بازگشایی سفارت ایرلند در تهران؛ به زودی/ تحول در روابط اقتصادی دو کشور/ سرمایه‌گذاری ایرلند در دو نیروگاه خورشیدی ایران
سفیر ایران در دوبلین تاکید کرد: سطح روابط تجاری بین دو کشور در حال حاضر حدود ۱۰۰ میلیون یورو در سال است. میزان روابط تجاری در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۷ به طور چشم‌گیری افزایش‌یافته است اما روابط اقتصادی دو کشور را نباید در چارچوب محدود تجارت کالا دید.
نزدیک‌تر از هر زمان دیگر؛ هم در روابط سیاسی و هم در مناسبات تجاری. روابط ایران و ایرلند قدمتی چهل و دو ساله دارد که در تمام این سال‌ها روندی همراه با فراز و فرودهای فراوان را پشت سر گذاشته است؛ از یادداشت تفاهم میان وزرای امور خارجه دو کشور برای گسترش بیشتر روابط تا تعطیلی سفارت ایرلند در تهران. با این حال، با روی کار آمدن دولت یازدهم به ریاست حسن روحانی و امضای توافق هسته‌ای، ایرلندی‌ها نیز به صف مشتاقان توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران پیوسته‌اند و در این چارچوب، بیش از یکسال است که بررسی‌هایشان را بازگشایی مجدد سفارتشان در تهران را آغاز کرده‌اند.
جواد کچوییان که در آخرین ماه‌های سال ٩٢ کلیددار سفارتخانه ایران در ایرلند شده است، به تشریح مناسبات کنونی میان تهران و دوبلین و ترسیم دورنمای آن می‌پردازد. سفیر ایران در ایرلند در این گفت‌وگو از حضور مقامات بلندپایه ایرلند به تهران اعم از رئیس مجلس سنا، وزیر امور خارجه و تجارت خارجی، وزیر مشاور در امور تجارت، وزیر اشتغال و بنگاه‌های تجاری و روسای برخی از دانشگاه‌های این کشور به تهران طی ماه‌های آتی خبر می‌دهد و روند طی شده بسته شدن و بازگشایی قریب‌الوقوع ایرلند به تهران را توضیح می‌دهد. او سطح روابط تجاری دو کشور را حدود ۱۰۰ میلیون یورو در سال اعلام می‌کند و البته می‌گوید که حجم روابط تجاری دو کشور در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۷ رشد چشم‌گیری شده داشته است.
کچوییان حوزه‌های فناوری اطلاعات، بهداشت و تجهیزات پزشکی، دارو، فناوری مواد غذایی و کشاورزی، انرژی‌های تجدیدپذیر، صنایع هوایی (لیزینگ و تجهیزات هواپیمایی) و همکاری‌های آموزشی و دانشگاهی مهمترین عرصه همکاری‌های تهران و دوبلین می‌داند و معتقد است که با توجه به ابراز تمایل مقامات ایرلندی برای بازگشایی سفارت در تهران قطعا تحقق این امر بر روند رو به گسترش مناسبات و همکاری‌های دو کشور تاثیر بسزایی خواهد داشت. مشروح این گفت‌وگو در ادامه می‌آید.
