ارزش مشترک و کارآفرینی اجتماعی/ سه‌گانه جدید آموزش کارآفرینی
معاون امور زنان رئیس‌جمهور با ترسیم تصویری تازه از کارآفرینی، تأکید کرد کارآفرینی فقط داشتن یک استارتاپ یا ثبت یک شرکت نیست و هر فرد، حتی در دل سازمان‌ها و نهادهای اداری، می‌تواند با روحیه کارآفرینانه و نوآوری، مسئله‌ها را پله‌پله حل کند.
زهرا بهروزآذر، معاون امور زنان رئیس‌جمهور در همایش هفته جهانی گفت: همه افراد می‌توانند روحیه کارآفرینانه داشته باشند، حتی اگر مشغول به کسب‌وکار نباشند یا به‌عنوان یک فعال اقتصادی شناخته نشوند، ولی می‌توانند روحیه کارآفرینانه داشته باشند و این روحیه را در تمامی کار‌هایی که دارند انجام می‌دهند.»
وی ادامه داد: «یکی از شاخه‌های بسیار مهم کارآفرینی، کارآفرینی سازمانی است. چرا که مدیران و کارمندان و افرادی که در سازمان‌ها مشغول به کار هستند، یکی از عناصر پنج‌گانه نوآوری‌های شومپیتری را در مجموعه‌های خودشان اجرا می‌کنند و مسئله را پله‌پله حل می‌کنند.»
توجه به نسل جوان و سیر تاریخی مفهوم کارآفرینی
وی درباره سیر تاریخی طرح موضوع کارآفرینی در جهان اظهار داشت: «شاید جالب باشد، اولین بار به ژنرال‌های ارتش، کارآفرین می‌گفتند. بعد از آن، به رهبران ارکستر‌ها می‌گفتند کارآفرین؛ آن کسی که می‌ایستاد جلو و دستور نواختن را به همه نوازنده‌ها می‌داد. بعضی از سازها، ساز‌هایی بودند که به‌تنهایی شنیدن صدای آنها بسیار دل‌نشین بود، اما از آن طرف، بعضی از سازها بسیار گوش‌خراش بودند؛ ولی هماهنگی‌ای که بین این سازها ایجاد میشد، آن رهبر انجام می‌داد و به او می‌گفتند کارآفرین.»
وی در ادامه تشریح کرد: «بعدتر از آن و در قرن نوزدهم میلادی، کارآفرین به کسانی مطرح شد که پروژه‌های بسیار بزرگ برج‌سازی و ساختمان‌سازی انجام می‌دادند، آن کسانی بودند که مشخص می‌کردند نقشه چیست، چطور باید ساخت بشود، مواد از کجا بیاید.»
وی درباره تجربه ایران در حوزه آموزش کارآفرینی اظهار کرد: «در این سال‌ها در حوزه آموزش کارآفرینی بسیار کار شده است. ایران هم، با وجود این‌که دیر به این حوزه پیوسته است، با تشکیل دبیرخانه کارآفرینی در وزارت علوم، موضوع کارآفرینی را در کشور به‌طور رسمی آغاز کردیم و رشد بسیار چشمگیری خلق شد.»
معاون امور زنان رئیس‌جمهور اضافه کرد: «به‌نظر می‌رسد که از الآن، با توجه به دستاورد‌های بزرگی که ما در آموزش کارآفرینی داریم و اقداماتی که برای تقویت اکوسیستم در حال انجام دادن هستیم، باید تغییراتی ایجاد بشود و این تغییرات، شاید با موضوعی که امروز داریم، یعنی موضوع نسل نو، بتواند گره جدی‌ای را باز بکند.»
از بیزنس‌پلن تا امکان‌گرایی، ارزش مشترک و کارآفرینی اجتماعی
او با اشاره به رویکرد‌های سابق آموزش کارآفرینی گفت: «تا پیش از این، وقتی موضوع آموزش کارآفرینی مطرح میشد، همه به سمت آموزش طرح کسب‌وکار و طرح تجاری می‌رفتند. در آن طرح‌ها، تمام تلاش این بود که یک رؤیا تعریف بشود و بررسی میشد که برای رسیدن به این رؤیا چه چیز‌هایی در اختیار نداریم؛ سپس مشخص میکردیم که چیز‌های نداشته را چگونه باید به دست بیاوریم، سپس پله‌پله تعیین بکنیم در چه بازه زمانی می‌توانیم اینها را به دست بیاوریم و بعد بر اساس آن جلو برویم.»
