حرکت بانک مرکزی به سمت رگ‌تک در دو دهه اخیر

وی افزود: در واقع رگ تک به‌ معنای کاربرد فناوری‌های نوین در مباحث نظارتی است، در محیط امروزی که ما در آن قرار داریم، فناوری بسیار اثرگذار و با سرعت زیادی رو به حرکت است. لذا دیگر قادر نخواهیم بود برای اعمال نظارت‌های حاکمیتی در هر کشوری و حتی در سطح بین‌المللی، از روش‌های سنتی استفاده کنیم.

ارجمندنژاد ادامه داد: کاربرد فناوری‌های جدید در مسائل مربوط به فین‌تک‌ها مستلزم این است که از شیوه‌های سنتی نظارت به شیوه‌های نوین نظارتی مهاجرت کنیم، چرا که اگر این کار انجام نشود، فناوری‌های نظارت از فناوری‌های کسب‌ و کار عقب می‌افتد و نمی‌توان کسب‌ و کارها را تحت‌ نظارت، رصد و پایش قرار داد.

مدیرکل مقررات و مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی تاکید کرد: برای اینکه بتوانیم بر روی این فناوری‌ها نظارت داشته باشیم و حجم وسیعی از اطلاعات را که از لحاظ کمی، کیفی و پیچیدگی، بسیار انبوه است نظارت کنیم، ناگزیریم سراغ حوزه‌های جدیدی از نظارت به ‌نام رگ تک برویم که کاربرد فناوری‌های جدید در مباحث نظارتی است.

وی خاطرنشان کرد: رشد و تکامل نظارت‌های غیرحضوری که به مدد مباحثی ازجمله رگ تک میسر شده، طی سال‌های اخیر همواره رو به گسترش و رو به رشد بوده است. ولی این امر به این معنا نیست که باید نظارت‌های حضوری را کنار گذاشت؛ بلکه بسیاری از نظارت‌های حضوری، پایه و اساسِ طراحیِ مدل‌هایِ نظارتِ غیرحضوری است.

ارجمندنژاد با اشاره به اقدامات بانک مرکزی در حوزه رگ تک، تصریح کرد: بانک مرکزی حدود ۱۸ سال پیش با مشاوره‌ای که از صندوق بین‌المللی پول گرفت، توانست یک نظام نظارتی جدید را ایجاد کند. در آن مقطع زمانی، اداره نظارت حضوری، اداره نظارت غیرحضوری و اداره اطلاعات بانکی در بانک مرکزی شکل گرفت و ما به سمتی حرکت کردیم که در نظارت و بازرسی‌ها نقش بیشتری به فناوری اطلاعات بدهیم.

وی افزود: تقریبا نزدیک به دو دهه است که اهمیت به‌ کارگیری فناوری در نظارت و بازرسی، بیش از دهه‌های قبل از آن درک شده است. بنابراین، طی دو سه دهه اخیر، این کار در بانک مرکزی شکل گرفته و تلاش شده که به این سمت حرکت کنیم. اما قطعا هیچ‌ وقت نباید از وضع موجود راضی بود و باید حرکتمان رو به جلو باشد.

مدیرکل مقررات و مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی با بیان اینکه در حوزه نظام‌های پرداخت نیز این سیستم‌هایی که در نظام بانکی شکل گرفته، می‌تواند کاربردی از رگ تک‌ها باشد که علاوه بر ارایه خدمات به مشتریان، بسیاری از کارهای نظارتی ازجمله پردازش حجم انبوهی از اطلاعات یا همان big data را برای ما میسر کرده، خاطرنشان کرد: با به‌ کارگیری فناوری توسط مراجع نظارتی در بازارهای پولی و سیاست‌گذاری‌ها، می‌توان عرصه را بر متخلفین تنگ‌ترکرد. بنابراین، انجام تخلفات روز به‌ روز سخت‌تر و مقدار آن کمتر می‌شود.

وی تاکید کرد: بانک مرکزی به‌ عنوان مرجع ناظر بر بازار پولی و بانکی کشور می‌تواند از پتانسیل‌های رگ تک برای نظارت بر بانک‌ها، موسسات مالی و اعتباری، صرافی‌ها، لیزینگ‌ها، تعاونی‌های اعتباری و صندوق‌های قرض‌الحسنه استفاده کند. اما همزمان خود این اشخاص مشمول نظارت بانک مرکزی هم می‌توانند از رگ تک‌ها برای رعایت حدود قوانین و مقررات روزانه خود استفاده کنند. مثلا خیلی از بانک‌ها می‌توانند با استفاده از رگ تک‌ها سیستم‌هایی را اجرایی کنند که اگر جایی مقرراتی را نقض کردند، سیستم به‌ طور خودکار این خطا را به آنها نشان دهد تا اشکال به‌ وجود آمده را برطرف کنند.