لیر ترکیه بزرگترین رقیب انتخاباتی اردوغان

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایرنا، 'یاروسلاو تروفیموف ' کارشناس مسائل خاورمیانه و ستون نویس وال استریت ژونال نوشت: اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در انتخابات آتی این کشور که برای روز 24 ژوئن/ 3 تیر / تدارک دیده شده است با یک رقیب غیرعادی اما خطرناک مواجه خواهد بود و آن؛ دلار آمریکاست.

از سال 2003 که اردوغان به قدرت رسیده غالبا با استبداد حکمرانی کرده است. او در سیاست خارجی رویکردهایی متغیر و دمدمی مزاج داشته است و در داخل هم اتهامات فساد مالی اطرافیانش بر دولت او سایه افکنده است.

اما با وجود همه این نارسایی ها؛ رای دهندگان ترک همواره در هر انتخاباتی از او حمایت کرده اند، تنها به یک دلیل و آن؛ پیشرفت بی سابقه اقتصادی کشور است.

طبق آمارهای 'بانک جهانی' درآمد سرانه ترکیه از سال 2003 تاکنون 70 درصد رشد داشته است. ترکیه از این منظر حتی از بعضی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا هم جلوتر است. این موفقیت بی نظیر حالا در معرض تهدید قرار گرفته است.

اقتصاد ترکیه که بشدت وابسته به سرمایه گذاری خارجی است امروز وارد برهه دشوار خود شده ست. ظرف هفته های اخیر پول رایج ترکیه یک دفعه منفجر شد و ارزشش ناگهان سقوط کرد. یکی از علل آن نگرانی بازار از تصمیم اردوغان برای محدود کردن استقلال بانک مرکزی است.

ارزش 'لیر ' ترکیه در برابر دلار در انتخابات قبلی ریاست جمهوری ترکیه یعنی در سال 2014 معادل 2.15 لیر بود. اما این برابری هفته گذشته به 4.92 لیر رسید. اما بانک مرکزی فورا در قضیه ورود کرد و نرخ بهره را بالا برد و یک سری اقداماتی دیگر هم انجام داد و ارزش برابری لیر در مقابل دلار را به 4.50 لیر رساند.

اردوغان و حزبش یعنی حزب 'عدالت و توسعه' با نام اختصاری «AKP» این سقوط ارزش لیر را 'توطئه بیگانگان' خوانده اند و می گویند که بیگانگان می خواهند با این عمل جلوی اجرای پروژه ترکیه برای تبدیل شدن به یک قدرت جهانی و 'رهبر جهان اسلام' شدن را بگیرند.

اردوغان در مراسم راهپیمایی ترک ها در روز 26 مه ( 5 خرداد) در شهر 'ارزروم' در سخنانی گفت:' برادران من که زیر بالش هایشان یورو و دلار دارند؛ بروند و پولشان را تبدیل به لیر کنند'.

اردوغان تصریح کرد:' اگر حوزه مالی کشور این بازی را درآورده است تا علیه سرمایه گذاران و کار آفرینان ما کار کند؛ بداند که بهای سنگینی بابت آن خواهد پرداخت'.

به نوشته وال استریت ژورنال، اما این نصایح ظاهرا ره به جایی نخواهد برد. قبلا هم حزب عدالت و توسعه بارها چنین نصیحت هایی را کرده بود. در ژانویه 2017 که آنجا هم اردوغان از مردم خواسته بود دلارهایشان را بفروشند و لیر بخرند، مقامات محلی عدالت و توسعه مراسم تلویزیونی راه انداختند و بینی شان را با اسکناس های دلار گرفتند و بعد هم یک کپه اسکناس سبز دلار را آتش زدند. از آن روز به بعد لیر بیش از 20 درصد ارزش خود را از دست داد.

نظرسنجی های اخیر نشان می دهد که اردوغان محبوبیتش در میان مردم ترکیه کمتر شده است. این اوضاع نابسامان اقتصادی کشور و تنزل ارزش پول ملی کشور؛ حربه خوبی بدست اپوزیسیون چند تکه شده ترکیه داده است تا حسابی روی این ضعف دولت موج سواری کند و به رئیس جمهور توپ و تشر بزند.

