نافرمانی از دستور بانک مرکزی؟

کسبه پلاسکو این روزها به جمع معترضان سیستم بانکی پیوسته‌اند. آنها می‌گویند که بانک‌ها از دادن تسهیلاتی که دولت وعده آن را داده، خودداری می‌کنند. اتفاقی که شاید در شرایطی که بانک‌ها امروز دچار آن هستند، چندان دور از ذهن نیست. بانک‌ها چندسالی است که گرفتار دارایی‌های سمی و بدهی‌های معوق هستند که این امر سبب شده تا منابع بانک‌ها قفل شود. نه تولید‌کننده‌ها می‌توانند راحت تسهیلات بگیرند و نه تکالیفی که به دلیل حوادث غیرمترقبه رخ می‌دهد، را می‌توانند پوشش دهند.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد ، آخرین روز ماه اول زمستان سال گذشته، حادثه آتش‌سوزی و ریزش ساختمان پلاسکو تهران، مردم را در غم و اندوه فرو برد. حادثه‌ای که قدیمی‌ترین ساختمان بلند مرتبه تهران فرو ریخت و بسیاری از آتش‌نشانان زیر آوار ماندند تا روزهای پایانی سال این حادثه اوقات را بر مردم تلخ کند و دولت نیز دو روز عزای عمومی اعلام کرد.

کشورهای بسیاری با مردم و دولت ایران ابراز همدردی کردند. این حادثه به اندازه‌ای نابهنگام بود که دولت برای کمک به حادثه‌دیدگان این سانحه وارد عمل شد. حتی یکی از مجتمع‌های تجاری تهران هم در اختیار مالکان این مجتمع قرار گرفت تا موقتا امرار معاش کنند. اما حالا با گذشت حدود پنج ماه از این حادثه نه خبری از عاملان این حادثه مطرح می‌شود و نه کسبه و تولیدکنندگان پوشاک ساکن پلاسکو آن طور که مطلوب آنها بود، توانسته‌اند بخشی از مشکلات خود را حل کنند. در روزهای اولیه بعد از فرو ریختن پلاسکو وعده‌های بسیاری داده شد که انجام آنها می‌توانست تسلی خاطر کسانی باشد که بخش مهم دارایی‌شان را از دست داده بودند. به بازماندگان این ساختمان گفته شده بود که تسهیلات بانکی با سود ٩ درصدی از طریق بانک‌ها در اختیار آنها قرار خواهد گرفت، حال آنکه با گذشت پنج ماه کسبه این ساختمان که در هفته گذشته چهار تجمع اعتراضی برپاکرده‌اند، می‌گویند دست شان خالی است و بانک‌ها برای دادن این تسهیلات سنگ‌اندازی می‌کنند. حتی علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی آن روزها گفته بود که تمهیداتی برای پرداخت بیمه بیکاری به کارگرانی که به دلیل ریزش ساختمان پلاسکو بیکار شده‌اند دیده شده است.

او گفته بود که بانک رفاه به کسانی که کارگران بیکار شده در حادثه پلاسکو را به‌کار بگیرند وام با سود فوق‌العاده کم می‌دهد. همچنین صندوق کارآفرینی امید به واحدهای آسیب دیده وام خواهد داد. ربیعی همچنین اطمینان داده بود که همه هزینه‌های درمان آتش‌نشانان آسیب‌دیده را بر عهده می‌گیرد. اما حالا بعد از گذشت نزدیک به ٥ ماه، هنوز خبری از پرداخت بیمه بیکاری به کارگران پلاسکو منتشر نشده و وام کم بهره اعم از چهار درصد و ٩ درصد هم تنها در حد حرف باقی مانده است. به نظر می‌رسد بانک‌های کشور که مشکلات بسیاری دارند همچنان توان پرداخت تسهیلات کم بهره را ندارند و دولت نیز فعلا راهکار دیگری برای این وضعیت اعلام نکرده است. آن طور که برخی از تولیدکنندگان سابق پلاسکو می‌گویند برخی از بانک‌ها به آنها گفته‌اند هیچ دلیلی برای تبعیت از بانک مرکزی وجود ندارد و آنها توان اینکه خواست‌های آنها را عملی کنند، ندارند!

