه به ملاک های این رده بندی ها، در صورتی که دانشگاه های ایرانی در حوزه هایی از جمله کسب و کار، فناوری، اشتغال فارغ التحصیلان نیز فعالیت بیشتری داشته باشند می توانند در سایر رده بندی ها نیز جایگاه خود را پیدا کنند. ناگفته نماند که چهار رتبه بندی وبومتریکس، کیو اس، تایمز و لایدن از مشهورترین رتبه بندی های دانشگاهی هستند و علاوه بر آنها رتبه بندی های دیگری نیز در سطح دانشگاهی وجود دارد که در این مقال نمی گنجد.