احساس معامله‌گران ارز و طلا چگونه عوامل بنیادین را تشدید می‌کند؟
آیا بانک مرکزی از سیاست ارزی تازه اعلام‌شده، عقب‌نشینی کرده است؟ چهارشنبه بانک مرکزی طی ابلاغیه‌ای، ورود ارزهای معامله‌شده در «نیما» را به بازار آزاد (صرافی‌ها) مجاز اعلام کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، از آنجا که ابلاغیه جدید اشاره به «اسکناس» دارد، می‌توان حدس زد که ارز مورد بحث، ارزهای تجار خرد است که به صورت اسکناس مبادله می‌شود و به این ترتیب، بازار ثانویه جایگاه خود را حفظ می‌کند. با این همه، افت قیمت‌ها در بازار پس از انتشار دستور تازه، نشان می‌دهد که علاوه بر تشدید فعالیت‌های سوداگرانه، جو روانی نیز بسیار در شکل دادن روندها، تعیین‌کننده است.
روز گذشته، ابلاغیه تازه در حالی منتشر شد که ساعاتی از ورود قیمت دلار به کانال ١٥ هزار تومان می‌گذشت. واضح است که ابلاغیه جدید پیشتر مورد بحث قرار گرفته، اما این پرسش به ذهن می‌آید که آیا بانک مرکزی پیش‌بینی قیمت‌هایی در این سطح را می‌کرده است؟ چهارشنبه، انتشار این خبر باعث افت قیمت‌ها از اوج روزانه شد، اما این روند خود مطرح‌کننده دو سوال دیگر است: چرا قیمت‌ها ظرف چند روز چنان اوج می‌گیرد و چرا بانک مرکزی به این سادگی می‌تواند روند را متاثر کند اما در زمان بررسی طرح‌هایی با این درجه اهمیت، تمامی موارد را مد نظر قرار نمی‌دهد؟
ابلاغیه تازه
در میانه مرداد، بسته ارزی‌ای که چند روز پیشتر در هیات دولت تصویب شده بود، اجرایی شد. یکی از مهم‌ترین بخش‌های این بسته ایجاد بازار ثانویه بود. بر اساس برنامه‌ها، این بازار شرایط فروش ارز صادرکنندگان بزرگ شامل تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی، فولاد و فلزات را فراهم می‌کرد و عرضه و تقاضا تعیین‌کننده اصلی قیمت می‌شد. اما واردکنندگانی می‌توانستند از این بازار بهره ببرند که ثبت سفارش آنها در وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام شده و این وزارتخانه واردات آن کالا اعم از مصرفی، واسطه‌ای یا سرمایه‌ای را برای کشور ضروری تشخیص داده باشد.
با این همه، روز چهارشنبه بانک مرکزی ابلاغیه تازه‌ای صادر کرد که به نظر می‌رسد عقب‌نشینی از بخشی از سیاست ارزی مرداد باشد. نهاد بازارساز ارز روز گذشته دستورالعمل خرید و فروش ارز به صورت اسکناس توسط شبکه صرافی‌های مجاز را ابلاغ کرد. بانک مرکزی می‌گوید در راستای اجرایی کردن سیاست جدید ارزی دولت برای ساماندهی و مدیریت بازار ارز، ورود ارز به صورت اسکناس توسط صرافی‌های مجاز از محل منابع ارزی خریداری شده و همچنین درآمدهای ارزی صادراتی خریداری شده در سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی (نیما) مجاز شده است. این به آن معناست که صرافی‌های مجاز می‌توانند نسبت به ورود ارز به صورت اسکناس از محل منابع اشاره شده اقدام کرده و نسبت به فروش آن به نرخ بازار به متقاضیان در چارچوب دستورالعمل‌های ابلاغ شده، به خصوص مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی‌ها در محل استقرار صرافی خود اقدام کنند.
روند بازار
بازار آزاد ارز روز چهارشنبه را با روند افزایشی آغاز کرد. دلار که سه‌شنبه در انتهای کانال ١٣ هزار تومان نوسان می‌کرد، روز گذشته به راحتی به کانال ١٥ هزار تومان رفت. با افزایش تقاضا، قیمت تا ١٥ هزار و ٣٠٠ تومان هم اوج گرفت. در این مقطع سودگیری بعضی از معامله‌گران، روند را کاهشی کرد تا با انتشار ابلاغیه بانک مرکزی روند افت را سرعت دهد. تا ساعت ٥ عصر چهارشنبه، دلار روی قیمت ١٣ هزار و ٧٥٠ تومان آرام گرفته بود، گرچه «کف‌گیری» (خرید در کف قیمتی به امید افزایش دوباره قیمت) برخی نوسان‌گیران قیمت را در بازار غیررسمی اندکی بالاتر برد.
روند بازار ارز در روز چهارشنبه، بازار طلا را نیز متاثر کرد. با جهش قیمت‌ها در بازار آزاد ارز، انواع سکه‌های طلا نیز قیمت‌های بالای تازه‌ای را تجربه کردند، اما بعد با شروع روند افت قیمت ارزها، بازار سکه نیز کاهشی شد.
احساس معامله‌گر
اثر روانی ابلاغیه بر کاهش قیمت دلار و دیگر ارزهای بازار آزاد در حالی برجسته شد که در روند افزایشی نیز، حس معامله‌گران تشدیدکننده اثر عوامل بنیادین سیاسی- اقتصادی بوده است. این امر نشان می‌دهد که بازارساز علاوه بر مدیریت عوامل اقتصادی، باید فکری هم به حال جو روانی حاکم بر این فضا بکند.
درست است که بخشی از مردم که در دسته سوداگران نیستند، برای حفظ سرمایه به بازار بازگشته‌اند و وجه سرمایه‌ای دلار و طلا را تشدید کرده‌اند، اما اثر روانی فعالیت‌های هیجان‌ساز در داخل و خارج را نباید دست‌کم گرفت. مساله این است که هرچه تقاضا در بازار بالاتر برود، زندگی روزمره مردم ممکن است بیشتر تحت تاثیر قرار بگیرد. عده‌ای بر این باورند که قیمت دلار بر کالاهای اساسی مورد نیاز مردم اثر تورمی چندانی ندارد، به‌ویژه از آن رو که کالاهای اساسی داخلی، عموما با مولفه‌های دیگری قیمت می‌خورند. با این حال، دسته‌ای دیگر از کارشناسان می‌گویند که از آنجا که در هر زنجیره تولیدی، نهاده‌های دلاری یا دیگر ارزها وجود دارد، رشد قیمت ارز می‌تواند بر اقلام ساده ایرانی هم تاثیر بگذارد.
