بیکاری همچنان چالش اول اقتصاد ایران
سال ۱۳۹۶ در حالی به پایان رسید که به‌گفته بسیاری از مقامات کارگری و فعالان حوزه کار، سال سخت و دشواری به لحاظ معیشتی و اقتصادی برای کارگران بود و رویدادهای تلخی به وقوع پیوست که کام کارگران را تلخ کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، علی ربیعی از ابتدای دولت یازدهم سکان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را در دست گرفت و از همان زمان تمام اهتمام خود را برای کاهش نرخ بیکاری، ایجاد اشتغال و تقویت و توسعه بخش تعاون، ساماندهی بازار کار و مقابله با قراردادهای سفید امضا به کار بست. در سال گذشته وزارت کار تلاش کرد تا طرح‌های اشتغالی که از سالها قبل برنامه‌ریزی و طراحی کرده بود به اجرا درآورد.
بارزترین طرح اشتغالی دولت که در راستای تحقق سیاست‌های اشتغال خود دنبال کرد، طرح اشتغال فراگیر و اشتغال روستایی بود که وزارت کار ماموریت ساماندهی و پالایش متقضایان و اجرای آن را عهده‌دار شد. طرح روستا تعاون و توسعه مشاغل خانگی هم از دیگر طرح‌های در دست وزارت کار بود که در چند استان به مرحله اجرا درآمده است.
هرچند که مقامات وزارت کار خود منتقد عدم تخصیص منابع و اعتبارات لازم برای اجرای این طرح‌ها بودند، اما بعضا خبرهایی هم از تزریق پول به برخی استان‌ها منتشر می شد تا اجرای طرح متوقف نماند. بنابر اعلام علی ربیعی، تاکنون ۳۰۰ هزار نفر در سامانه اشتغال روستایی ثبت نام کرده‌اند و متقاضیان طرح‌های اشتغال در حال غربالگری و شناسایی هستند.
طرح‌هایی مثل کارورزی فارغ التحصیلان و آشنایی با محیط واقعی کسب و کار هم به شکل پایلوت اجرا شد و وزارت کار تلاش کرد با اجرای آن‌ها بخشی از فارغ‌التحصیلان جویای کار را در قالب بنگاه‌ها ساماندهی کند و بر همین اساس تخفیفات مالیاتی برای کارفرمایانی که به مدت دو سال فارغ التحصیلان را به خدمت بگیرند، در نظر گرفت.
البته گزارشی از روند اجرای طرح، آخرین آمار ثبت‌نام کنندگان و نتایج طرح منتشر نشد و مقامات کارگری این طرح را دنباله‌روی طرح استاد شاگردی می‌دانستند و معتقدند بودند که به دلیل عدم پیش‌بینی مزیت‌های بیمه و حقوق و دستمزد، فارغ التحصیلان از آن استقبال سردی کرده‌اند.
اما در حوزه سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور نیز چهل و چهارمین دوره مسابقات جهانی مهارت ۲۰۱۷ ابوظبی با حضور تیم مهارت آموزان کشورمان برگزار شد و مدال طلای رشته تکنولوژی آب به جمهوری اسلامی ایران رسید. کسب یک مدال برنز و پنج مدالیون افتخار از دیگر دستاوردهای این دوره از مسابقات جهانی مهارت بود.
سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور همچنین اجرای طرح مهارت آموزی برای سربازان وظیفه را با همکاری قرارگاه مهارت آموزی به اجرا درآورد. این طرح جنبشی عظیم در مهارت آموزی است که زمینه مهارت افزایی و تسهیل اشتغال کارکنان وظیفه نیروهای مسلح را فراهم می‌کند.
در حوزه کارگران ساختمانی امسال نیز همچون سال گذشته سامانه رفاه ایرانیان به نشانی www.samanehrefah.ir فعال بود و همه کارگران ساختمانی متقاضی دریافت بیمه‌نامه تأمین اجتماعی در سراسر کشور با داشتن مدارک مورد نیاز، امکان ثبت نام و گرفتن کد رهگیری را داشتند.