وی با اشاره به تحول رویکردی در ادبیات آموزش کارآفرینی اظهار کرد: «در رویکرد‌های جدید آموزش کارآفرینی، مبتنی بر رویکرد امکان‌گرایی یا رویکرد افکتوئیشن که خانم سارسواتی، مبتنی بر مطالعاتی که بر زندگی کارآفرینان داشته، مطرح می‌کند، این رویکرد کاملاً تغییر کرده است.»
بهروزآذر توضیح داد: «در این رویکرد‌های جدید، گفته می‌شود شما نگاه کنید چه دارید؛ داشته‌های شما چیست؛ اهداف‌تان را مشخص بکنید، بعد بیایید بگویید شرکای کلیدی شما چه کسانی هستند، چه کسانی می‌توانند به شما کمک بکنند و پله‌پله این مسیر را بسازید. آینده توسط ما ساخته می‌شود. در حقیقت، به‌جای این‌که به‌دنبال کشف فرصت‌ها باشند، در رویکرد‌های امکان‌گرایی، به‌دنبال خلق فرصت‌ها هستند و این باور وجود دارد که فرصت‌ها را می‌توان خلق کرد.»
معاون امور زنان رئیس‌جمهور در ادامه به رویکرد «ارزش مشترک» در آموزش کارآفرینی اشاره کرد و گفت: «در کنار این رویکرد، اکنون در حوزه‌های آموزش کارآفرینی، رویکرد ارزش مشترک مطرح شده است.
این رویکرد می‌گوید از ابتدا، اگر قرار است کسی شروع بکند و کسب‌وکاری را طراحی بکند، بوم کسب‌وکار خود را ترسیم بکند و برای آن اقدام بکند و وارد عمل بشود، به‌جای این‌که کسب‌وکار را شروع بکند و بعداً مشخص بشود که آن‌قدر آسیب اجتماعی دارد، آن‌قدر آسیب محیط‌زیستی دارد، آن‌قدر منجر به افزایش شکاف‌های طبقاتی و مسائل دیگر می‌شود، باید از ابتدا مشخص بکند که این کسب‌وکارش، در کنار ارزش‌های اقتصادی‌ای که قرار است برای خودش، برای جامعه هدفش و برای ذی‌نفعانش ایجاد بکند، چگونه قرار است ارزش‌های محیط‌زیستی ایجاد بکند، چگونه قرار است ارزش‌های اجتماعی ایجاد بکند و چگونه قرار است ارزش‌های فرهنگی موجود در جامعه‌اش را حفظ بکند.»
وی افزود: «از این رویکرد به‌عنوان رویکرد ارزش مشترک یاد می‌شود و از آن استفاده می‌شود؛ اکنون تقریباً در بهترین بیزنس‌اسکول‌های دنیا روی این رویکرد کار می‌کنند و از ابتدا، افراد را با این لنز، با این عینک، با محیط کسب‌وکار و شروع کسب‌وکار مواجه می‌کنند تا بتوانند ارزش‌های پیشنهادی مشترک خود را مشخص بکنند.»
بهروزآذر در پایان، به رویکرد «کارآفرینی اجتماعی» اشاره کرد و گفت: «رویکرد کارآفرینی اجتماعی به‌عنوان سومین رویکرد، بر این نکته تأکید دارد که ما می‌توانیم یک مسئله‌ای را که اجتماعی است، دولت‌ها در حل آن ناتوان هستند، بخش خصوصی تمایلی برای ورود به آن ندارد و نمی‌خواهد برای حل آن اقدام بکند، با رویکرد کسب‌وکار حل بکنیم و آن را به‌درستی بشناسیم. امیدوارم که این سه رویکرد، از امسال که هفته جهانی کارآفرینی است، با ورود جوانان و افرادی که ما از آنها به‌عنوان نسل نوین یا نسل زد یاد می‌کنیم، وارد زیست‌بوم کارآفرینی و ادبیات کارآفرینی کشور ما بشود.»