دولت و پارلمان ایرلند از تقویت مناسبات تهران و دوبلین حمایت می‌کنند
ایرلند در سال ۹۱ به ناگاه سفارت خود را خود تعطیل کرد ولی بیش از یکسال پیش هم وزیر امور خارجه ایرلند از علاقه‌مندی کشورش برای بازگشایی مجدد سفارتخانه خود در تهران خبر داد. چه مسائلی موجب شده است تا دوبلین درصدد احیا و توسعه روابط خویش با تهران باشد؟
موضوع تقویت و گسترش مناسبات و همکاری‌های فیمابین دو کشور از جمله بازگشایی مجدد سفارت ایرلند در تهران همواره مورد تاکید مقامات دولتی و نمایندگان پارلمان ایرلند بوده است. در این راستا ما شاهد سفرهای متقابل روسای مجالس دو کشور با هدف تبادل‌نظر رسمی در بالاترین سطوح بودیم. مشورت‌های سیاسی دوجانبه در سطح معاونان وزیر امور خارجه و نیز دیدارهای متقابل روسا و اعضای گروه دوستی پارلمانی دو کشور از تهران و دوبلین از دیگر اقدامات برجسته برای تعمیق مناسبات فیمابین هستند. اوایل مهرماه سال جاری نیز رئیس مجلس سنای ایرلند در راس هیاتی از کشورمان دیدار رسمی خواهند داشت. آقای لئو ورادکار، نخست‌وزیر جدید ایرلند نیز در گفت‌وگو با اینجانب تاکید کرد که ایرلند قصد دارد سفارتش در تهران را بازگشایی کند لذا دولت و پارلمان ایرلند از تقویت مناسبات فیمابین دو کشور استقبال و آن را مورد حمایت قرار داده‌اند. بازگشایی سفارت ایرلند در تهران نیز به زودی در همین راستا تحقق می‌یابد.
مقامات ایرلندی تعطیلی یا بازگشایی سفارتشان را غیرسیاسی می‌دانند
ایرلندی‌ها اعلام کرده بودند که دلیل بسته شدن سفارتشان در ایران، مسائل اقتصادی است. چقدر این دلیل به واقعیت نزدیک بود؟ آیا بازگشایی مجدد سفارتخانه آنها در ایران به معنای عبور دوبلین از شرایط سخت اقتصادی است؟
مقامات سیاسی و پارلمانی ایرلند بارها و صراحتا اعلام داشته‌اند که تعطیلی سفارت ایرلند در تهران و پایتخت چند کشور دیگر در سال ۲۰۱۱ یک موضوع سیاسی نبوده و این تعطیلی صرفا جنبه صرفه‌جویی در شرایط سخت اقتصادی آن کشور داشته و لذا این تعطیلی یا بازگشایی مجدد را غیرسیاسی می‌دانند. مقامات سیاسی و اقتصادی ایرلند تصریح دارند که توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری فیمابین دو کشور مستلزم استقرار مجدد سفارت در تهران است و لذا تلاش دارند که اقدامات لازم را معمول دارند. اصولا توسعه مناسبات در ابعاد مختلف با همکاری، هماهنگی و مدیریت سفارتخانه‌ها انجام می‌گیرد و در همین راستا ایرلند نیز علاقه‌مند به استقرار مجدد سفارت در تهران برای پیشبرد اهداف فوق است.
اثرات برگزیت می‌تواند موجب نزدیکی بیشتر ایرلند با ایران شود
آیا برگزیت و روابط نزدیک میان بریتانیا و امریکا در دوران ترامپ، در عزم ایرلندی‌ها برای نزدیکی با ایران تغییری ایجاد کرده است؟
برگزیت و روی کار آمدن ترامپ از نظر اقتصادی هرکدام جداگانه تهدیدی برای ایرلند به شمار می‌روند که برآیند هر دوی آن تلاش ایرلند در راستای تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی است اما تنها اثرات برگزیت است که می‌تواند موجب نزدیکی بیشتر ایرلند با ایران شود که به چگونگی آن اشاره خواهم کرد.
بالاترین نرخ رشد اقتصادی در اتحادیه اروپا برای ایرلند است
ایرلند دارای اقتصادی صادرات‌محور است که به لحاظ مکانی و شرایط مناسب سرمایه‌گذاری در یکی، دو دهه اخیر مورد توجه سرمایه‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی به ویژه شرکت‌های چندملیتی امریکایی بوده است. به دلیل درهم‌تنیدگی‌های تجاری با بریتانیا و سرمایه‌گذاری با آمریکا توانست به سرعت دوره بحران مالی که گریبان‌گیر اروپا شده بود را پشت سر بگذارد به طوری که در طول سه سال گذشته بالاترین نرخ رشد اقتصادی را در حوزه اتحادیه اروپا داشته و این روند همچنان ادامه دارد.