بنابر اعلام نایب رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی تاکنون بیش از ۲۷۰ هزار نفر برای ثبت نام در سامانه اقدام کرده‌اند که از این تعداد ۱۰۰ هزار نفر وارد چرخه بیمه سازمان تامین اجتماعی شده‌اند.
در سال گذشته وقوع چند اتفاق کام کارگران را تلخ کرد؛ تصویب بند ز تبصره ۷ لایحه بودجه ۹۷ که مجوز واریز منابع درمان تامین اجتماعی به خزانه کل کشور را می‌دهد یکی از این رویدادها بود.
جامعه کارگری در واکنش به این موضوع در برابر شورای نگهبان گرد هم آمده و مخالفت خود را با این مصوبه اعلام کردند. علیرغم آنکه جامعه کارگری لغو مصوبه مجلس را خواستار شده و به بین‌النسلی و بیت المال بودن منابع سازمان تامین اجتماعی و شنیده شدن صدای اعتراض خود امید بسته بودند، شورای نگهبان این مصوبه را خلاف شرع ندانست و رد نکرد.
نمایندگان کارگران در شورای عالی کار هم که انتظار چنین پاسخی را نداشتند و اقدام قاطعی از سوی وزارت کار ندیدند، اعتراض خود را با عدم حضور در جلسات دستمزد شورای عالی کار نشان دادند و جلسات دستمزد در اعتراض به بند ز تبصره ۷ بودجه سال ۹۷ با وقفه‌ای دو هفته‌ای روبه رو شد.
اما این همه ماجرا نبود، و وزارت کار در سالی که گذشت فارغ از موضوعات مربوط به حوزه کار و وضعیت کارگران با موضوعات دیگری هم دست و پنجه نرم کرد و بخش اعظمی از وقت و انرژی وزیر کار صرف پاسخگویی به مجلس شد.
استیضاح وزیر کار هم از دیگر وقایع سال ۱۳۹۶ بود که در بدترین زمان ممکن و در جریان تعیین دستمزد ۱۳ میلیون کارگر ایرانی رخ داد و به اعتقاد کارشناسان بیشتر به تسویه حسابهای سیاسی شباهت داشت.
وقوع دو رویداد، حادثه تلخ کشتی سانچی متعلق به شرکت شستا و سقوط هواپیمای شرکت آسمان در پرواز تهران ـ یاسوج متعلق به صندوق بازنشستگی کشوری در کنار جریان ورشکستگی صندوق‌های بازنشستگی که داد نمایندگان مجلس را هم در آورده بود، علی ربیعی را یک گام به استیضاح نزدیک کرد، هر چند که با اختلاف دو رای ربیعی وزیر کار ماند و غائله استیضاح ختم به خیر شد.
در سال ۱۳۹۶، داستان دنباله‌دار رکود بنگاه‌های تولیدی و تعطیلی کارخانه‌ها همچنان ادامه داشت و اعتراضات کارگری در کارخانه‌ها و شهرهای مختلف به دلیل عدم پرداخت مطالبات و معوقات مزدی، اخراج نیروهای کار و نامناسب بودن روند واگذاری‌ها مشاهده شد.
در سال گذشته نیز همچون سالهای گذشته قدرت خرید کارگران با افت شدید همراه بود و صدای نارضایتی کارگران از پایین بودن دستمزدها و بالا رفتن هزینه‌های سنگین زندگی شنیده نشد.
جلسات تعیین دستمزد کارگران هم مثل سالهای قبل از شور و قوت بالایی برخوردار نبود و تضاد و اختلاف نظر میان گروه‌های کارگری و کارفرمایی به قدری تشدید شده بود که غالب جلسات تعیین مزد بدون نتیجه پایان می یافت.
با همه اتفاقاتی که در سال ۱۳۹۶ در حوزه کار افتاد، جامعه کارگری امیدوار است که سال ۱۳۹۷ سال کاهش نرخ بیکاری و ایجاد اشتغال برای جوانان و چشم انداز بهبود وضع معیشت خانوارهای کارگری، حفظ امنیت شغلی کارگران، رونق تولید و تحرک بازار کار، کاهش حجم پرونده‌های شکایات در مراجع حل اختلاف و حذف قراردادهای موقت و سفید امضا باشد.