در این زمینه 'محرم اینچه' رقیب اصلی انتخاباتی اردوغان می گوید: ' فساد؛ وسواس و یک بعدی نگری ایدئولوژیک، به هم ریختن استقلال نهادهای اقتصادی کشور، محو شدن شفافیت بودجه و اشتباه در تخصیص منابع از عواملی است که اقتصاد کشور را به درون یک چاه ویل می کشاند'.

اینچه می افزاید:' همه نهادهای ترکیه به زانو در آمده اند... مشکلات اقتصادی کشور آنقدر بغرنج است که اردوغان این بار قادر نخواهد بود همه آنها را مرتفع کند'.

وی تاکید کرد:' من احساس می کنم کشور به یک باد تغییر احتیاج دارد. ترکیه دیگر از این رژیم حکومت مطلقه یک فرد خسته شده است'.

وال استریت ژورنال افزود، اما سیاستمداران اپوزیسیون هم در هر انتخاباتی وعده وعیدهای توخالی به مردم می دهند و با احساسات مردم بازی می کنند. همین اتفاق در همه پرسی قانون اساسی که پارسال برگزار شد و قدرت بی حد و حصری به رئیس جمهور داد؛ افتاد.

اردوغان و حزب عدالت و توسعه از سال 2002 در هر انتخابات ملی پیروز شده اند، به جز رای گیری سال 2015 که در آن سال احزاب اپوزیسیون انتخابات را بردند اما به دلیل اینکه با هم دعوا داشتند و نتوانستند با هم ائتلاف کنند در نتیجه چهار ماه بعد انتخابات تکرار شد و این بار عدالت و توسعه اکثریت مطلق آراء را بدست آورد و به صحنه قدرت بازگشت.

اما امروز وضعیت فرق می کند. گروههایی از نیروهای اصلی اپوزیسیون به نحو بی سابقه ای با هم هماهنگ اند. در انتخابات پارلمان که او هم به طور موازی انتخابات ریاست جمهوری در 24 ژوئن برگزار می شود حزب سکولار اینچه به نام «حزب جمهوریخواه خلق(CHP) با حزب اسلامگرای سنتی 'سعادت' و حزب تازه تاسیس سکولار ملی گرای 'اییی' ائتلاف کرده است.

اگر حزب کرد «دمکراتیک خلق» (HDP) که رهبرش به دستور اردوغان زندانی است موفق شود یک بار دیگر بالای 10 درصد آراء را بدست آورد که حد نصاب قانونی حضور در پارلمان است، احتمالش زیاد خواهد بود که حزب عدالت و توسعه اکثریت مطلق را در پارلمان از دست بدهد حتی اگر اردوغان دوباره به ریاست جمهوری انتخاب شود.

' سونر جاکاپتای' مدیر برنامه ترکیه در 'موسسه سیاست خاورنزدیک ' در واشنگتن در این باره می گوید: 'در جامعه دو قطبی شده ترکیه که در آن اپوزیسیون دسترسی به رسانه ندارد و روزنامه نگاران مستقل عموما زندانی می شوند، حتی اقتصاد بد هم امکان ندارد جلوی موفقیت اردوغان را بگیرد '.

او معتقد است:' فروپاشی اقتصاد ترکیه اثر چندانی بر روی رای اکثریت مردم ندارد. نیمی از مردم ترکیه عاشق اردوغان اند و معتقدند که او امکان ندارد اشتباه کند. از نظر این گروه، اگر وضعیت اقتصادی نا مناسب است عامل آن دولت نیست ، بلکه افرادی هستند که قصد دارند دولت را تخریب کنند'.

'اصلی آیدین تاشباش' کارشناس مسائل ترکیه در ' شورای روابط خارجی اروپا' هم در موافقت با این نظریه می گوید:' آنکارا تصمیم گرفت یک سال و نیم انتخابات را جلو بیاندازد تا قبل از آنکه بحران اقتصادی ضربه اش را بطور کامل بر کشور وارد کند، انتخابات انجام و نتیجه مشخص شده باشد'.

این کارشناس مسائل ترکیه می گوید:' ما در مراحل اولیه وضعیت بحران اقتصادی هستیم و هنوز خیلی ها احساس نکرده اند که اقتصاد کشور دچار مشکل شده است. اما رکود اقتصادی رفته رفته اثرش را بر مردم باقی خواهد گذاشت. اما معلوم نیست آیا این اثر گذاری الآن اتفاق خواهد افتاد یا نه'.