شوک ناباورانه افغانستان به ایران/ طالبان چراغ سبز داد

توافقات مرزی و ترانزیتی ایران با همسایگان شرقی همچون افغانستان بیش از یک موضوع تجاری ساده است؛ این همکاریها ترکیبی از فرصت اقتصادی، ثبات سیاسی و امنیت مرزی را به همراه دارد.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از مهر، ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه خود، دارای مرزهای طولانی با کشورهای شرقی است که نقش مهمی در تجارت منطقهای و ترانزیت کالا ایفا میکند. در ماهها و سالهای اخیر، توافقات متعددی با همسایگان شرقی مانند افغانستان، ترکمنستان و پاکستان به امضا رسیده که هدف اصلی آن تسهیل عبور کالا، کاهش هزینههای لجستیک و ارتقای همکاریهای اقتصادی است. این توافقات علاوه بر جنبه تجاری، نقش مهمی در امنیت مرزها و کاهش تنشهای مرزی دارد و مسیر همکاریهای اقتصادی و فرهنگی را هموار میکند.
یکی از دستاوردهای مهم این توافقات، توسعه ترانزیت و صادرات غیرنفتی است. با ایجاد گذرگاههای امن، کاهش تعرفههای عبوری و هماهنگی در امور گمرکی، امکان انتقال کالا از ایران به بازارهای آسیای مرکزی و بالعکس افزایش مییابد. این موضوع نه تنها به رشد اقتصادی کشور کمک میکند، بلکه باعث ایجاد فرصتهای شغلی در بخش حملونقل، گمرک و صنایع وابسته میشود و چرخه اقتصاد مرزنشینان را فعال میکند.
این توافقات همچنین ابعاد امنیتی و سیاسی مهمی دارند. همکاری مرزی باعث کاهش قاچاق، بهبود کنترل مرزها و مدیریت بهتر مهاجرت میشود. همزمان، تبادل اطلاعات و هماهنگیهای مرزی، امنیت منطقهای را تقویت میکند و ریسک تنشها و برخوردهای مرزی را کاهش میدهد. برای کشورهایی مانند ایران که بخش عمده تجارت و ترانزیت منطقهای از مسیر خاکی انجام میشود، این نوع همکاریها اهمیت استراتژیک بالایی دارد.
علاوه بر این، توافقات ترانزیتی با همسایگان شرقی، فرصتی برای افزایش نفوذ اقتصادی و منطقهای ایران فراهم میکند. با توسعه زیرساختها، ایجاد راههای زمینی و ریلی و بهرهگیری از ظرفیت مرزنشینان، ایران میتواند نقش کلیدی در مسیرهای ترانزیتی منطقهای ایفا کند و سهم بیشتری از تجارت آسیای میانه و جنوب آسیا کسب کند.
توجه به این توافقات همچنین میتواند به کاهش فشار بر اقتصاد داخلی کمک کند. ترانزیت کالا و توسعه صادرات غیرنفتی موجب افزایش درآمدهای ارزی، تقویت تولید داخلی و کاهش وابستگی به بازارهای سنتی میشود. این مسیرها به عنوان جایگزینی برای مسیرهای پیچیدهتر بینالمللی عمل میکنند و انعطافپذیری اقتصادی ایران را افزایش میدهند.
به طور خلاصه، توافقات مرزی و ترانزیتی ایران با همسایگان شرقی بیش از یک موضوع تجاری ساده است؛ این همکاریها ترکیبی از فرصت اقتصادی، ثبات سیاسی و امنیت مرزی را به همراه دارد. با برنامهریزی دقیق، توسعه زیرساختهای لجستیکی و بهرهگیری از ظرفیت مرزنشینان، ایران میتواند جایگاه خود را در تجارت منطقهای تثبیت کرده و از مزایای اقتصادی و امنیتی این توافقات بهصورت پایدار بهرهمند شود.
