از اتاق بازرگانی جوانان چه خبر؟
چندین سال است که در نزدیک انتخابات‌ها بحث ایجاد اتاق بازرگانی جوانان مطرح می‌شود. تعداد زیادی جوان عضو در تشکل‌ها و دارای کارت عضویت و بازرگانی باعث شده که در ایام انتخابات بسیاری به دنبال جذب این آرا از طریق شعار تاسیس اتاق بازرگانی جوانان باشند.
هر چند که بعضی از کارشناسان اصولا با این دیدگاه مخالف هستند و می‌گویند در بحث تجارت نباید بین افراد تفاوت سنی یا جنسیتی داشت. با این وجود الگوی اتاق‌های بازرگانی جوانان سال‌هاست که در کشورهای دیگر اجرایی می‌شود اما در ایران این موضوع مدت‌هاست که به فراموش سپرده شده و با روش‌های دیگری تلاش شده که تا حدی نیاز به چنین تشکلی دیده نشود.
نگاهی به اتاق جوانان در جهان
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، در سال 1915 نخستین تشکل خاص جوانان به نام «انجمن پیشرفت مدنی مردان جوان» با گرد هم آمدن 32نفر از جوانان در ایالت میسوری امریکا به وجود آمد. این حرکت به سرعت در امریکا منتشر شد و 5 سال بعد یعنی در سال 1920 نخستین اتاق ملی جوانان در کشور امریکا تاسیس شد. سپس با شکل گرفتن اتاق‌های بازرگانی جوانان در کشورهای دیگر و ایجاد ارتباط بین این اتاق‌ها این حرکت شکل گسترده‌تری به خود گرفت تا اینکه در سال 1944 «اتاق بین‌المللی جوانان» با گردهمایی 30 اتاق جوانان در شهر مکزیکوسیتی بنا نهاده شد. از آن پس روند تاسیس اتاق جوانان در اقصا نقاط دنیا به صورت جدی‌تر مطرح شد و اکنون در بیش از 120کشور دنیا اتاق بازرگانی جوانان به وجود آمده است. (اتاق بازرگانی جوانان قبل از انقلاب در ایران نیز وجود داشت ولی پس از انقلاب این اتاق به بوته فراموشی سپرده شده و با وجود درخواست و پیگیری عده‌یی از اعضای جوان اتاق‌های بازرگانی برای تاسیس مجدد این اتاق، کمیسیون تشکل‌ها و رییس اتاق ایران همواره این درخواست را نادیده گرفته‌اند.) محدوده سنی اعضای اتاق‌های بازرگانی جوانان در اکثر کشورها بین 40-21سال (و در برخی از آنها 40-18 سال) است. اتاق بازرگانی جوانان مانند بستری برای تقویت حس همکاری و مشارکت فعالان اقتصادی جوان و ارتقای مهارت‌ها، دانش و تجربیات آنها محسوب می‌شود و با ایجاد آگاهی در آنها درخصوص موضوعات مهمی چون مسوولیت اجتماعی، اخلاق و فرهنگ کسب و کار، اقتصاد و محیط زیست، اقتصاد و توسعه و... دوراندیشی و بصیرت مدیران آینده را برای هدایت، رشد و توسعه پایدار کشور خود آماده می‌کند. اتاق بازرگانی جوانان یکی از فعال‌ترین تشکل‌های حمایتی و خیریه در بسیاری کشورها نیز به شمار می‌رود(متاسفانه در ایران با وجود اینکه اتاق‌های بازرگانی محل تجمع بازرگانان و صنعتگران هستند اما کمتر از توان مادی این قشر برای خدمت به همنوعان و مشارکت‌های اجتماعی استفاده می‌شود.). اتاق‌های بازرگانی جوانان در سراسر دنیا از طریق عضویت در «اتاق بین‌المللی جوانان» ارتباط مستمری با یکدیگر دارند و همه ساله با جمع شدن در یک نقطه از دنیا به تبادل تجارب و نظرات خود می‌پردازند و درخصوص مسائل مهم جهانی بحث و بررسی می‌کنند. در این گردهمایی‌ها که موسوم به «کنگره بین‌المللی جوانان» است همه ساله رییس اتاق بین‌المللی جوانان نیز با رای اعضا به مدت یک سال انتخاب می‌شود. جالب توجه است که هر کس صرفا یک بار می‌تواند به این سمت انتخاب شود و این خود نشانگر اهمیت مشارکت و وجود روحیه مردم‌سالاری در این نهاد و اعضای آن است. اتاق‌های بازرگانی جوانان و اتاق بین‌المللی جوانان عرصه رشد و تعالی بسیاری از مدیران موفق دنیا در عرصه تجارت، فرهنگ و سیاست بوده است، مدیرانی که رهبران شرکت‌های چند ملیتی و بزرگ دنیا و حتی روسای جمهور مطرح برخی کشورها شده‌اند.
