چگونه خشم خود را کنترل کنیم؟
کاهش خشونت و کاهش آستانه تحمل از موضوعاتی است که در سال‌های اخیر کارشناسان مسائل اجتماعی و همچنین روانشناسان همواره نسبت به آن هشدار می‌دهند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، همچنین آمارها می‌گویند خشونت و نزاع دومین عامل پرونده‌های قضایی در ایران است و بررسی‌ها نشان می‌دهد عوامل مختلف در افزایش نزاع و درگیری و همچنین بروز خشونت رفتاری و گفتاری دخیل است. این مسئله باعث می‌شود آرامش شهروندان در جامعه سلب شود که خود می‌تواند تبعات بسیاری نیز داشته باشد.
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با بیان اینکه خشم یکی از احساسات طبیعی انسان است گفت: خشم اگر به‌درستی کنترل نشود، می‌تواند آسیب‌های جدی اجتماعی به بار آورد.
سیدحسن موسوی چلک در این باره می‌افزاید: خشم پدیده‌ای است که مانند سایر احساسات نشانه سلامت و تندرستی و عواطف انسانی است، اما هنگامی که از کنترل خارج شود، می‌تواند به یک حس مخرب و ویرانگر تبدیل شود و پیامدهای ناگوار در محیط کار، روابط شخصی و در تمامی عرصه‌های زندگی به‌وجود آورد. وی ادامه داد: افراد معدودی ممکن است به دلایلی مثل بیماری‌های روانی دچار افسردگی، اضطراب و خشم شوند اما ممکن است بسیاری از افرادی که به‌طورعادی دچار یک اختلال روانپزشکی عمده و نیازمند درمان به‌طور مثال دارویی نیستند هم در شرایطی با افزایش استرس و فشارهای بیرونی دچار خشم شوند. در شرایط خشم، قدرت تصمیم‌گیری انسان کاهش محسوسی پیدا می‌کند و ممکن است واکنش‌هایی بروز دهد که با گذشت زمانی اندک احساس کند که واکنش‌های مناسبی نبوده و عواقب آنها غیرقابل برگشت باشد.
وی ادامه داد: آنچه مهم است همه ما در تمام طول روز در موقعیت‌هایی قرار می‌گیریم که این موقعیت‌ها خوشایند ما نیست؛ چه در محیط‌های اجتماعی، چه در روابط بین فردی و خانوادگی. به همین سبب اگر بخواهیم به‌طور فردی به موضوع خشم نگاه کنیم هر کسی باید ببیند چه‌عواملی باعث بروز خشم در او می‌شود. البته این عوامل در افراد مختلف متفاوت است چون تفاوت‌های فردی وجود دارد. به همین سبب قالبی که می‌شود ارائه کرد برای همگان نمی‌تواند یکسان باشد چراکه آستانه تحمل افراد با یکدیگر متفاوت است. یک نفر زود عصبانی می‌شود و رفتار خشمگین نشان می‌دهد و یک نفر دیگر زمانی که عصبانی می‌شود، کظم غیظ و خود را کنترل می‌کند تا به خود و دیگران آسیب نزند، به همین سبب نخستین مرحله این است که ببینیم چه چیزی‌هایی ما را به سمت داشتن رفتار خشمگین سوق می‌دهد، باید آن را در وجود خودمان شناسایی کنیم.
آستانه تحمل مردم پایین آمده است
چلک درباره اینکه چرا آستانه تحمل مردم پایین آمده گفت:«این موضوع به نبود مهارت‌ها و تجارب، توانمندی‌ها و الگوها برمی‌گردد.
رفتار هریک از ما با یکدیگر فرق دارد؛ موضوعی که باید یاد بگیریم این است که چگونه خشم خود را کنترل کنیم. خیلی مواقع در موقعیت‌هایی که باب میل ما نیست قرار می‌گیریم، یکی رفتار خشمگین نشان می‌دهد، دیگری به آن موقعیت اعتراض می‌کند یا به آن عاملی که باعث شده فرد عصبانی شود اعتراض می‌کند اما هیچگاه رفتار خشونت‌آمیز از خود بروز نمی‌دهد. درنهایت مهارت کنترل خشم، مهارت تاب‌آوری اجتماعی، مهارت روابط بین فردی، مهارت تصمیم‌گیری و... است که باعث پیشگیری از رفتار خشونت‌آمیز در روابط بین فردی و اجتماعی می‌شود. به‌طور مثال وندالیسم، خودکشی و خشونت خانگی و ضرب و جرح نوعی خشونت است که متأسفانه همه اینها را در جامعه خود می‌بینیم. باید به این نکته مهم هم اشاره کنیم که دومین پرونده قضایی در ایران خشونت و ضرب و جرح است. از طرف دیگر این سؤال هم پیش می‌آید که آیا جامعه ما جامعه با نشاطی است یا نه؟ کاری با آمارهایی که مراجع مختلف می‌دهند ندارم چرا که ما عادت کرده‌ایم هر موقع مرجعی آمارهایی می‌دهد که اگر به مذاق ما خوش بیاید به آن استناد می‌کنیم و اگر خوشمان نیاید می‌گوییم سیاسی است.اما مصادیقی که در کشور ما وجود دارد نشان می‌دهد که کشورما بانشاط نیست.
