راهکار‌های حسین موسویان برای حل تنش ایران و آمریکا
حسین موسویان: "اینگونه تشدید موثر تنش، نه تنها به معنای مرگ توافق چندجانبه هسته‌ای ایران خواهد بود. بلکه به معنای آغاز جنگ ایران و آمریکا و یک نزاع گسترده‌تر خواهد بود که بحران‌های کنونی منطقه‌ای در مقایسه با آن ناچیز خواهند بود.
سید حسین موسویان، دیپلمات سابق ایرانی، برای حل تنش‌ها بین ایران و آمریکا، پیشنهاداتی ارائه کرد که مذاکره مستقیم بین تهران و واشنگتن یکی از آن‌هاست.
در حالی که جهان روی نشست دونالد ترامپ با ناتو و ولادیمیر پوتین متمرکز بود، تنش‌ها بین ایران و آمریکا به طرز خطرناکی بالا گرفت. روز یکشنبه حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، به همتای آمریکایی‌اش هشدار داد که با دم شیر بازی نکند. روحانی که تندترین سخنان دوره ریاست‌جمهوری‌اش را بیان می‌کرد به جمعی از دیپلمات‌های ایران گفت که آمریکا باید بداند صلح با ایران، مادر صلح‌ها و جنگ با ایران، مادر جنگ‌ها است.
ترامپ در پاسخ توئیت کرد که ایران هرگز نباید آمریکا را تهدید کند. سید حسین موسویان، دیپلمات سابق ایرانی، طی یادداشتی در خبرگزاری رویترز به این تنش‌ها پرداخت و راه‌حل‌هایی برای جلوگیری از تشدید تنش بین ایران و آمریکا ارائه کرد.
وی با اشاره به تهدیدات مقامات ایرانی در خصوص بستن تنگه هرمز، گفت: "اینگونه تشدید موثر تنش، نه تنها به معنای مرگ توافق چندجانبه هسته‌ای ایران (رسما به برنامه جامع اقدام مشترک معروف است که ترامپ در ماه می از آن خارج شد) خواهد بود. بلکه به معنای آغاز جنگ ایران و آمریکا و یک نزاع گسترده‌تر خواهد بود که بحران‌های کنونی منطقه‌ای در مقایسه با آن ناچیز خواهند بود. هر گونه تلاش آمریکا برای مسدود کردن صادرات نفت ایران، نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل خواهد بود که توافق هسته‌ای را تایید کرد. اما اگر ایران با جلوگیری از (عبور) محموله‌های نفتی از تنگه هرمز پاسخ متقابل بدهد، اروپا، روسیه و چین حمایت از برجام را رها خواهند کرد و به آمریکا برای تصویب یک قطعنامه تنبیهی در شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران خواهند پیوست. با این حال، علیرغم تشدید لفاظی‌ها، هنوز گزینه‌های معقولی وجود دارد که می‌تواند ریسک نزاع فاجعه‌بار را دفع کند.
" وی افزود: "یک امکان، مذاکرات مستقیم بین واشنگتن و تهران است. ترامپ نشان داده که او معتقد است که سختگیری‌اش باعث خواهد شد که ایران به دنبال یک ‘توافق بزرگ‌تر’ با واشنگتن برود. او در یک نشست خبری در نشست ماه جاری ناتو گفته تهران ‘در یک مرحله‌ای به من زنگ خواهد زد و درخواست یک توافق خواهد کرد و ما هم یک توافق امضا خواهیم کرد’. با این حال، ترامپ نیاز دارد که بفهمد استراتژی کنونی او فرصت‌های مصالحه دیپلماتیک را مسدود می‌کند. زیرا همانگونه که اظهارات ‘مادر همه جنگ‌های’ روحانی نشان می‌دهد، مقامات ایران بعید است که تحقیر یک تسلیم کامل به تهدیدات و فشار ترامپ –و یک ضربه به غرور ملی- را قبول کنند.
