آیا تحریمهای نفتی دورزدنی است؟
ایان تیلور، مدیرعامل ویتول هفته گذشته اظهار کرد شخصا تصور میکنم هیچ یک از ما قادر نخواهیم بود تحریمهای آمریکا علیه صنعت نفت ایران را دور بزنیم؛ اظهارنظری که از سوی خیلی از کارشناسان بدبینانه قلمداد شده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، این تحریمها که به دنبال تصمیم دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا برای خروج از توافق هستهای با ایران قرار است اواخر سال میلادی جاری اعمال شوند واکنشهایی را بدنبال داشتهاند؛ به عنوان نمونه غول نفتی توتال فرانسه اوایل ماه جاری اعلام کرد اگر نتواند از وزارت خزانهداری آمریکا معافیت از تحریمها را دریافت کند ناچار خواهد شد فعالیت خود در پروژه توسعه میدان گازی پارس جنوبی را متوقف کند. این شرکت فرانسوی کسب و کار زیادی در آمریکا دارد و نمیتواند دسترسی به سیستم مالی آمریکا را از دست دهد، مگر این که اتحادیه اروپا در برابر واشنگتن بایستد و به نحوی موفق شود برای بزرگترین شرکت نفتی خود معافیت بگیرد، در غیراین صورت توتال از ایران خارج خواهد شد.
سایر غولهای نفتی برای ورود به ایران محتاط بودهاند، بنابراین خروج تولید کننده دیگری در کار نخواهد بود، اما در نبود واکنش قوی اتحادیه اروپا به تحریمها، صنایع مربوط متاثر خواهند شد. به عنوان نمونه مجوزهای معامله بوئینگ و ایرباس با ایران از سوی وزارت خزانه داری آمریکا لغو شد که ۴۰ میلیارد دلار آمریکا –مجموع ارزش قراردادهایی که این دو شرکت هواپیماسازی با ایران داشتند- به زیان آنها خواهد بود.
مالکان نفتکش نیز رویکرد محتاطانهای را در پیش گرفتهاند و با دقت به نظاره اوضاع نشسته و منتظر اقدام اروپا هستند، اما خاطر نشان کرده اند که اعمال مجدد تحریمها پیامدهای قابل توجهی برای صنعت حمل و نقل دریایی خواهد داشت. همه منتظر اروپا هستند تا حرکت خود را انجام دهند. البته همه تحریمهای قبلی را به یاد دارند و این بار غافلگیر نشدند، اما سیگنالهای اروپا اکنون برای شرکتهای اروپایی که در ایران فعالیت دارند و شمار آنها به بیش از ۱۰۰ شرکت میرسد، مثبت است.
اوایل ماه میلادی جاری یکی از مشاوران امانوئل مکرون، رییس جمهور فرانسه، اظهار کرد: واکنش اروپا به تهدید تحریمهای آمریکا علیه ایران آزمون مهمی برای حاکمیت اروپا خواهد بود. در واقع برخلاف دفعه قبل که اتحادیه اروپا نیز ایران را هدف تحریم قرار داده بود، این بار میتواند توافق هستهای را حفظ کند و اعلام کرده که همچنان به آن پایبند خواهد بود.
اقدامات زیادی وجود دارد که اتحادیه اروپا میتواند در برابر تحریمهای آمریکا انجام دهد. قانون مسدودسازی سال ۱۹۹۶، شرکتهای اروپایی را از تبعیت از تحریمهای آمریکا مجزا میکند. ژان کلود یانکر، رییس کمیسیون اروپا، دو هفته پیش اظهار کرد: این کمیسیون برای قانون مذکور اصلاحیهای صورت خواهد داد تا شامل تحریمهای آمریکا علیه ایران شود و این اصلاحیه باید پیش از آغاز نخستین دور از تحریمها در اوایل اوت تکمیل شود.
بسیاری از ناظران معتقدند که اگر تحریمها تنها به آمریکا محدود شود و هیچ یک از امضاءکنندگان توافق هستهای به آن نپیوندند، تاثیر محدودی خواهد داشت. الیف کوتسال، تحلیلگر مک کنزی در این باره به پایگاه خبری ریگزون گفت: با توجه به اینکه ایران نفت و محصولات نفتی به آمریکا صادر نمیکند و صادراتش عمدتا به اروپا (۲۰ درصد) و آسیااقیانوسیه (۸۰ درصد) است، انتظار نمیرود عوامل عرضه و تقاضای بازار تغییر قابل توجهی پیدا کند، بنابراین اگر اعمال تحریمها تنها به آمریکا محدود شود در این صورت در فاصله زمانی که چارچوب توافق جدید یا بازبینی شدهای ارائه میشود، نوسان کوتاه مدتی در قیمتها ایجاد خواهد کرد.
بر اساس گزارش اویل پرایس، ممکن است این تحریمها به کاهش موقتی صادرات ایران منجر شود اما واردات آسیا از ایران تاثیر تحریمهای آمریکا را جبران خواهد کرد.