طوفان گرانی در آذرماه / برنج و تخم‌مرغ پیشتاز تورم خوراکی‌ها

به گزارش اقتصاد آنلاین، بررسی تازه‌ترین داده‌های مرکز آمار ایران از تغییرات قیمت اقلام خوراکی در مناطق شهری کشور نشان می‌دهد که در آذرماه ۱۴۰۴ بازار خوراکی‌ها شاهد یکی از شدیدترین نوسان‌های قیمتی ماه‌های اخیر بوده است.

رشد هم‌زمان قیمت در بیشتر گروه‌های اصلی غذایی، نشان می‌دهد سیاست‌های کنترل بازار عملا کارایی خود را از دست داده و فشار تورمی بر سبد مصرفی خانوار‌ها رو به افزایش است.

رشد ۲۶ درصدی قیمت برنج تنها در یک ماه

در گروه نان و غلات، برنج خارجی درجه یک با ۲۶.۷ درصد، رشته آش با ۵.۳ درصد و برنج ایرانی درجه یک با ۴.۹ درصد افزایش قیمت نسبت به ماه قبل داشته‌اند. وقتی برنج که یکی از اقلام پایه سفره ایرانی به حساب می‌آید، تنها در عرض یک ماه بیش از یک‌چهارم گران‌تر می‌شود، دیگر نمی‌توان از کنترل قیمت‌ها سخن گفت.

در گروه گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آن نیز روند افزایشی ادامه داشته؛ گوشت گاو یا گوساله با ۵.۹ درصد، کنسرو ماهی تن با ۵.۱ درصد و ماهی قزل‌آلا با ۴.۷ درصد گران شده‌اند. ادامه رشد بهای گوشت قرمز و فرآورده‌های پروتئینی، زنگ خطر بازگشت حذف پروتئین از سفره خانوار‌های کم‌درآمد را به صدا درآورده است.

در بخش لبنیات، تخم‌مرغ و انواع روغن‌ها نیز وضعیت نگران‌کننده‌تر است؛ به طوری که تخم‌مرغ ماشینی با ۱۸.۳ درصد افزایش، صدرنشین گرانی در آذر بود. پس از آن شیر پاستوریزه با ۹.۸ درصد و ماست پاستوریزه با ۷.۷ درصد رشد داشته‌اند. این جهش قیمتی در لبنیات و تخم‌مرغ که آنها هم کالا‌های حیاتی و روزمره محسوب می‌شوند، عملا به معنای حذف تدریجی مواد مغذی از سفره طبقات متوسط و پایین است.

پرتغال و موز ارزان شدند!

در گروه میوه و خشکبار، هندوانه با ۱۶.۲ درصد، انار با ۱۴.۶ درصد و کشمش پلویی با ۱۲.۹ درصد افزایش قیمت ثبت کردند. در مقابل، پرتقال با ۷.۶- درصد و موز با ۴.۰- درصد اندکی ارزان‌تر شدند. با این حال، افت محدود قیمت چند میوه فصلی نمی‌تواند از شدت تورم خوراکی‌ها بکاهد.

گفتنی است که سخنگویی دولت بار‌ها از تنظیم اقلام سفره یلدا سخن به میان آورد، اما مطابق انتظار، دولت توان کنترل قیمت را در مقابل افزایش تقاضا نداشته و هندوانه سومین کالا با رشد قیمت در آذر ماه شد.

در بخش سبزیجات و حبوبات نیز تقریبا تمام اقلام با رشد قیمت روبه‌رو شده‌اند؛ خیار با ۱۵.۷ درصد، گوجه‌فرنگی با ۱۳.۲ درصد، پیاز با ۱۰.۱ درصد، هویج فرنگی با ۹.۷ درصد و لوبیا قرمز با ۴.۰ درصد افزایش داشته‌اند. تنها کدو سبز با ۱۸.۱- درصد کاهش، از این قاعده مستثنا بوده است.

افزایش دو‌رقمی در اقلامی مثل پیاز و گوجه‌فرنگی نشانه‌ای از ضعف جدی در مدیریت فصلی بازار محصولات کشاورزی است.

در گروه قند، شکر، آشامیدنی‌ها و سایر خوراکی‌ها نیز گرانی ادامه داشته؛ سس مایونز با ۵ درصد، رب گوجه‌فرنگی با ۴.۱ درصد و سس گوجه‌فرنگی با ۳.۷ درصد افزایش قیمت داشته‌اند.

در مجموع، افزایش هم‌زمان قیمت در اقلام اساسی، چون برنج، گوشت، لبنیات و سبزیجات در تنها یک ماه، تصویری روشن از ناکامی سیاست‌های تنظیم بازار ارائه می‌دهد. اگر روند فعلی ادامه یابد، تورم مواد غذایی نه‌فقط شاخص‌ها، بلکه زندگی روزمره میلیون‌ها خانوار ایرانی را مستقیماً تحت تأثیر قرار خواهد داد.