لابیگری برای کاهش اثر تحریم‌ها

در مورد همکاری بانک‌ها و کشورهای دنیا برای تامین مالی خارجی (فاینانس) پروژه‌های ایران توضیح بفرمایید و اینکه دولت تا چه اندازه در این زمینه موفق عمل کرده است؟

ما برای آنکه بتوانیم نیازهای مالی پروژه‌های خود را تامین کنیم، به فاینانس خارجی متوسل می‌شویم و برای انجام این کار نیاز به این داریم که در سیستم بانکداری دنیا جایگاهی داشته باشیم، ولی متاسفانه هنوز روابط بانکی ما با دنیا به‌ویژه با بانک‌های بزرگ بین‌المللی در حد صفر است. اکنون با یکی دوتا از بانک‌های کوچک اروپا در کشورهایی مانند ایتالیا و اتریش همکاری داریم. در روزهای اخیر هم بحث‌هایی راجع به همکاری با بانک‌های کره‌جنوبی مطرح شده که هنوز آثار آن مشاهده نشده است. در حال حاضر ما امکانات محدودی هم که برای مبادلات در ترکیه و امارات متحده عربی داشتیم و حتی در زمان تحریم‌ها هم با ما همکاری داشتند، از دست داده‌ایم. کشور ما از نظر تامین مالی و حتی از نظر گردش دلارهایی که متعلق به خودمان است هم در شرایط عادی قرار ندارد و استنباط من این است که بعد از اجرای برجام به دلایلی که به برجام مربوط نمی‌شود، در عرصه بانکداری جهانی موفق نبوده‌ایم؛ یعنی ما در یک پروسه چند‌ساله از مقررات و قوانینی که در مورد بانکداری در دنیا اعمال شده است، دور بوده‌ایم. در واقع در این زمینه نیاز به اصلاح ساختار‌ها داریم، چراکه بیش از آنکه مساله مربوط به برجام باشد، مربوط به اصلاح نظام بانکی است که مسئولان دولتی از جمله رئیس‌جمهور هم بر آن تاکید دارند.

در حال حاضر ایران با کدام یک از بانک‌ها و کشورها برای دریافت وام و تامین مالی همکاری دارد و چقدر می‌توان به افزایش این همکاری‌ها خوشبین بود؟

وام و تامین مالی فاینانس دو موضوع کاملا متفاوت هستند. در حال حاضر هیچ‌کشور خارجی به ما وام پرداخت نکرده است. حتی از دریافت وام از نهاد‌های بین‌المللی مانند سازمان کنفرانس اسلامی، بانک اسلامی، بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول محروم بوده‌ایم و تمام بانک‌هایی که در عرصه بین‌المللی فعالیت دارند، با ما هیچ‌ارتباطی نداشته‌اند. بنابراین می‌توان گفت مدت‌زمانی طولانی است که ما از گرفتن وام از دیگر کشورها، چه به صورت دولتی و چه در چارچوب سیستم بانکی محروم هستیم. از نظر تامین مالی و فاینانس هم کماکان به کشور چین وابسته‌ایم که در این ارتباط هم از قبل شدت و ضعف‌هایی وجود داشته است. در حال حاضر نمی‌توان آینده خوبی را در روابط بین‌الملل تصور کرد.

به نظر شما چه راهکارهایی برای گسترش این روابط و ایجاد همکاری با بانک‌های بین‌المللی وجود دارد؟

من فکر می‌کنم در این فرصت 150 تا 200روزه‌ای که تا زمان اجرا شدن تهدیدها و تحریم‌های جدید آمریکا باقی مانده است، سیاستگذاران ما اقدامات پیش‌گیرنده و تدافعی را تا جایی که امکان دارد، برای کم‌اثر کردن تحریم‌هایی که علیه ما وضع می‌شود، تدارک ببینند. نباید با اخبار خیلی خوب در مورد وضع مالی و فاینانس و اینکه همه چی در وضعیت مناسب قرار دارد، شرایط را خوب جلوه داد، زیرا این کار باعث می‌شود از آن روش‌های تدافعی که باید در مقابل تحریم‌ها داشته باشیم، غفلت بورزیم. مردم همه به یاد دارند که در بین سال‌های 87 تا 91 هر روز تحریم‌های جدیدی عیله کشور ما اجرا می‌شد و در عین حال یک بازه زمانی وجود داشت، از زمانی که تحریم‌ها اعمال می‌شود تا زمان اجرا شدن آنها، تا ما فرصت داشته باشیم اقدامات پیشگیرانه را انجام دهیم و همیشه دولت‌های نهم و دهم این فرصت‌ها را از دست می‌دادند و این گلایه‌ای بوده که ما همیشه به دولت قبل داشته‌ایم. بنابراین موضوع تحریم‌ها به مقدار زیادی به سوء‌مدیریت مربوط می‌شود. اکنون باید در زمان دولتی که مورد تایید ماست، در رفع شدت اثر تحریم‌ها بکوشیم. همچنین این هشدار را به دولت کنونی بدهیم که این فرصت‌ها را با شعارهایی مبنی بر اینکه باید به جامعه روحیه داد و تحریم‌ها اثری بر کشور ندارد، از دست ندهیم. مردم باید بدانند تحریم‌های آمریکا اثر بسیاری بر اقتصاد کشور ما می‌گذارد و باید اقدامات تدافعی یا لابیگری‌های مناسب را برای کم شدن شدت اثر این تحریم‌ها از همین امروز به کار گیریم و هرچه این اقدامات سریع‌تر انجام شود، قطعا اثر تخریبی این تحریم‌ها بر اقتصاد ما کمتر خواهد بود.