تیر خلاص به امنیت غذایی
خروج ترامپ از توافق‌نامه پاریس، واکنش‌های تندوتیزی را به همراه داشت. از واکنش سران کشورها گرفته تا مدافعان کره زمین.
بهانه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، برای خروج از توافق‌نامه پاریس که به‌دنبال کاهش آلایندگی در سطح جهان بود، اشتغال‌زایی بیشتر و افزایش تولید بود. او می‌گوید به بی‌کاری در آمریکا خاتمه می‌دهد، اما اکنون جهان جایی است که بتوان تک‌بُعدی و جزیره‌ای به آن نگریست؟ کارشناسان معتقدند این اقدام ترامپ آثار کوتاه‌مدت و بلندمدتی را به دنبال خواهد داشت. آثاری که از گرم‌شدن و آلودگی بیش‌از‌پیش کره زمین آغاز میشود و در ادامه حیات در این کره خاکی را در معرض خطر قرار می‌دهد. اکنون امنیت غذایی در مناطق مختلف جهان به هم گره خورده و نمی‌توان نادیده گرفت که ایران هم از این زاویه تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد، همان‌گونه که تاکنون تغییر اقلیم هم توانسته بخش عمده‌ای از ایران را در نوردد و خشک‌سالی و در پی آن، زندگی و اقتصاد بسیاری از نواحی کشور را دچار آسیب کند. کم‌آبی، خشک‌سالی و وابستگی ایران به برخی از محصولات غذایی اساسی، نکاتی است که می‌تواند هرآنچه را در جهان رخ می‌دهد، به این کشور پیوند بزند. البته این تنها یک بُعد از ماجراست. اگر کشورهای توسعه‌یافته‌ای مانند آمریکا که از صنایع آلاینده فاصله گرفته بودند، دوباره به این مسیر بازگردند، اقتصاد کشورهای در‌حال‌‌توسعه، مانند ایران که هنوز وابسته به سوخت‌های فسیلی است، دچار آسیب میشود. دو کارشناس از دیدگاه‌های مختلف، بخشی از ماحصل چنین تصمیمی را از سوی رئیس‌جمهور آمریکا مورد بررسی قرار می‌دهند که در پی می‌آید.
تأثیر یک انتخاب اشتباه
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق ، محمد بصیری، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان از اثرات منفی یک انتخاب اشتباه بر کل جهان می‌گوید. به گفته بصیری، تأثیر انتخاب ترامپ در آمریکا با توجه به اینکه یکی از بزرگ‌ترین کشورهای صنعتی جهان محسوب میشود و حجم گازهای گلخانه‌ای تولیدی آن بسیار بالاست، بر جهان محسوس است و می‌تواند مسئله‌آفرین باشد. این استاد دانشگاه میافزاید: خروج آمریکا از توافق‌نامه پاریس می‌تواند منتج به استفاده از مواد صنعتی مانند ذغال‌سنگ که محصولی ارزان اما آلاینده است، شود که می‌تواند تلاش مستمر فعالان محیط‌زیست در دهه‌های مختلف را بر باد دهد. بصیری تصریح میکند: باید به این نکته توجه کرد که شعار اشتغال‌زایی و تولید در همه جای جهان می‌تواند فریبنده باشد و آسیب به محیط‌زیست را توجیه کند، درحالی‌که می‌توان با صنایع سبز علاوه بر ایجاد اشتغال و گردش تولید، زمین را از آسیب محفوظ داشت.