ایران در آستانه توافق با افغانستان
معاون توسعه اقتصادی دوغارون با اشاره به توقف کامیونها در مرز افغانستان به دلیل اختلالات گمرکی و مخابراتی گفت: تاکنون حدود ۳۰۰ کامیون با هماهنگیهای انجامشده از مرز دوغارون عبور کردهاند.
حسن نوریزاده معاون توسعه اقتصادی سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی دوغارون با اشاره به آخرین وضعیت توقف کامیونها در مرز افغانستان به دلیل اختلالات گمرکی و مخابراتی گفت: از غروب روز گذشته (دوشنبه، ۷ مهر) به دلیل ایجاد اختلال در زیرساخت شبکههای گمرکی و مخابراتی افغانستان، روند پذیرش خودروها بهطور کامل متوقف شده بود و این وضعیت تا دقایقی پیش امروز (سنهشنبه، ۸ مهر) نیز ادامه داشت.
وی افزود: با حضور در نقطه صفر مرزی و انجام هماهنگیهای لازم با طرف افغانستان، مقرر شد تعدادی قابل توجه از کامیونها بهصورت رفت و برگشت میان دو کشور تبادل شوند و حرکت خودروهای ایرانی به داخل افغانستان و بالعکس از سر گرفته شود.
نوریزاده گفت: بخشی از رانندگان افغانستان نیز که خودروهای خالیشان در محدوده منطقه آزاد یا پارکینگها مستقر بود، نگران خانوادههای خود بودند که با هماهنگی مجموعههای سیاسی و امنیتی تصمیم گرفته شد این رانندگان نیز بهطور استثنا به داخل اسلامقلعه بازگردند.
وی افزود: با توجه به نگرانیها درباره وجود اخلال در سیستم گمرکی و ارتباطی افغانستان، ما نیز بر اساس همان اصل در این نقطه مرزی پیگیر موضوع هستیم تا روند تبادلات تحت تأثیر قرار نگیرد. امیدواریم این مشکلات هرچه سریعتر رفع شود تا حجم روزانه ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ دستگاه خودرو که از این نقطه مرزی جابهجا میشود به روال عادی بازگردد.
۳۰۰ کامیون از مرز دوغارون عبور کردهاند
معاون توسعه اقتصادی سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی دوغارون گفت: به نمایندگی از هیئتمدیره منطقه در نقطه صفر مرزی حضور دارم و مرتباً با دستگاههای دولتی و مجموعههای مرتبط در حال پیگیری موضوعات مربوط به طرف افغانستان هستیم. پیشبینی میکنیم طی چند روز آینده مشکلات کامیونها مرتفع شود و روند جابهجایی به حالت سابق بازگردد.
وی افزود: معمولاً با توجه به حجم بسیار زیاد تردد در این نقطه مرزی، حتی در شرایط عادی نیز برخی شبها در پارکینگها شاهد ماندگاری خودروها هستیم. اخلال امروز در فرآیند عبور قطعاً اگر مدیریت نشود موجب افزایش ماندگاری در دو طرف مرز خواهد شد. بر همین اساس برنامهریزی شده است تا با بهبود شرایط داخلی افغانستان و رفع مشکل سیستم ارتباطی، ساعت شروع و پایان کار افزایش یابد و حتی در روز جمعه نیز کار ادامه پیدا کند.
نوریزاده گفت: از تلاشهای همکاران گمرک و مجموعههای نظارتی در مرز قدردانی میکنیم و امیدواریم با حضور بیشتر نیروها، این روند هرچه سریعتر به شرایط عادی بازگردد.
معاون توسعه اقتصادی سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی دوغارون در پایان خاطرنشان کرد: تاکنون حدود ۳۰۰ دستگاه کامیون با هماهنگیهای انجامشده از مرز عبور کردهاند. در صورتی که طرف مقابل مرز نسبت به تخلیه اقدام نکند، با توجه به اینکه معبر خروجی افغانستان بهصورت یک لاین رفت و برگشت است، احتمال بروز ترافیک وجود دارد. ما نیز در نقطه صفر مرزی هماهنگیها را برای تسهیل هرچه بیشتر عبور و مرور ادامه میدهیم.