از وام ٩ درصدی هیچ خبری نیست

مجتبی درودیان، رییس اتحادیه پیراهن‌دوزان هم اخیرا گفته است که طی روزهای اخیر کسبه پلاسکو مقابل شهرداری منطقه، بنیاد مستضعفان و دادستانی جمع شده و اعتراض خود را نسبت به وضعیت موجود اعلام کرده‌اند، چراکه هنوز تکلیف ساخت ساختمان جدید مشخص نیست و همچنین حتی یک نفر از کسبه پلاسکو هم موفق به دریافت وام از سوی بانک‌های مختلف نشده‌اند.

آنطور که درودیان گفته طی ماه‌های گذشته بسیاری از وعده‌های کوچکی که به پلاسکونشینان داده شده بود عملیاتی نشده است و اکنون کسبه نگران هستند که در آینده نیز وعده‌های مهم‌تری مانند ساخت مجدد این مرکز عملیاتی نشود. کسبه می‌گویند که برای گرفتن وامی که دولت وعده داده، بانک‌ها از آنها اجاره‌نامه خواسته‌اند، این درحالی است که با توجه به اینکه برخی کسبه هنوز در حال جابه‌جایی هستند و بانک پارسیان تاکنون به هیچ یک از آنها اجاره نامه‌ای ارایه نکرده عملا امکانی برای دریافت وام وجود ندارد. از سوی دیگر در مورد سود وام‌های بانکی در گذشته اینگونه اعلام شده بود که وام‌ها سود ۹درصدی خواهند داشت اما اکنون این رقم به ۱۸ درصد رسیده است.

نام بانک پارسیان این روزها در کنار بانک‌هایی که قرار است در طرح جدید ادغام بانک‌ها قرار بگیرد، بیش از همه بانک‌ها به گوش می‌رسد. صورت‌های مالی این بانک که طرف حساب شرکت‌های بزرگ تولیدکننده کشور از جمله ایران خودرو هم هست، نشان می‌دهد که وضعیت خوبی به لحاظ سپرده‌های قانونی نزد بانک مرکزی هم ندارد.

این وضعیت برای سایر بانک‌هایی که کسبه پلاسکو به آنها مراجعه کرده‌اند، هم البته دیده می‌شود.

استمهال بدهی‌ها، شاید وقتی دیگر

پلاسکو به جز فروشنده‌های پوشاک، تولیدکننده‌های این صنف را هم در خود جای داده بود. تولیدکننده‌هایی که پخش پوشاک کشور را هدایت می‌کردند و مهم‌ترین قطب تولید پوشاک در کشور بود. اما آنطور که درودیان رییس اتحادیه پیراهن‌دوزان گفته است، با آنکه قرار بود مهلتی دو ساله برای پرداخت بدهی معوق بانکی واحدها در نظر گرفته شود هم‌اکنون برخی بانک‌ها مانند بانک مهر اقتصاد اینگونه اعلام می‌کنند که حتی از قوانین بانک مرکزی تبعیت نمی‌کنند. سایر بانک‌ها نیز برای مهلت در نظر گرفته شده سود در نظر می‌گیرند. طی روزهای گذشته کسبه پلاسکو در چهار محل مختلف جمع شده و اعتراض خود را اعلام کرده‌اند.

در نخستین روز معترضان به شهرداری منطقه ١٢ مراجعه کرده و در روز دوم راهی بنیاد مستضعفان شده‌اند. پس از آن در مقابل دادستانی جمع شده و هفته گذشته هم در محل ساختمان فروریخته پلاسکو دورهم گرد آمدند. بخشی از اعتراضات این کسبه به اظهارات اخیر معاون بنیاد مستضعفان باز می‌گردد که اینگونه مطرح کرده که «اگرچه بحث مالکیت در پلاسکو عیان است اما بحث مربوط به صاحبان سرقفلی پلاسکو را مراجع قضایی مشخص خواهند کرد و هرچه مراجع قضایی و قانون تعیین کند بنیاد مستضعفان براساس آن وارد عمل خواهد شد.»