برقراری روابط کارگزاری به‌نفع کشور است
یکی از دغدغه‌های اصلی پس از خروج آمریکا از برجام، حفظ روابط تجاری و بانکی با دیگر کشورهاست که در همین رابطه، یک مقام‌مسئول پیشنهاد ایجاد یک بانک مختص ایران در کشورهای اروپایی را ارائه کرده است.
البته استفاده از ارز محلی یا روش‌های تعامل تجاری غیردلاری از راه‌های دیگری هستند که درنهایت موجب ارتقای سطح روابط می‌شوند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، کاظم دوست حسینی، کارشناس بانکی می‌گوید: « اگر کشورهای اروپایی تمایل به تاسیس بانک دارند، این امر در صورتی که مراودات با ایران باقی باشد خوب است، اما چیزی که شاهد آن هستیم؛ این است که قبل از خروج آمریکا از برجام، گشایشی در مراودات بانکی ما صورت نگرفته بود و اکثر کشورها با ما همکاری نداشتند و محدودیت‌ها عملا حذف نشده بود؛ ضمن اینکه هزینه عملیات ارزی در زمانی که کشور با انواع تحریم‌ها مواجه شد، بیشتر از گذشته بود و زمانی که تحریم‌ها به‌صورت رسمی اعمال می‌شدند؛ با حدود شش‌درصد در جریان بود؛ البته با اجرای برجام گشایش‌هایی در این زمینه حاصل شد اما باز 11درصد هزینه دادیم.»
به‌گفته یک مقام مسئول اگر اروپا به‌دنبال حفظ برجام باشد، بانک‌های مرکزی اروپایی درصدد تاسیس بانک مختص ایران خواهند بود، به‌نظر شما این موضوع چه میزان تسهیل‌کننده روابط بانکی در کشور خواهد بود؟
مهمترین مساله این است که ما باید با بانک‌ها و کشورهای مبدا و مقصد روابط کارگزاری برقرار کنیم و اگر از هر روشی به این مهم دست پیدا کنیم به‌نفع کشور خواهد بود؛ مثلا اگر بانکی در راستای این همکاری تاسیس شود و در راستای روابط کارگزاری اقدامی انجام دهد، در هر صورت این ارتباط جهانی بانکی است که اهمیت دارد و با این وجود ما منتفع خواهیم شد. اگر این کشورها تمایل به تاسیس بانکی برای تسهیل روابط داشته باشند، در صورتی می‌توان گفت که امر خوبی است که مراوداتی با ایران باقی باشد ولی چیزی که شاهد آن هستیم؛ این است که زمان زیادی قبل از خروج آمریکا از برجام، گشایشی در مراودات بانکی ما صورت نگرفته بود و شاهد این بودیم که اکثر کشورها با ما همکاری نداشتند و محدودیت‌ها عملا حذف نشده بود؛ ضمن اینکه هزینه عملیات ارزی در زمانی که کشور با انواع تحریم‌ها مواجه شده بود، بیشتر از گذشته بود و در زمانی که تحریم‌ها به‌صورت رسمی اعمال می‌شدند، با حدود شش‌درصد در جریان بود؛ اما پس از امضای برجام به رغم گشایش‌های ایجاد شده تا ۱۱درصد نیز هزینه داده‌ایم، البته فارغ از مسائل سیاسی احتمالا در این میان منافع اقتصادی برای برخی وجود دارد، چرا که بسیاری از کشورها از این قضیه سود می‌برند؛ یعنی واردکننده و صادرکننده کشور قرار است کالایی وارد یا صادر کنند و پنج‌درصد سود داشته باشند و در صورتی که قرار باشد، ۱۱درصد نقل و انتقال پول برایش هزینه ایجاد کند، قطعا سودی نخواهند برد و در صورت بالا بردن قیمت اجناس نیز متضرر می‌شوند؛ در چنین شرایطی نگاه اقتصادی، یا حتی سوءاستفاده اقتصادی پشت این تصمیم‌ها وجود دارد، حتی ممکن است موضوع سیاسی خروج آمریکا از برجام نیز ریشه اقتصادی داشته باشد؛ چرا که کشور در صادرات نفتی پیشرفت‌هایی داشت که طبیعتا مسائل اخیر مجموعی از دلایل را در خود جای می‌دهد.
کارشناسان می‌گویند عدم دسترسی به سوئیفت یا اخلال در روابط کارگزاری از جمله مشکلات احتمالی ما در مورد این مساله است، در این رابطه چه روش‌های جایگزینی باید پیش‌بینی کنیم؟
سوئیفت یک شبکه پیام‌رسانی است که برقرار شده و تشکیلات بانکی برای انتقال اطلاعات از بانک مبدا به مقصد است؛ مهم این است که دستورات اجرا شود و باید پیام‌ها پس از دریافت اجرا و عملی شوند. نظر من این است که سوئیفت برای ایجاد یک نوع تمایل برای همکاری نیست و اگر شرکتی تمایل به همکاری داشته باشد نیز با نامه به مقصود خود خواهد رسید. در اصل باید ال سی و نقل و انتقالات ما را بپذیرند.
استفاده از ارز محلی در معاملات و روش‌های تعامل تجاری غیردلاری چه میزان در این زمینه نتیجه بخش خواهد بود؟ پیشنهاد شما برای بهبود معاملات چیست؟
حتما موثر خواهد بود؛ اما در شرایطی که از ارز محلی استفاده شود با کشورهای محدودی می‌توان همکاری داشت و البته مزایایی چون کمک به تقویت پول ملی، کمک به تسهیل روابط تجاری در همان حوزه خواهد داشت. این راه‌حلی است که پیشنهاد شده و موفق هم بوده است. در مقطعی مرکز مبادلات ارزی در کشور شروع به کار کرد، ضمن تامین ارز متقاضیان ارز به هزینه حمل و انتقالات نیز کمک می‌کرد؛ یعنی صادرکننده‌ای که برای خروج محصول از کشور دچار مشکل بود و در شرایطی مشابه واردکننده‌ای نیز دچار چنین مشکلی برای انتقال محصول به داخل کشور شده بود؛ اگر قرار بود حل این کار را از طریق بانک و صرافی پیگیری کنند هم هزینه بالا و هم ریسک بالایی داشت. در چنین شرایطی مرکز مبادلات ارزی وظیفه داشت؛ افرادی را که نیاز به پول داشته‌اند و کسی که پول داشته است؛ پیدا و به هم متصل می‌کردند و بسیاری از مشکلات حل می‌شدند. این به‌صورت مستقیم انجام می‌شده و با روی کار آمدن دولت یازدهم و امضای برجام احساس نیاز به این طرح وجود نداشت و لغو شد و دوباره با نام‌های دیگری چون نیما در حال راه‌اندازی است که به‌نظر بنده طرح خوبی است. ما باید در کشور از سیستم تسویه داخلی یا تسویه بدون نقل و انتقالات پول وارد شویم تا گشایش‌های دیگری نیز حاصل شود.