تلاش‌ها برای تاسیس اتاق جوانان ایران
از چند دوره قبل بحث تاسیس اتاق بازرگانی جوانان مطرح بود. در سال 85 و در ایام انتخابات لیست‌هایی برای تاسیس اتاق بازرگانی جوانان اقدام کردند و با این روش تلاش داشتند که آرای جوانان را به دست آورند. با این وجود مخالفت‌های جدی با این موضوع وجود داشت و گروه‌های غالب نمی‌خواستند اجازه دهند که چنین تشکلی شکل بگیرد.
در نهایت این خانه صنعت بود که خانه صنعت جوانان را تاسیس کرد تا به این روش این نقیصه تا حدی جبران شود. با این وجود بحث ایجاد اتاق بازرگانی جوانان بارها در مقاطع مختلف زمانی دیگر مطرح شد اما هیچگاه به نتیجه نرسید.
علت اصرار بر بحث اتاق‌های بازرگانی جوانان این بود که کشور ما دارای جوان‌ترین ترکیب جمعیتی در دنیاست و همین امر ضرورت ایجاد اتاق بازرگانی و صنایع جوانان را صد چندان می‌کند. با این وجود دیدگاه غالب درباره تاسیس اتاق جوانان همیشه این بود که نیازی به تاسیس یک تشکل مجزا و تفکیک براساس مسائلی مانند سن و جنسیت نیست. در مقابل مدافعان بحث تاسیس اتاق جوانان می‌گویند، افرادی که در یک تشکل حضور پیدا می‌کنند غالبا دارای ویژگی‌ها و اشتراکاتی هستند که آنها را از بقیه افراد مجزا می‌کند. برای مثال در یک حوزه صنفی خاص فعالیت می‌کنند. مثلا بازرگان هستند یا حتی به صورت جزیی‌تر در یک زمینه مشخص از صنعت یا معدن فعالیت دارند. برای نمونه در معدن بخش‌های مختلفی وجود دارد و به همین اساس تشکل‌ها شکل گرفته است. اگر همین تعریف را قبول داشته باشید پس اشتراکات جنسیتی می‌تواند به عنوان یک شباهت باعث جمع شدن افراد شود. یا رده سنی نیز می‌تواند باعث نزدیکی یک گروه خاص از فعالان اقتصادی به یکدیگر شود و تشکل‌هایی مانند زنان بازرگان یا اتاق بازرگانی جوانان شکل بگیرد. این اشتراکات اینها را به هم نزدیک کرده است و به یکدیگر پیوند داده پس بهانه است که تشکلی تاسیس شود.
دلیل دومی که برای این موضوع وجود دارد و در همه جهان نیز جاری است همیشه انتظارات در رده‌های سنتی مختلف متفاوت است. ریسک‌پذیری افراد در رده‌های سنی مختلف با یکدیگر فرق می‌کند. اصولا نوع نگرش و بهره‌برداری از دانش برای افراد در رده‌های سنی مختلف متفاوت است. نوع برخورد یا مواجهه با پدیده‌های اقتصادی متفاوت است. جوان‌ترها معمولا از ریسک‌پذیری بیشتری برخوردار هستند ولی وقتی به میانسالی یا کهنسالی می‌رسند اغلب افراد محتاط‌تر می‌شوند و ریسک‌پذیری آنها کمتر می‌شود. با این شرایط طبیعتا تفاوت دارد که رده سنی یا جنسیت افراد چیست و تشکل‌هایی می‌تواند برای رسیدگی به این موضوع ایجاد شود.
