غیرحرفه‌ای‌ها فرصت نقش‌آفرینی تامین سرمایه‌ها را گرفته‌اند/ خرید دِین ابزاری برای باز کردن گره بانک‌ها و شرکت‌ها

وی در این گفتگو خرید دین را ابزاری جدید برای تامین سرمایه می داند و معتقد است: تبدیل حساب‌های دریافتنی به اوراق بهادار می‌تواند به خصوص برای بانک ها و مؤسسات صنعتی بزرگ با حساب‌های دریافتنی بالا و ریسک اعتباری پایین مناسب باشد و یک راه حل مطمئن برای تأمین مالی و نقدینگی آنان فراهم کند.

به گزارش اقتصاد آنلاین، این گفتگو را در ادامه می خوانید :

اقتصاد آنلاین _ تامین سرمایه نوین در حوزه تامین مالی تاکنون توانسته چه رقمی را از طریق بازار سرمایه برای شرکت‌ها فراهم کند؟

همانطور که می‌دانید گروه تامین سرمایه نوین به عنوان اولین بانک سرمایه‌گذاری ایرانی در سال 1387 با مشارکت بانک‌های تجاری و هلدینگ‌های صنعتی و مالی تأسیس شده و مجوز فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت نموده است. البته قبل از آن و درسال 1385 ایده تشکیل تامین سرمایه در قالب تأسیس تامین سرمایه اقتصاد نوین شکل گرفت.

 در طی این سال‌ها تأمین سرمایه نوین همگام با رشد بازار سرمایه و تکامل ابزارهای تأمین مالی، با تکیه بر حمایت‌های سهامدارن، اعتماد مشتریان و دانش و تلاش متخصصین و کارشناسان خود موفق به مشاوره و تأمین مالی مجموعاً بیش از 65 هزار میلیارد ریال از طریق انتشار اوراق بدهی از قبیل اوراق مشارکت، انواع صکوک و... ، برای بخش‌های مختلف اقتصاد و صنعت این مرز و بوم شده است که این مهم در برخی از موارد برای اولین بار درصنعت تأمین مالی کشور و با استفاده از ابزارهای نوینی که خود طراحی نموده و یا در طراحی و توسعه آن نقش داشته، صورت پذیرفته است.به عنوان مثال اولین صکوک اجاره، اولین صکوک مرابحه و اولین صکوک سفارش ساخت توسط تأمین سرمایه نوین منتشر شده است.

البته چنانچه تامین مالی در قالب تشکیل شرکت های سهامی عام، افزایش سرمایه، تعهد پذیره نویسی سهام و عرضه اولیه را در نظر بگیریم، میزان تامین مالی به 450هزارمیلیارد ریال خواهد رسید.

اقتصاد آنلاین _ در مورد اوراق اخزا یا سایر ابزارهای بدهی دولتی چرا شرکت‌های تامین سرمایه حضور پررنگی در پذیرش و عرضه و بازارسازی آنها ندارند؟

تامین سرمایه ها تلاش جدی داشتند که نقش پررنگی در زمینه عرضه اوراق دولتی کوتاه مدت و بلند مدت داشته باشند که متأسفانه با برخورد غیر حرفه ای برخی از نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه، این فرصت از بازار سرمایه و تامین سرمایه ها سلب شد.

در خصوص اخزا، همه سعی تامین سرمایه ها بر این بود که یک بازار فعال برای این اوراق ایجاد شود که نرخ آن نیز معقول باشد. به هرحال بادرج شدن اوراق دولتی در فرابوس، هزینه تامین مالی دولت و به نوعی وضعیت اعتبار مالی دولت تعیین می شود که به نظرم یک مسأله ملی است و همه باید با حساسیت و دقت با این موضوع برخورد داشته باشند.

