مهدی تقوی : رکود نیست؛ شاهد رونق اقتصادی هستیم
با روی کار آمدن دولت یازدهم، همه منتظر اقدامات ضربتی دولت برای کنترل تورم، نرخ رشد مثبت و خارج کردن اقتصاد کشور از رکود بودند.
به‌رغم تمام فشارهایی که به دولت وارد شد، آقای روحانی توانست از این آزمون سربلند بیرون آید. وی توانست نرخ تورم را از ۴۴ درصد به ۸/۷ درصد کاهش داده و نرخ رشد منفی ۳ درصد را به مثبت ۷/۵ درصد ارتقا بخشد و به گواه کارشناسان رکود اقتصادی حاکم در دوره احمدی‌نژاد را به رونق اقتصادی تبدیل کند. شاید بسیاری برجام را یک توافق صرفا سیاسی بدانند، اما پرواضح است که منافع اقتصادی حاصل از برجام بیش از منافع سیاسی این توافق است که ازجمله سودهای اقتصادی آن می‌توان به تولید روزانه تا سقف ۳/۵ میلیون بشکه نفت اشاره کرد. گرچه نباید از منافع سیاسی آن نیز گذشت.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان ، دولت روحانی توانست با برجام اقتصاد جهان را بار دیگر متوجه بازار سرمایه‌پذیر ایران کند و از این‌رو پس از توافق برجام هیات‌های بسیاری از کشورهای مختلف برای سرمایه‌گذاری روانه ایران شدند؛ مطالبی که رئیس‌جمهور نیز در پنجاه و ششمین مجمع سالانه بانک مرکزی به آن اشاره کرد. برای بررسی اوضاع اقتصادی ایران در دولت یازدهم و تاثیر برجام بر اقتصاد ایران با مهدی تقوی، اقتصاددان گفت‌وگو کرده ایم که در ادامه می‌خوانید.
ارزیابی شما از سخنان آقای روحانی در ارتباط با شرایط اقتصادی کشور و مقایسه عملکرد این دولت با دولت قبل چیست؟
رئیس‌جمهور کشور را با نرخ تورم ۴۰ درصد و رشد منفی ۳ درصد تحویل گرفت. براین اساس بود که آقای روحانی در ابتدا آقای ظریف را در راس هیاتی به مذاکره با طرف‌های غربی فرستاد و وزیر امور خارجه هم توانست با درایت و تیزهوشی توافق برجام را به بار آورد. از پس این توافق بود که بخشی از تحریم‌های اروپایی و آمریکا لغو شد، درحالی‌که کمتر کسی فکر می‌کرد که نظام تحریم‌ها فرو بریزد. از سوی دیگر دولت آمریکا مقداری از دارایی‌های بلوکه شده ایران از قبل انقلاب را که در حدود ۲۵۰ میلیون دلار بود، به ایران بازگرداند. اکنون اروپایی‌ها نیز در پی این هستند که دارایی‌های بلوکه شده ایران در کشورهای خود را آزادکرده و به ایران باز پس دهند. از زمان شکل‌گیری دولت یازدهم شاهد نرخ رشد مثبت، روابط خارجی بهتر و کاهش نرخ تورم هستیم. در دولت قبل با محدودیت‌هایی مواجه بودیم که کار را برای این دولت بسیار سخت کرده بود اما با تدبیر دولت یازدهم شاهدیم که در حوزه نفت از صادرات روزی یک میلیون بشکه به‌روزی 2/5 میلیون بشکه رسیده‌ایم. این در حالی است که برخی از کشورهای عربی گفته‌اند چون ایران در تحریم بوده، ما صادرات خود را کاهش خواهیم داد تا ایران بیش از سهمیه خود به تولید و صادرات نفت بپردازد. بنابراین آقای روحانی شوک اقتصادی مثبتی را با خود به ارمغان آورده است.
