تهدیدهای آمریکایی، پاسخ های چینی

دیروز، یکشنبه، باراک اوباما، رییس‌جمهوری ایالات متحده و هو جینتائو، رییس‌جمهوری چین در اجلاس اپک در شهر هونولولوی ایالت هاوایی آمریکا، شرکت کردند. دیدار آنها در این اجلاس اقتصادی کشورهای حوزه آسیا- پاسیفیک بهانه‌ای شد تا بار دیگر اختلافات دیرینه این بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان آشکار و به یک دوئل تجاری تبدیل شود. به گزارش رویترز، دیروز اوباما و جینتائو در سخنرانی‌های خود که در پی هم انجام شد دیدگاه‌های متفاوتی را از تجارت جهانی به تصویر کشیدند و پس از آن اوباما در دیداری خصوصی با هو به وی هشدار داد که آمریکایی‌ها از مشاهده آنچه که آن را تجارت و عملکرد ارزی ناعادلانه چین نامید، ناامید شده‌اند. در شرایطی که آمریکا همواره چین را به پایین نگه‌داشتن ارزش یوآن برای تقویت صادرات خود متهم می‌کند، چین مدعی است که فقدان تراز تجاری در سطح جهان ربطی به نرخ یوآن ندارد. هو در این باره می‌گوید که افزایش شدید نرخ یوآن در برابر دلار هم نخواهد توانست به وضعیت تجاری آمریکا کمکی کند و راه‌حلی برای معضل بیکاری این بزرگ‌ترین اقتصاد جهان نیز نخواهد بود. هو در سخنانی که توسط وزارت امور خارجه چین منتشر شد، گفته است: «مشکلات کسری تجاری و بیکاری آمریکا حاصل نرخ یوآن نیستند. حتی افزایش شدید ارزش یوآن هم راه‌حلی برای مشکلاتی که آمریکا با آن روبه‌روست نخواهد بود.» دیروز اوباما در یکی از تندترین سخنرانی‌هایی که تاکنون از وی مشاهده شده است، ضمن مخاطب قرار دادن مدیران کل شرکت‌کننده در اجلاس همکاری‌های اقتصادی آسیا-پاسیفیک (اپک) از فرصت استفاده کرد و از برداشتن گام‌هایی برای تنبیه اقتصادی چین سخن گفت. اوباما گفت تنبیهات اعمال خواهند شد مگر اینکه چین «کار با قوانین» را آغاز کند. به نظر می‌رسید رییس‌جمهوری آمریکا تلاش می‌کند تا نفوذ ایالات متحده بر منطقه‌ای که برای منافع آمریکا حیاتی است را دوباره احیا کند. پیش از آن هم هو بر افزایش تاثیر چین به عنوان یک قدرت جهانی نوظهور تاکید کرده بود. وی همچنین به این نکته اشاره کرده بود که چین ترجیح می‌دهد به جای آنکه تحت تاثیر تلاش‌های مداخله‌جویانه آمریکا در بازارهای آسیا- پاسیفیک قرار گیرد، در چارچوب نظم کنونی تجارت جهانی فعالیت کند. در ابتدا هنگامی که این دو رهبر در برابر خبرنگاران برای مصاحبه رو در رو شانه به شانه هم ظاهر شدند، تلاش کردند تا با کم‌رنگ نشان دادن اختلافاتی که روابط چین- آمریکا را به آزمون گذاشته است، بر لزوم مقابله با چالش‌های جهانی تاکید کنند. پشت درهای بسته اما اوباما شکایت‌های ایالات متحده را به سطح جدیدی ارتقا داد. مشخص نبود که آیا این اقدام اوباما تلاشی جدی بود در جهت مجبور ساختن پکن به تغییر مسیر یا دست‌کم تا حدودی یک تاکتیک سیاسی بود برای جلب آرای رای‌دهندگان آمریکایی که باید تصمیم بگیرند آیا اوباما یک دوره دیگر در قدرت باقی بماند یا نه. اوباما مبارزات تنگاتنگ انتخاباتی سال 2012 را برای انتخاب مجدد خود پیش رو دارد. رقابت‌هایی که در آن رقبای جمهوری‌خواه او را متهم کرده‌اند که در برابر چین به اندازه کافی سرسختی نشان نمی‌دهد. مشاور ارشد کاخ سفید، مایکل فورمن به خبرنگاران گفت که اوباما به رییس‌جمهوری چین گفته است مردم آمریکا و کسب‌و‌کارهای ایالات متحده در برابر سرعت کند تغییرات در روابط چین-آمریکا بیش از پیش ناشکیبا و سرخورده شده‌اند. اگر چه اوباما از این دیدار خود با مدیران برای تشریح نگرانی‌های آمریکا در مورد چین نوظهور استفاده کرد، اما در عین حال آمریکا را هم مورد سرزنش قرار داد به‌خاطر اینکه فرصت‌هایی را از دست داده است و اعلام کرد که دولت وی مشغول کار روی این موضوع است تا این وضعیت را تغییر دهند. او گفت: «من فکر می‌کنم ما طی چند دهه اخیر کمی تنبل بوده‌ایم و به نوعی کارها را پشت گوش انداخته‌ایم.» 21 کشور عضو اپک پرتحرک‌ترین منطقه اقتصادی جهان را تشکیل و بیش از نیمی از تولیدات اقتصادی جهان را به خود اختصاص داده‌اند. مدتی‌است که اوباما توسط رقبای جمهوری‌خواه خود تحت فشار قرار گرفته است تا در آستانه انتخابات رویکردی سرسختانه‌تر را در برابر چین اتخاذ کند. اما واقعیت این است که قدرت آمریکا در این زمینه محدود است دست‌کم به این خاطر که پکن بزرگ‌ترین تامین‌کننده اعتبارات آمریکاست. در شرایطی که اروپا به سوی رکود پیش می‌رود، حضور آسیای به سرعت در حال رشد به سرکردگی چین برای حفظ رشد اقتصادی جهان حیاتی است و نقش چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان هر روز مهم‌تر می‌شود.