به نظر می رسد که با وجود اینکه در اوراق اخزا از ظرفیت های تامین سرمایه ها به خوبی استفاده نشد اما تلاش مؤثر این نهادهای مالی سبب شد که نرخ تامین مالی پیمانکاران دولتی حداقل شود.با مقایسه نرخ این اوراق با نرخ تنزیل اوراق سخاب به این موضوع پی خواهیم برد.

همچنین باید توجه داشت که بازیگران اصلی در فرآیند بازارسازی اوراق بدهی دولتی خود پیمانکاران و صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند. که البته بعضاً تامین سرمایه‌ها به صورت غیر مستقیم از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری خود به بازار سازی و ایجاد رونق در این حوزه کمک می‌کنند.

اقتصاد آنلاین _ چرا برخی شرکت‌های تامین سرمایه در بازار از وظیفه أصلی خود دور افتاده‌اند ؟

به نظر نمی‌رسد که این برداشت از فعالیت‌های تامین سرمایه‌ها دقیق باشد. چرا که وظایف تامین سرمایه‌ها و نحوه فعالیت آنها براساس اساس نامه و بند 18 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار و سایر بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های سازمان بورس و اوراق بهادار  به صراحت ذکر شده است. همچنین نظارت دایمی و تعامل با نهاد ناظر ضامن صحت عملکرد و انجام صحیح وظایف آنهاست. قوانین نیز در خصوص تامین سرمایه‌ها شفاف است و در نتیجه تسهیل تأمین مالی از بازارسرمایه هم که وظیفه اصلی تامین سرمایه‌ها ست از شفافیت و نظام‌مندی لازم برخوردار است.

اقتصاد آنلاین _ اما وظیفه بازارسازی شرکت های تامین سرمایه به خوبی در بازار دیده نمی شود.

در بررسی عوامل داخلی مؤثر بر عملکرد تامین سرمایه‌ها کشور باید توجه داشت که آنها نسبتاً جوان هستند و با وجود نوپا بودن در مقایسه با سایر نهادها مالی مثل بیمه ها و لیزینگ ها موفق بوده اند.

اصولاً صنعت تأمین مالی در ایران جوان است، فعالان این صنعت هم  نقاط قوت و ضعف خود را دارند اما همگام با رشد و بلوغ بازار سرمایه و همچنین شرایط کلی اقتصاد رشد و بهبود پیدا می‌کنند و این تلاش برای افزایش سطح استاندارد‌های حرفه‌ای و تطبیق با شرایط بین‌المللی و داخلی در این صنعت دیده می‌شود. البته تعدادی از تامین سرمایه‌ها تحت تأثیر عواملی مانند کم بودن کفایت سرمایه و ریسک‌پذیری پایین در بعضی موارد محتاطانه عمل می‌کنند اما این به معنی دور افتادن از وظایف نیست.

در برسی محیط بیرونی هم عواملی مانند عرضه و تقاضا، رقابت، بازارهای موازی  و سیاست‌ها بر استراتژی‌های آنها تأثیر گذار است. به عنوان مثال عاملی مانند تعیین دستوری نرخ بهره، آزادی عمل را از تامین سرمایه‌ها سلب نموده و سبب می‌گردد که نتوانند در چارچوب وظایف قانونی و توانمندی‌های خود بهینه عمل کنند و رسالت خود را به انجام برسانند.

هیچکس منکر این نیست که تا رسیدن تامین سرمایه‌ها به نقطه آرمانی خود فاصله وجود دارد اما علیرغم همه مسایل و مشکلات در سال‌های اخیر، تأمین مالی از بازار سرمایه با توسعه بورس، فرابورس و انتشار اوراق مختلف و استفاده از ابزار‌های نوین، رشد قابل توجهی داشته است و امیدواریم که این رشد طی سالیان آتی به همت سازمان بورس و اوراق بهادار و شرکت‌های تامین سرمایه که بیشترین سهم را در این خصوص داشته‌اند، همچنان ادامه داشته باشد.

