چند درصد از مشاغل خانگی در اختیار زنان است؟

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تسنیم, در شرایطی که اقتصاد جهانی با چالش‌های متعددی همچون بیکاری، رکود و کاهش فرصت‌های شغلی مواجه است، مشاغل خانگی به‌عنوان یکی از ظرفیت‌های نهفته و مؤثر در ایجاد اشتغال پایدار، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته‌اند. این نوع از کسب‌وکارها که در فضای منزل و با کمترین سرمایه اولیه قابل راه‌اندازی هستند، می‌توانند نقش بسزایی در توانمندسازی خانواده‌ها، کاهش فقر، و توسعه اقتصاد محلی ایفا کنند.

مشاغل خانگی نه‌تنها منبع درآمدی برای افراد خانه‌دار، به‌ویژه زنان، هستند، بلکه با فراهم آوردن امکان کار در فضای امن و بدون نیاز به جابه‌جایی، زمینه اشتغال سالم و پایدار را فراهم می‌کنند. بر اساس آمارهای رسمی، در کشورهای توسعه‌یافته، درصد بالایی از فعالیت‌های اقتصادی خرد از طریق مشاغل خانگی صورت می‌گیرد که نشان‌دهنده اهمیت استراتژیک این بخش است.

در ایران نیز طی سال‌های اخیر، استقبال از مشاغل خانگی روند صعودی داشته است؛ از تولید صنایع‌دستی و پوشاک گرفته تا فعالیت‌های نوآورانه مانند تولید محتوا، خدمات مجازی و فروش آنلاین. این تنوع مشاغل نشان می‌دهد که با سیاست‌گذاری درست و رفع موانع، می‌توان این حوزه را به موتور محرکه‌ای برای رشد اقتصادی بدل کرد.

با وجود ظرفیت بالای مشاغل خانگی، فعالان این حوزه با مشکلات متعددی روبه‌رو هستند. نبود دسترسی به بازار فروش، کمبود سرمایه اولیه، نبود بیمه شغلی، و نبود آموزش‌های کاربردی از جمله موانعی هستند که مسیر رشد این نوع کسب‌وکارها را دشوار کرده‌اند. همچنین، قوانین پیچیده صدور مجوز و نبود زیرساخت مناسب برای بازاریابی دیجیتال، توان رقابتی فعالان مشاغل خانگی را کاهش داده است.

وزارت کار در راستای حل مشکل نبود دسترسی به بازار فروش افزایش ظرفیت فروش مشاغل خانگی در دستور کار را در دستور کار دارد. سید مالک حسینی، معاون اشتغال وزارت کار با اشاره به اینکه سال پرکاری برای مشاغل خانگی خواهد بود گفت: امسال در نظر داریم با برگزاری نمایشگاه‌های متعدد مشاغل خانگی و توسعه دسترسی به سکوهای عرضه برخط محصولات، ظرفیت فروش را افزایش دهیم.

حسینی از حضور90 درصدی زنان در حوزه مشاغل خانگی خبر داد و گفت:اهمیت مشاغل خانگی از این جهت است که شاید زنان امکان حضور در برخی مناطق را نداشته باشند یا علاقه‌مند به حضور در بخش‌های صنعتی نباشند، لذا انعطاف پذیری کار درخانه و مشاغلی که نیاز به حضور ثابت و مستمر در برخی از مشاغل ندارند، باعث شده تا بخشی از جمعیت جامعه با نرخ مشارکت پایین‌تر را بتوان وارد چرخه اقتصادی کرد.در شرایطی که سرمایه‌گذاری‌های کلان دچار چالش است، توجه برای ایجاد اشتغال به سمت سرمایه‌گذاری های خرد است و یکی از ظرفیتهای مهم برای این منظور، مشاغل خانگی است.

وی درباره میزان و سقف تسهیلات مشاغل خانگی توضیح داد: دو دسته کلی مجوز برای مشاغل خانگی داریم؛ یکی تحت عنوان مجوزهای مستقل است که شخص برای خودش کار می کند و مجوز می گیرد و تا 150میلیون تومان بر اساس طرحی که ارائه می‌دهد فرایند تسهیلات را دنبال می‌کند.برای یکسری از رسته‌های خاص هم که بین دستگاه‌های ارائه دهنده خدمت هستند با بانک مرکزی توافق شده که برای اعتبارات خرد و خانگی تا سقف 300میلیون وام داده می شود و دستگاه به دستگاه متفاوت است.