نوع روابط اقتصادی دوبلین با واشنگتن در رشد اقتصادی ایرلند تعیین‌کننده است
روی کار آمدن ترامپ و تلاش برای عملی ساختن سیاست کاهش نرخ مالیات بر سود شرکت‌ها و همچنین وضع تعرفه‌های سنگین بر کالاهای وارداتی شرکت‌های آمریکایی به خاک آن کشور، موجب کاهش انگیزه شرکت‌های چندملیتی آمریکایی در ایرلند شده و خطر بازگشت بخشی از سرمایه‌های آنها به آمریکا می‌تواند تاثیری منفی در رشد اقتصادی ایرلند داشته باشد. ضمن اینکه حدود ۲۰ درصد از مجموع صادرات ایرلند به آمریکا صورت می‌گیرد و در صورتی که آمریکا اقدام به اتخاذ رویکردهای حمایتی بیشتر کند موجب ضربه به تجارت، سرمایه‌گذاری و صادرات ایرلند و البته اتحادیه خواهد شد. از آنجا که آمریکا دومین شریک بزرگ تجاری ایرلند، دومین بازار بزرگ صادراتی ایرلند و بزرگ‌ترین منبع عرضه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به ایرلند است، نوع روابط اقتصادی این کشور با آمریکا نقشی تعیین‌کننده در وضعیت آینده رشد اقتصادی ایرلند ایفا می‌کند.
ایرلند برای مقابله با چالش‌های برگزیت تنوع‌بخشی بازار در خاورمیانه را دنبال می‌کند
برگزیت نیز به لحاظ درهم‌تنیدگی‌های تجاری، سرمایه‌گذاری و فرهنگی موجود بین ایرلند و بریتانیا از جمله همسایه شمالی خود ایرلند شمالی، لطمات زیادی به ایرلند وارد می‌سازد. بریتانیا مهمترین بازار صادراتی ایرلند بوده و ایرلند نیز پنجمین بازار بزرگ تجاری بریتانیا به شمار می‌رود. میزان تبادل تجاری کالا و خدمات بین دو کشور هفته‌ای ۱.۳ میلیارد یورو است. در حال حاضر، بریتانیا ۱۵ درصد صادرات ایرلند را جذب خود می‌کند که بیشترین میزان در سطح اتحادیه است. همچنین ۲۲ درصد صادرات خدمات، ۶۰ درصد خدمات حمل و نقلی و ۳۰ درصد صادرات خدمات مالی ایرلند روانه بریتانیا می‌شود. ضمن اینکه ۴۰۰ هزار شغل در ایرلند به روابط با بریتانیا وابسته است بنابراین این کشور برای مقابله با چالش‌های پیشرو ناشی از برگزیت تنوع‌بخشی بازارهای تجاری ایرلند در سایر مناطق از جمله خاورمیانه و ایران را در پیش گرفته است.
سطح روابط تجاری ایران و ایرلند ۱۰۰ میلیون یورو در سال است
همکاری‌ها و مناسبات تجاری و اقتصادی دو کشور هم‌اینک در چه سطحی قرار دارد؟ تهران و دوبلین از چه زمینه‌های مشترکی برای همکاری برخودار هستند؟
سطح روابط تجاری بین دو کشور در حال حاضر حدود ۱۰۰ میلیون یورو در سال است. میزان روابط تجاری در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۷ به طور چشم‌گیری افزایش‌یافته است اما روابط اقتصادی دو کشور را نباید در چارچوب محدود تجارت کالا دید. از جمله زمینه‌های مشترک همکاری که اخیرا به آن توجه شده است، می‌توان به همکاری در ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی، خدمات مالی و فنی مربوط به هواپیماهای جدید خریداری شده، همکاری‌های دانشگاهی، اعزام آشپز ماهر ایرانی به ایرلند و همکاری در توسعه کیفی بخش گردشگری برشمرد.