اقتصاد آنلاین _ نظر شما در خصوص صندوق‌های با درآمد ثابت چیست؟ این صندوق‌ها منابع را از بازار جذب و متاسفانه در بانک‌ها متمرکز می‌کنند این مسئله موجب عملکرد ضعیف این صندوق‌ها شده است؛ این را قبول دارید؟

صندوق‌های با درآمد ثابت یکی از ابزار‌های سرمایه‌گذاری مورد قبول در تمامی بازارهای مالی است که متقاضی و مشتریان خود را دارد بدین نحو که هر سرمایه‌گذار برمبنای هدف و میزان ریسک‌پذیری خود ممکن است آن را انتخاب کند. این صندوق‌ها هم مشابه سایر ابزارها تحت قوانین مصوب سازمان بورس مدیریت و نظارت می‌شوند و سیاست‌های پولی و مالی و همچنین مکانیزم بازار در بسط و یا قبض این ابزار به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم نقش دارند.

بر اساس قانون 60 درصد منابع مالی موجود در این صندوق‌ها در سپرده‌های بانکی استفاده می‌شود و بخش باقیمانده نیز صرف خرید سهام شرکت‌ها و اوراق  بدهی پذیرفته شده در بازار می‌گردد.

طبیعی است که در شرایط فعلی بیشترین منابع جذب شده صندوق‌ها در بانک‌ها سپرده‌گذاری شوند چرا که قوانین و سیاست‌های کلان اقتصادی این اجازه را به صندوق‌ها داده‌اند. البته عزم نهاد ناظر بر تغییر این نسبت و کاهش درصد سپرده در صندوق‌ها است که به صورت تدریجی در حال انجام است و ما نیز از آن استقبال می‌کنیم. مطمئناً با کاهش نرخ سود سپرده‌ها در کنار رونق تأمین مالی مبتنی بر بدهی، شاهد تنوع پرتفوی صندوق‌ها خواهیم بود.

نکته دیگر هم اینکه نباید نگران جذب منابع بازار سهام توسط صندوق‌ها یا بازار بدهی بود چراکه اولا همانطور که گفته شد هر کدام مشتریان خاص خود را دارند و ثانیاً عمق بازار بدهی آنچنان زیاد نیست که منجر به ورود نقدینگی سایر بخش‌ها به این بخش شود.

اقتصاد آنلاین _ خرید دین به عنوان یک ابزار جدید معاملاتی تا چه حد می‌تواند به صندوق‌های سرمایه‌گذاری در روزهای رکود کمک کند؟

خرید دین ابزار جدیدی است که قطعا به افزایش کارایی تأمین سرمایه برای بنگاه‌ها به خصوص نقدینگی و سرمایه در گردش آنها کمک خواهد کرد و همچنین می‌تواند به عنوان راهکاری برای اجرای سیاست‌های پولی دولت بکارگرفته شود.

تبدیل حساب‌های دریافتنی به اوراق بهادار می‌تواند به خصوص برای بانک ها و مؤسسات صنعتی بزرگ با حساب‌های دریافتنی بالا و ریسک اعتباری پایین مناسب باشد و یک راه حل مطمئن برای تأمین مالی و نقدینگی آنان فراهم کند. نکته مهم در  اوراق خرید دین این است که صرفنظر از وجود ضامن ، ریسک نکول در این  اوراق کاهش پیدا کرده که در کنار سایر مزایا منجر به جذاب شدن این اوراق می شود .

 به نظر می رسد که بازار بدهی کشور از حیث تنوع ابزارها می تواند متنوع تر باشد. البته بازار بدهی نوپاست و دو یا سه سالی است که از عمر آن می گذرد. لذا باتوجه به عمر آن، تنوع ابزارها در آن قابل قبول است.

سازمان بورس و اوراق بهادار و نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه مسؤلانه در جهت توسعه گام به گام بازارها قدم بر می دارند و به نظر می توان در این حوزه از الگو کشورهای پیشرفته و مسلمان دیگر استفاده کرد.