معاون اشتغال وزارت کار گفت: 4میلیارد تومان هم وام دیگر مشاغل خانگی است که برای مدل پشتیبان داده می‌شود.در این مدل، کسی که از توانمندی خاصی برخوردار است و کسب و کار خودش را راه اندازی کرده و توسعه داده است، برای اینکه افراد بیشتری را درگیر کسب و کار کند، این امکان را گذاشتیم که تا سقف 4میلیارد تومان وام با نرخ سود 4درصد دریافت کند.نرخ سود تسهیلات خانگی 4درصد است که تنفس دارد و بازپرداخت آن 7ساله است.

وی افزود: کسانی که می‌خواهند از تسهیلات پشتیبان بهره‌مند شوند باید به سایت وزارت اقتصاد و بخش مشاغل خانگی مراجعه کنند و به عنوان نیروی پشتیبان احراز شوند. زیرا دریافت وام پشتیبان شرایطی دارد و ما هر کسی را به عنوان پشتیبان احراز نمی‌کنیم.اگر تیک پشتیبان را خورد درخواست تسهیلات می‌دهد و تا 40نفر را می‌تواند در زنجیره خودش به ما معرفی کند.مشخصات و کد ملی آنها ثبت و مشغول به کار می‌شوند.

معاون وزیرکار گفت: عمده کسانی که مایلند در مشاغل خانگی پشتیبان وارد شوند کسانی هستند که علاقمند به استفاده از بیمه نیستند و ترجیح می‌دهند در یک زنجیره کسب و کار تعریف شوند و تجربه‌ نشان داده که مدل پشتیبان مشاغل خانگی مدل موفقی بوده است.

استان‌های استقبال کننده از مدل پشتیبان مشاغل خانگی

حسینی در پاسخ به این پرسش که کدام استان‌ها از مشاغل خانگی بیشتر استقبال کرده‌اند؟گفت:در حال حاضر استان های مرکزی از ظرفیت بیشتر است.در استانهای مرزی مثل سیستان و بلوچستان پشتیبانی داریم که بیش از 150نفر را در زنجیره خودش دارد.در کرمان و اصفهان و یزد هم افراد تا 400نفر را وارد شبکه و زنجیره خود کرده‌اند.کسانی که در زنجیره قرار می‌گیرند می‌توانند پایداری بیشتر ایجاد کنند.وقتی شخص به شکل مستقل کار کند معمولاً در پیدا کردن بازار برای محصولاتش یا خرید و تامین مواد اولیه مشکل دارد. ولی وقتی 150تا 200نفر می شوند، این چالش کمتر می شود.

 کارشناسان اقتصادی بر این باورند که رونق مشاغل خانگی نیازمند رویکردی یکپارچه و حمایتی از سوی دولت، نهادهای عمومی و بخش خصوصی است. ایجاد بسترهای آموزشی برای ارتقای مهارت‌های کارآفرینان خانگی، تسهیل در دریافت مجوزها، ایجاد سامانه‌های فروش اینترنتی و در نظر گرفتن بیمه شغلی برای فعالان این حوزه از جمله اقدامات ضروری در این مسیر محسوب می‌شود.

همچنین اختصاص وام‌های کم‌بهره و برگزاری نمایشگاه‌های منطقه‌ای و ملی می‌تواند زمینه عرضه و فروش محصولات تولیدی در خانه را فراهم کند و انگیزه لازم برای گسترش این مشاغل را در میان مردم افزایش دهد.

مشاغل خانگی، فرصتی طلایی برای تقویت اقتصاد خرد، توانمندسازی اقشار آسیب‌پذیر، و کاهش نرخ بیکاری در کشور است. اما برای بهره‌گیری حداکثری از این ظرفیت، لازم است چتر حمایتی دولت و نهادهای متولی، گسترده‌تر و مؤثرتر شود. بدون شک، توسعه این مشاغل می‌تواند گامی مهم در جهت عدالت اجتماعی و تحقق اقتصاد مقاومتی باشد.همچنین، توجه به آموزش، تسهیل‌گری، و ایجاد انگیزه‌های مالی و اجتماعی، کلید موفقیت در رونق مشاغل خانگی خواهد بود.