نوسانات تولید و کشاورزی
او در پاسخ به اینکه اثر این اقدام بر جهان چگونه خواهد بود می‌گوید: ممکن است نتوان برای اقداماتی از این دست، اثرات کوتاه‌مدت متصور شد، اما در بلندمدت این‌گونه اقدامات می‌تواند منجر به افزایش گرمایش زمین شود. با افزایش گرمایش زمین، خشک‌سالی و سیل هم افزون میشود که می‌تواند محصولات کشاورزی را متأثر کند. با این اوصاف باید در نظر گرفت که در کوتاه‌مدت آثار این اقدام روی کشوری مانند ایران که خود از خشک‌سالی رنج می‌برد، شاید غیرمستقیم بوده و محسوس نباشد، اما در بلندمدت می‌تواند اثر مستقیم بر اقلیم و امنیت غذایی کشور داشته باشد. هرچند نمی‌توان دقیقا پیش‌بینی کرد ماحصل این اقدام چه می‌تواند باشد، اما به‌هرحال نوسانات تولید و کشاورزی، در ادامه استمرار این روند به وجود خواهد آمد. بصیری از بعدی دیگر به این مسئله این‌گونه می‌نگرد: کشورهای صنعتی اکنون از تولیدات صنعتی آلاینده فاصله گرفته‌اند و چنین تولیداتی را که توسعه اقتصادی به دنبال خواهد داشت، به کشورهای در حال توسعه مانند ایران سپرده‌اند. حال اگر آمریکا دوباره برای ایجاد اشتغال به گذشته بازگردد، ممکن است محصولات مبتنی بر سوخت و ... در کشورهای در حال توسعه دیگر چندان بازار نداشته باشد.
افت قیمت سوخت‌های فسیلی
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان در بیان نمونه تصریح میکند: اگر در آمریکا فرضا فولاد تولید شود، می‌تواند کشوری مانند ایران را متأثر کند، هرچند معتقدم در آمریکا این‌گونه اقدامات باوجودی‌که به بهانه اشتغال‌زایی و توسعه‌خواهی انجام می‌گیرد، با مقاومت‌های بالایی روبه‌رو خواهد شد، اما با فرض وقوع این اتفاقات و بازگشت دوباره کشوری مانند آمریکا به تولید بیشتر نفت و ذغال‌سنگ و سوخت‌های فسیلی؛ و کاهش وابستگی آنها به این محصولات که در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران در دستور کار قرار دارد، این‌گونه محصولات را با افت قیمت روبه‌رو میکند. اما به‌هرحال حتی این اقدامات، عمل مقابلی هم دارد. به این معنا که اگر قیمت نفت با افت روبه‌رو شود، دیگر نفت شیل که هزینه بالایی می‌طلبد، تولید نخواهد شد. بنابراین پیش‌بینی آنچه پیرو این اقدام به وجود می‌آید، چندان ساده نیست.
کشاورزی ایران، تحت‌تأثیر خروج آمریکا از پیمان پاریس
عنایت‌الله بیابانی، نایب‌رئیس خانه کشاورز نیز در واکنش به خروج ترامپ از توافق فرانسه می‌گوید: جهان مانند یک دهکده اداره میشود و هر اقدامی از سوی هریک از کشورها می‌تواند بر کشورهای دیگر اثرگذار باشد. به گفته بیابانی، نگاه تک‌محوری ترامپ و مخالفت او با نظر بیش از صد کشور در جهان که به این درک رسیده‌اند باید براساس پایداری محیط‌زیست و محصولات کشاورزی، در راستای کاهش آلایندگی در سطح جهان با هدف جلوگیری از گرم‌شدن زمین، اقدام کنند، به جهان آسیب خواهد زد. او ادامه می‌دهد: اگر سیاست‌مداری به پدیده خشک‌شدن زمین و عواقبی که جهان را تهدید میکند، بی‌توجه باشد، اولین جایی که از این ناحیه آسیب می‌بیند، بخش کشاورزی خواهد بود. در چنین شرایطی بهترین اقدام آن است که جهان به این نتیجه برسد که باید در مقابل افکار خودخواهانه رهبران جهان ایستادگی کند؛ همان‌گونه که چندین ایالت در آمریکا هم تصمیم گرفته‌اند با این تصمیم ترامپ مقابله کنند و وارد معرکه شوند. نایب‌رئیس خانه کشاورز میافزاید: جهان اکنون به‌صورت یک دهکده هدایت میشود و نمی‌توان گفت بخشی از کره زمین تنها به همان نقطه تعلق دارد. ما نمی‌توانیم ادعا کنیم جنگل‌های ایران تنها مربوط به ایران است و کشورهای دیگر که به محصولات کشاورزی نیازمند هستند، در آن سهمی ندارند و مشکلاتشان تنها به خودشان مربوط میشود. وقتی بیش از یک‌میلیارد و ٢٠٠میلیون نفر در سطح کره زمین با قحطی و گرسنگی دست و پنجه نرم می‌کنند، نمی‌توانیم مدعی باشیم که کشاورزی در یک کشور به این افراد نامرتبط است. بیابانی با بیان اینکه این اقدام ترامپ، تهدیدی برای بخش کشاورزی در سطح جهان خواهد بود، تصریح میکند: این اقدام رئیس‌جمهور آمریکا، سیاست‌ها و امنیت جهان را به خطر می‌اندازد.