آیا نهادهای جایگزین پاسخگو هستند؟
برای حل مشکل کمبود اتاق بازرگانی جوانان تاکنون چندین نهاد متفاوت ایجاد شده است. کمیسیون جوانان، کارآفرینی و کسب‌وکارهای نوین دانش بنیان اتاق بازرگانی ایران یکی از مهم‌ترین آنها بود.
همچنین در برخی اتاق‌های استانی مانند اتاق اصفهان شاهد ایجاد معاونت‌های جوانان بودیم تا مساله کارهای جوانان پیگیری شود. از سوی دیگر برخی اتاق‌های استانی اقدام به تاسیس شورای عالی جوانان کردند. این شورا از اعضای جوان عضو اتاق‌های بازرگانی شکل می‌گرفت و هر چند اختیارات و استقلال کمتری نسبت به اتاق جوانان دارد اما عملا وظایف آنها را تا حدی اجرایی می‌کند.
برای مثال شورای عالی جوانان اتاق اصفهان خود دارای 9 کمیته است که کمیته‌های تخصصی JCI و ارتباطات بین‌الملل، رویدادهای کارآفرینی، تعاملات تجاری اعضا، دانشگاهیان، فناوری‌های نوین و صنایع های‌تک، توانمندسازی و ارتقای اعضا، فرآوری ایده‌ها، تسهیلگران و بازرگانان کوچک با حضور اعضای جوان اتاق طی فرآیند رای‌گیری و انتخاب مسوول و نایب‌رییس در هر کمیته تخصصی تشکیل شده است.
از سوی دیگر بحث ایجاد این شوراها در اتاق بازرگانی ایران نیز داغ است اما به نظر می‌رسد که این بحث برای جلوگیری از ایجاد اتاق بازرگانی جوانان باشد. در حقیقت نه شرایط چندان برای تاسیس اتاق جوانان مهیا است و نه اتاق تمایلی به این موضوع دارد.
چرا باید اتاق جوانان شکل گیرد
تب و تاب اتاق جوانان چند سال پیش داغ‌تر از امروز بود. در حقیقت یک دهه قبل وضعیت برای تاسیس اتاق جوانان مساعدتر تلقی می‌شد. امروز با این واقعیت‌ها روبه‌رو هستیم که افراد تشکلی قوی در رده جوانان بسیار کم داریم و اساسا فعالیت تشکلی ما با وجود اینکه از نظر تعداد و آمار بسیار زیاد است ولی در عمل تشکل‌های قوی و خوبی تاکنون نتوانسته‌ایم ساماندهی کنیم. در حقیقت بیشتر اسامی شکل گرفت بدون اینکه روی کیفیت تشکل کار شود.
اما با وجود این به یک دلیل استفاده از تشکلی با نام اتاق جوانان ضروری به نظر می‌رسد. درحال حاضر اتاق بین‌المللی جوانان یکی از تشکل‌های مهم و اثرگذار بین‌المللی است و ایران می‌تواند با توجه به تعداد جوانان و ساختار اقتصادی خود در این اتاق نقش مهمی داشته باشد. باید در نظر داشت که بسیاری از کسب‌وکارهای جدید مانند استارت‌آپ‌ها در حقیقت توسط گروهی از فعالان اقتصادی شکل گرفته که در زمره جوانان قرار می‌گیرند. حال که استارت‌آپ‌ها نیاز به ایجاد یک تشکل را کاملا احساس می‌کنند پس می‌توان از اتاق بازرگانی جوانان برای ساماندهی استارت‌آپ‌ها همچنین حضور در تشکل‌های بین‌المللی استفاده بهینه کرد.