این در حالی است که ما در دین‌مان هم داریم که از نشانه‌های خرد بعد از ایمان مدارا کردن است و جامعه‌ای که در آن مدارا ترویج نشده باشد و مهارت‌های تاب‌آوری و مهارت‌های مقابله با مشکلات بالا نباشد جای بیشتری برای خشم باز می‌کند در نتیجه باید در درجه نخست روی مهارت‌های فردی خودمان کار کنیم. بخشی هم البته به جامعه و سیاستگذاری‌های جامعه برمی‌گردد؛ جامعه‌ای که 6میلیون افسرده دارد می‌تواند زمینه ابراز خشونت نسبت به خود یا دیگران را فراهم کند.
می‌توانیم خشم را کنترل کنیم
اما با این شرایط باید چه کرد؟ رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران می‌گوید: باید بگویم که به عرصه سیاستگذاری‌ها برمی‌گردد اجرای صحیح قوانین و عدم‌تبعیض و دسترسی برابر به تسهیلات و تقویت هویت فرهنگی عرصه‌هایی است که می‌تواند کمک کند البته سیاستگذاری‌هایی که انجام می‌شود هم می‌تواند شادابی و نشاط را به جامعه تزریق کند.
مریم رسولیان، رئیس انجمن علمی روانپزشکی ایران هم در این‌باره می‌گوید: این موضوع راه‌حل‌های مختلفی دارد از جمله اینکه فرد بتواند با تفکراتی که باعث ایجاد خشم شده است برخورد کند بنابراین اگر نگاهمان را تغییر دهیم می‌توانیم خشم را کنترل کنیم البته منظور از کنترل، از بین بردن احساسات نیست بلکه باید این احساسات در مسیر درستی قرار گیرد که به دیگران آسیبی وارد نکند.
به‌گفته کارشناسان یکی از راه‌های کنترل خشم شناخت نمودهای درونی احساسات خشم است.
رسولیان افزود: ما احساس کردیم که خشونت در جامعه ایرانی زیاد است و آمارها و مشاهدات (شکایت‌ها، مراجعات به پزشکی قانونی) هم این موضوع را ثابت کرد، آمار آسیب‌های اجتماعی در ایران نسبت به آمار جهانی بیشتر است که همه آسیب های اجتماعی به نوعی با خشونت در ارتباط است.
شبنم نوحه‌سرا، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان این مطلب هم می‌گوید: کنترل خشم فردی متفاوت از اجتماعی است و درمان‌های روان درمانی چه رفتاری و شناختی و روان‌پویشی می‌تواند کمک‌کننده باشد و گروه‌درمانی هم در درمان‌های خشم‌ها و خشونت‌های اجتماعی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
24درصد مردم ایران دچار اختلالات روانی هستند
وزیر بهداشت با بیان اینکه مساجد، نمازجمعه و تریبون‌های مختلف باید در خدمت سلامت روان جامعه قرار گیرند، در نخستین همایش سالانه انجمن علمی روان درمانی ایران یکی از مشکلات جدی در ایران و دنیا را بیماری‌ها و اختلالات روانی دانست و گفت: سالانه از هر ٥نفر یک نفر بخشی از اختلالات روانی را تجربه کرده است و در کشور ما نیز طبق آمار اعلام شده، عدد ابتلا به اختلالات روانی ٢٤درصد از جمعیت کشور است.سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی افزود: اما در مورد این آمار ابهام وجود دارد، چراکه وقتی این آمار را در هیأت دولت مطرح کردم، مورد انتقاد قرار گرفت که مگر می‌شود در هر جمعی یا در هر دستگاهی ٢٤درصد دچار اختلالات روانی باشند؟ وی گفت: آثار بی‌توجهی به سلامت روان، در جامعه دیده می‌شود و امروز اگر نشاط اجتماعی در ایران پایین است، بخشی از آن متوجه مسئولان است که اگر گوش شنوا داشته باشند و بدانند که در این حوزه باید نصیحت‌پذیر باشند و بپذیرند که با روح و روان مردم باید علمی برخورد کرد، این مشکلات ایجاد نمی‌شود.
