جزییات پرداخت مالیات بر اساس درآمد واقعی

محمدرضا پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی درباره مدت زمان اجرایی شدن این قانون و برخی مباحث آن توضیح داد که مشروح گفت وگو با وی را در ادامه می خوانید.

طرح اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم را از ابتدای اجرایی شدن، چگونه ارزیابی می کنید؟

اصلاحات انجام شده از نظر شخص من قابل قبول است، اما بازخورد آن را باید از فعالان این عرصه پرسید. به طور کل، باید در 2 بخش درباره کیفیت و نقاط قوت اصلاحات انجام شده در قانون مالیات های مستقیم، صحبت کرد. نخست، فعالان اقتصادی که با اجرای این قانون مرتبط هستند و دوم، موضوعات مرتبط با افرادی که در قسمت های مختلف سازمان مالیات در حال اخذ مالیات هستند و منظور همان مدیران و کارشناسان سازمان مالیاتی کشور است.

به هر حال برخی از اصلاحات انجام شده نیز نیاز به زمان دارد، اما نگاه اصلی این بوده که اصلاحات در حوزه قانون مالیات های مستقیم، بر اساس رویکرد تجربی و رویکرد علمی، نظام مالیاتی را بهبود بخشیده و این هدف را به منظور هدف اصلی خود دنبال کند.

اجرای این اصلاحیه، چه اهدافی را دنبال می کند؟

باید به بندهای اجرایی این طرح بیشتر دقت کرد، چرا که هر یک از بندهای اصلاحی هدفی را دنبال می کند. از جمله این اهداف باید به شفافیت، افزایش درآمد، ساماندهی نظام مالیاتی و ... اشاره کرد. مقصود از این اهداف آن است که هر یک از بندهای مختلف قانون اصلاح مالیات های مستقیم با یک ماموریت مشخص در نظر گرفته شده است. در این قانون مشوق هایی برای مودیان مالیاتی در نظر گرفته شده است.

این مشوق ها قطعا در زمینه سازی برای رشد و رونق اقتصادی موثر است، اما چه زمانی باید برای آن در نظر گرفت؟

مشوق هایی که در بحث مناطق محروم در نظر گرفته شده، طرح هایی که در یک بازه زمانی خاص به بهره برداری رسیده و همچنین حضور در مناطق ویژه و مناطق آزاد، برای رشد و رونق اقتصادی اثرگذار بوده است. با این حال، برای مشاهده اثرات هرچه بیشتر این قانون اندکی زمان نیاز است. از لازم الجرایی شدن این اصلاحیه زمان زیادی نگذشته و این در حالی است که باید با گذشت حداقل 2 سال، از این موضوع خروجی گرفت.

پس از تصویب و ابلاغ و به دنبال آن لازم الجرایی شدن این اصلاحیه، باید جوانب مختلف کارکرد آن در گذر زمان مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن مشخص شود. این روند زمان بر است و معمولا 3 تا 5 سال طول می کشد تا بتوان ارزیابی دقیقی از آن ارائه کرد.

یکی از دلایل اجرای اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم ایجاد عدالت مالیاتی است. به نظر این طرح تا چه حد در رسیدن به این هدف موفق بوده است؟

در بحث عدالت مالیاتی سعی بر آن است که در حوزه مالیات ها شفافیت سازی صورت گیرد؛ یعنی در این حوزه هر کس بر اساس درآمد واقعی خود مالیات پرداخت کند. در قانون مالیات ها نیز تمام تلاش این بوده که با افشای اطلاعات، از فرار مالیاتی جلوگیری شود. به نظر من، ترجمان مالیاتی و الزام دولت به رعایت آن بزرگ ترین عدالت مالیاتی است، چرا که افرادی که فرار مالیاتی داشته و دارند، در این فرآیند مورد شناسایی قرار می گیرند.

از سوی دیگر، این اقدام منجر به آن می شود که با افرادی که مالیات خود را به درستی پرداخت نمی کنند نیز برخورد قانونی بر اساس ضوابط انجام شود. از این رو، سیاست اعتبار مالیاتی که در پی افشای اطلاعات است نیز می تواند به ایجاد شفافیت اطلاعات در اقتصاد کشور کمک کند.