در دولت قبل نرخ رشد منفی ۳ درصد را شاهد بودیم، اما در این دولت با نرخ رشد مثبت مواجهیم. این موضوع درسخنان آقای جهانگیری نیز به چشم می‌خورد که به رشد ۷/۵ درصد رسیده‌ایم. ارزیابی شما چیست؟
رشد، مثبت بوده و قطعا به رشد مثبت ۴ درصد رسیده‌ایم. البته نرخ رشد را در پایان سال محاسبه می‌کنند و هنوز اسفندماه به پایان نرسیده که بتوان نرخ رشد را اعلام کرد. ما به حرف آقای جهانگیری یا آقای روحانی به‌عنوان اقتصاددان اتکا نمی‌کنیم، بلکه در کشور بانک مرکزی و مرکز آمار ایران هستند که نرخ رشد را اعلام می‌کنند. در همین راستا این مراکز باید اعلام کنند که به چه نرخ رشدی دست‌یافته‌ایم. البته به‌هرحال همین اندازه که آقای روحانی اقتصاد را از فلاکت دوره قبل به رونق فعلی رسانده بسیار مطلوب است. برخی افراد ناآگاه می‌گویند در کشور رکود وجود دارد، درحالی‌که اکنون اقتصاد ایران با رکود همراه نیست. تفاوت اینجاست که در دولت آقای احمدی‌نژاد شاهد رکود در جامعه بودیم، اما آقای روحانی رونق اقتصادی ایجاد کرده است.
به نظر شما ریسک سرمایه‌گذاری در ایران برای کشورهای دیگر چقدر است؟ آیا موسسه‌ای هست که برآوردی از این مساله داشته باشد؟
در سایر کشورها موسسات مالی وجود دارند که ریسک سرمایه‌گذاری در جاهای مختلف را بررسی و رتبه‌بندی می‌کنند. در ایران چنین موسساتی وجود ندارد، اما بانک‌مرکزی اداره‌ای به نام تحقیقات اقتصادی دارد که شاید ریسک سرمایه‌گذاری را در گزارش سالانه خود آورده باشد. البته من مدت‌هاست این گزارش راندیده‌ام، اما به اقرار چند موسسه بین‌المللی ریسک سرمایه‌گذاری در ایران کاهش یافته، به این دلیل که تحریم‌ها برداشته شده و اقتصاد در مسیر رشد حرکت قرار گرفته است. از سوی دیگر به علت انرژی و نیروی کار ارزان، ایران برای سرمایه‌گذاران خارجی شرایط مناسبی دارد. ازاین‌رو سرمایه‌گذاران خارجی در حال ارزیابی شرایط برای سرمایه‌گذاری در ایران هستند.
به‌عنوان یک اقتصاددان فرصت‌ها و تهدیدهای سرمایه‌گذاری در ایران را چه می‌دانید؟
سرمایه‌گذاری در ایران موجب سود دوسویه می‌شود چون سرمایه‌گذار خارجی پول، دانش و فناوری می‌آورد، می‌توان گفت هم ایران و هم سرمایه‌گذار خارجی سود می‌برند. ازاین‌رو ایران برای سرمایه‌گذار خارجی به سکوی صادراتی تبدیل می‌شود که در اینجا تولید کرده و به سایر کشورها صادر خواهد کرد.
برخی بعضا سرمایه‌گذاری کشورهای دیگر در ایران را در مواردی از مصادیق ایجاد نفوذ می‌دانند، نظر شما چیست؟
اگر اقتصاد جهان را در نظر بگیریم، خیلی از کشورها سرمایه پذیر هستند. مثلا در برخی کشورهای اروپایی شرکت‌های بزرگ بین‌المللی سرمایه‌گذاری کرده‌اند. بسیاری از کشورها به علت نیروی کار ارزان در چین سرمایه‌گذاری کرده‌اند. رشد و توسعه چین نیز به دلیل سرمایه‌گذاری‌های خارجی بوده است. در مقایسه کره شمالی با جنوبی نیز می‌بینیم کره شمالی از کمترین امکانات برخوردار نیست، در حالی که کره جنوبی یکی از کشورهای صنعتی صادرکننده کالاست. بنابراین اگر کار سرمایه‌گذاری با کنترل و دقت لازم انجام شود، کشور به‌صورت درست و منطقی رشد می‌کند. در نهایت یادآوری می‌کنم که موفقیت آقای روحانی و تیم وی در این است که هم رونق اقتصادی ایجاد کرده‌اند و هم تورم را کاهش داده‌اند.