" موسویان ادامه داد: " گزینه دیگر این است که برجام بدون آمریکا ادامه یابد. مقامات ایران گفته‌اند که آن‌ها به شرط اینکه دولت ترامپ سایر امضاکنندگان باقی‌مانده – چین، روسیه، فرانسه، آلمان، بریتانیا و اتحادیه اروپا- را به نقض توافق مجبور نکند، برای ادامه اجرای تعهدات این توافق با این کشور‌ها آماده هستند. درست است که امضاکنندگان غیرآمریکایی (برجام)، قادر نخواهند بود که کاملا به لحاظ مالی (خسارت) بازگشت تحریم‌های آمریکا را برای تهران جبران کنند، اما یک پیامد رویکرد سختگیرانه ترامپ، (بوجود آمدن) یک احساس فزاینده اتحاد ملی در ایران است و این امر ممکن است باعث شود که گروه‌های سیاسی داخلی ایران اختلافات‌شان را کنار بگذارند و یک جبهه متحد علیه تهدید خارجی ایجاد کنند." موسویان در ادامه، حمایت اخیر سپاه پاسداران، از جمله سردار قاسم سلیمانی، از حسن روحانی را نشانه‌ای از واکنش داخلی ایران علیه کاخ سفید دانست. به گفته این دیپلمات سابق، روحانی با بیان اظهارات قدرتمند، نشان داده که او مایل است از این وحدت برای اتخاذ تصمیمات بزرگ درباره حل مشکلات مزمن اقتصادی مانند فساد، تورم، بیکاری، خصوصی‌سازی و قاچاق استفاده کند.
موسویان تصریح کرد: "رهبران اروپایی هم ممکن است مایل باشند برای جبران از دست دادن منافعی که ذیل توافق هسته‌ای مقرر بود، به ایران در حوزه‌های امنیتی و سیاسی امتیازاتی بدهند. در حالی که روحانی درباره بسته مشوق‌های اقتصادی اروپا تردید‌هایی ابراز کرده است، جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، کار بر تامین تعهدات مالی، بانکی و انرژی از همتایانش در چین، روسیه، آلمان، فرانسه و بریتانیا را ادامه می‌دهد."
موسویان اعلام کرد: "مذاکرات اخیر بین ایران و چهار کشور اروپایی درباره بحران یمن، مثبت و سازنده ارزیابی شده است. اگر روسیه و چین به این فرآیند دیپلماتیک ملحق شوند، این هفت کشور می‌توانند یک پیشنهاد صلح را به شورای امنیت سازمان ملل ببرند. این طرح می‌تواند بر آتش بس، کمک بشردوستانه، گفتگوی ملی، انتخابات آزاد و (تشکیل) یک دولت فراگیر استوار شود. حل بحران یمن، بدترین بحران انسانی جهان را پایان خواهد داد." موسویان در پایان خاطرنشان کرد:"در سوریه هم فرصتی برای اقدام وجود دارد. اگر چه خصومت‌ها ادامه دارد، داعش از قلمرواش در کشور (سوریه) اخراج شده و حمایت مسکو و تهران تضمین کرده که بشار اسد در قدرت باقی بماند. اکنون وقت آن رسیده که روسیه و ایران در کنار ترکیه، برای یک صلح جامع در سوریه یک طرح به شورای امنیت سازمان ملل ارائه کنند و اروپا و چین هم از آن حمایت کنند. برجام، مدلی برای حل بحران از طریق دیپلماسی است، مرگ آن به معنای کشتن این امید است که مذاکرات می‌تواند سایر بحران‌های منطقه را حل کند. اروپا، چین، روسیه و ایران همگی مسئول مقابله با یکجانبه‌گرایی هستند.
محافظت از برجام، اولین گام در این زمینه است. از طریق همکاری، این کشور‌ها می‌توانند نقش قاطعی در تسهیل حل مسالمت‌آمیز بحران‌های منطقه‌ای، شکست تروریسم، تاسیس یک مدل جدید برای حل نزاع منطقه‌ای و شاید حفظ خود توافق هسته‌ای ایران ایفا کنند."