سرمایه‌گذاری ایرلند در دو نیروگاه خورشیدی در ایران
ایرلند از تجربه بالایی در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر برخوردار است. دو شرکت بزرگ ایرلندی در حال فراهم آوردن مقدمات سرمایه‌گذاری برای ساخت دو نیروگاه خورشیدی در استان‌های قزوین و البرز هستند که با تکمیل آن می‌توان شاهد اشتغال قابل توجهی از جوانان و متخصصان در پروژه‌های مذکور بود.
سال آینده شاهد تحولی در روابط اقتصادی ایران و ایرلند هستیم
با توجه به اینکه مهمترین شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات لیزینگ هواپیما و سایر خدمات فنی و آموزشی مربوط به هواپیماهای جدید، ایرلندی هستند، زمینه‌های مناسب ارائه خدمات مختلف هواپیمایی اعم از آموزشی، فنی، لیزینگ، تامین تجهیزات داخلی و سایر خدمات مربوط به هواپیماهای جدید، می‌توان انتظار داشت با لحاظ کردن سهم تولیدات و خدمات شرکت‌های مذکور در کنار آمار تجارت خارجی دوجانبه، سال آینده شاهد تحولی در روابط اقتصادی دو کشور باشیم.
مدیران دانشگاه‌های ایرلند در حال برنامه‌ریزی برای سفر به ایران هستند
همکاری‌های دانشگاهی و برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت یا تکمیلی در چارچوب تفاهمات با دانشگاه‌ها و موسسات عالی ایرلند زمینه مناسب دیگر همکاری است. در این رابطه تعدادی از مدیران دانشگاه‌های ایرلند در حال برنامه‌ریزی برای سفر به ایران و جذب دانشجو هستند.
اولین گروه ۱۶ نفره آشپزان ایران شهریور ماه اعزام ایرلند می‌شوند
با توجه به نیاز بخش خدمات گردشگری ایرلند به نیروی کار آشپز ماهر، اواخر سال گذشته تفاهمنامه‌ای بین انجمن کاریابی‌های بین‌المللی ایران وابسته به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و موسسات خدمات گردشگری ایرلندی منعقد شد که به موجب آن افراد اعزامی پس از یک دوره شش ماهه تکمیلی زبان انگلیسی و آشپزی بین‌المللی در دوبلین جذب بازار کار خواهند شد. قرار است اولین گروه ۱۶ نفره در شهریور ماه اعزام شود.
ایران و ایرلند می‌توانند در زمینه گردشگری با یکدیگر همکاری کنند
سالانه بیش از ۹ میلیون گردشگر از ایرلند بازدید می‌کنند که نشاندهنده قدرت صنعت خدمات گردشگری این کشور است. این موضوع می‌تواند زمینه مناسبی را برای همکاری با بخش گردشگری ایران و استفاده از تجارب ایرلند در این زمینه ایجاد کند. برگزاری کنفرانس گردشگری در ایرلند در بهمن ماه سال جاری که از مقامات حوزه گردشگری کشورمان نیز برای شرکت در آن دعوت به عمل آمده است فرصت مناسبی را جهت تقویت این همکاری ایجاد می‌کند.