تصمیم ترامپ، امنیت غذایی ایران را تهدید میکند
او تأکید میکند که اقدام ترامپ روی ایران هم اثر سوء خواهد داشت و بر همین اساس ادامه می‌دهد: این نکته را باید در نظر داشت که ایران هم به محصولات کشاورزی در سطح جهان وابسته است. همان‌گونه که تغییرات جوی روی ایران اثرگذار بود و بخش کشاورزی را متأثر کرد، باید پذیرفت که این اقدام آمریکا هم می‌تواند روی کشاورزی ایران اثرگذار باشد. به گفته او، تصمیمات نابخردانه برخی رهبران جهان از‌جمله ترامپ می‌تواند کشاورزی و امنیت غذایی در ایران را هم تهدید کند.نایب‌رئیس خانه کشاورز میافزاید: همه کشورها با یکدیگر مبادله مواد غذایی دارند. ایران هنوز هم یک کشور مبتنی بر کشاورزی است و با وجودی که ایران، اقلیمی متنوع دارد و کشور خاصی برای محصولات کشاورزی به شمار می‌رود، هنوز هم در برخی از محصولات کشاورزی مانند گندم، جو، ذرت و برخی محصولات دیگر دچار مشکل است و کمبود این محصولات می‌تواند ایران را با خطر کمبود امنیت غذایی مواجه کند؛ بنابراین باید همه کشورهای جهان نسبت به تصمیم ترامپ، عکس‌العمل نشان دهند.او تأکید میکند: ایران باید براساس ساختارهایی که ممکن است مورد تهدید قرار گیرد و احتمالاتی که کشور را با بحران مواجه میکند، برنامه‌ریزی کند.این کارشناس کشاورزی در پاسخ به این پرسش که خروج ترامپ از پیمان پاریس، می‌تواند دنباله‌رو‌هایی را در کشورهای دیگر به همراه داشته باشد، نیز می‌گوید: چنین اتفاقی بعید است. کشورها تصمیم خود را گرفته‌اند و دریافته‌اند تهدیدی که جهان را از این زاویه هدف قرار می‌دهد، بسیار جدی است.
گرسنگی، امنیت جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد
بیابانی تصریح میکند: زمانی آمریکا می‌توانست غله تمام جهان را تأمین کند؛ اما اکنون نمی‌تواند. اکنون طوری نیست که یک کشور ادعا کند می‌تواند به دلیل گستردگی و پهناوری و ... فقط به خود و انگیزه‌های خود فکر کند. همه کشورها به خاطر مواد غذایی با یکدیگر در ارتباط هستند و پدیده‌های غیرمنتظره‌ای که در جهان عارض میشود، می‌تواند کشورهای مختلف را تحت تأثیر قرار دهد و به‌همین‌دلیل، اغلب کشورها نسبت به چنین پدیده‌هایی واکنش نشان می‌دهند و برای رفع قحطی و گرسنگی مشارکت می‌کنند؛ زیرا همه می‌دانند که گرسنگی روی دیگری دارد و می‌تواند امنیت در سطح جهان را هم تحت تأثیر قرار دهد.