وزیر مشاور در امور تجارت ایرلند شهریور ماه به ایران می‌آید
فرصت‌های همکاری بسیار زیاد است کمااینکه در سمیناری که هفته گذشته با عنوان «تجارت با ایران» و با هدف شناساندن زمینه‌های مختلف گسترش مناسبات و همکاری‌های تجاری و سرمایه‌گذاری بین ایران و ایرلند در دوبلین برگزار شد، توجه حضار را به فرصت‌های ایده‌آل موجود در همکاری‌های مشترک تجاری و سرمایه‌گذاری و استفاده از بازار بزرگ ۴۰۰ میلیون نفری جلب کرده و به حوزه‌های فناوری اطلاعات، بهداشت و تجهیزات پزشکی، دارو، فناوری مواد غذایی و کشاورزی، انرژی‌های تجدیدپذیر، صنایع هوایی (لیزینگ و تجهیزات هواپیمایی) و همکاری‌های آموزشی و دانشگاهی به‌عنوان مهمترین زمینه‌های همکاری میان دو کشور اشاره کردم. سخنرانان دیگر که از بخش‌های اقتصادی - تجاری، مالی، دانشگاهی و رسانه‌ای ایرلند بودند نیز دیدگاه‌ها و نظرات مثبتی را درباره روابط و همکاری‌های اقتصادی وتجاری ایرلند با کشورمان و راهکارهای رفع این موانع مطرح کردند. در همانجا تعداد قابل توجهی از شرکت‌کنندگان آمادگی خود را برای قرار گرفتن در هیات تجاری که قرار است به سرپرستی آقای پت برین، وزیر مشاور در امور تجارت ایرلند در شهریور ماه به ایران سفر کند اعلام کردند که این علامتی خوب و حاکی از درک طرف ایرلندی از ضرورت استفاده از فرصت‌های همکاری در ایران است.
وزیر جدید امور خارجه و تجارت ایرلند خواهد آمد
خوشبختانه با آقای سایمون کاونی، وزیر جدید امور خارجه و تجارت ایرلند پیش از انتصاب به سمت جدید و زمانی که در دولت قبل وزیر کشاورزی بود، تماس‌های خوبی وجود داشت و قرار بود در راس یک هیات تجاری به ایران سفر کند که به خاطر مقارن شدن با زمان کارزار انتخابات و مسائل داخلی این کشور به تعویق افتاد. لذا انتصاب ایشان در پستی که هم ناظر به دیپلماسی و هم روابط تجاری خارجی است، مطمئنا در پیشبرد روابط و همکاری‌های دوجانبه موثر خواهد بود.
برخی محدودیت‌های بانکی مشکل اصلی تجار ایران و ایرلند است
مهمترین موانع همکاری‌های دو کشور چه مسائلی هستند؟
در بخش اقتصادی، مانع خاصی وجود ندارد و فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری رو به گسترش است اما همچنان برخی محدودیت‌های بانکی بر سر راه تجارت با ایران و خودداری بانک‌ها از ارائه خدمات مربوطه مشکل اصلی تجار دو کشور است.
مقامات ایرلندی بر اهمیت ایران در منطقه و نظام بین الملل تاکید دارند
نگاه ایرلند به نقش منطقه‌ای ایران چگونه است؟
موقعیت و جایگاه کشورمان در نظام بین‌الملل شامل توانمندی‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی به ویژه پس از توافق هسته‌ای و دوره پساتحریم موجب شده است تا ظرفیت‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، علمی و فناوری و کاربرد آنها در روابط دوجانبه ایران و ایرلند نیز مورد توجه قرار گیرد. مقامات ایرلندی و نمایندگان مجلس ایرلند نیز بر اهمیت جایگاه کشورمان در منطقه و نظام بین الملل تاکید دارند.
هیات اقتصادی و تجاری در آینده‌ای نزدیک به ایران می‌آیند
به دنبال اجرایی شدن برجام و رفع تحریم‌های سازمان ملل، فضا برای افزایش تعاملات اقتصادی و تجاری شرکت‌های اروپایی با ایران فراهم شده است. در این راستا و به منظور گسترش مناسبات اقتصادی و تجاری بین دو کشور تاکنون چندین هیات تجاری برجسته ایرلندی به کشورمان سفر کرده و قراردادهایی را به امضا رسانده‌اند. در آینده نزدیک نیز یک هیات اقتصادی و تجاری و متشکل از مدیران و صاحبان شرکت‌ها و صنایع ایرلند به سرپرستی وزیر اشتغال و بنگاه‌های تجاری از کشورمان دیدار خواهند داشت.
