تقوی : ایران از طریق اروپا میتواند ترامپ را دور بزند
یک سال از اجرای برجام میگذرد که طی آن شاهد پیشرفتهای خوبی در عرصههای مختلف بودیم؛ از برداشتن تحریمها در عرصه نفت و گاز و تولید نفت تا سقف ۴ میلیون بشکه گرفته تا انعقاد قرارداد با شرکتهای هواپیمایی بوئینگ و ایرباس و خریداری ۱۸۰ هواپیما برای ناوگان هوایی کشور و ورود تجهیزات پیشرفته پزشکی، همه دستاوردهایی است که از توافق برجام به دست آمده است.
اما در این میان با نتیجه غیرمنتظره انتخابات آمریکا و حضور ترامپ در کاخ سفید همهچیز تحتالشعاع حضور او قرار گرفت و همه معادلات پیچیده شد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان ، برای بررسی تاثیرات اقتصادی برجام پس از یک سال و تاثیر انتخاب ترامپ و اظهاراتش بر اقتصاد ایران با مهدی تقوی اقتصاددان گفتوگو کرده ایم که در ادامه میخوانید.
یکی از مهمترین دلایلی که ایران به سمت توافق با غرب رفت استفاده از مزایای اقتصادی بود. تاثیرات اقتصادی برجام پس از گذشت یکسال از این توافق چه بوده است؟
در این توافق ایران مطابق با همه گزارشها به تعهدات خود پایبند بوده است .اگرچه بدعهدیهایی در طرف آمریکایی وجود داشته است اما در مجموع عملکرد رئیسجمهور سابق این کشور هم در این راستا قابل قبول است، از جمله آزاد کردن بخشی از داراییهای ایران که دراین کشور بود. با این حال بیشتر داراییهای ایران در کشورهای اروپایی است. عملکرد اتحادیه اروپا بعد از برجام مثبت بوده است و آنها با عبور از برجام به دنبال مناسبات جدید با ایران هستند. از همینرو شرکت ایرباس فرانسه قراردادی را با ایران منعقد کرد و ۱۰۰فروند هواپیمای ایرباس به ایران فروخته شد که نخستین فروند از هواپیماها هم به ایران تحویل داده شد. سهم فروش نفت ایران قبل از تحریمها در اوپک دو ونیم میلیون بشکه در روز بود که فقط یکمیلیون بشکه تولید میکردیم، اما اکنون پس از برجام سهم بیشتری از اوپک گرفته شده و این توان را داریم که بیشتر از این به تولید و فروش نفت اقدام کنیم. از طرف دیگر کشورهای دیگر نفتی و صادرکنندگان نفت ملزم شدند که مقداری از سهم مقرر خود را کاهش دهند، اما ایران از این قاعده مستثنی است چون در زمان تحریم ایران نمیتوانست سهپنجم نفت خود را صادر کند. در حقیقت این امتیازی است که اعضای اوپک به ایران دادند و ایران با تولید و صادرات بیشتر به لحاظ اقتصادی روند روبه رشدی را پیش خواهد گرفت.
حضور دونالد ترامپ در مقام رئیسجمهوری در ایالاتمتحده و اظهارات و اقدامات او چه تاثیری بر اقتصاد ایران خواهد گذاشت؟
ترامپ در سیاست بیتجربه است و پیش از این صرفا به فعالیتهای تجاری مشغول بوده است. دونالد ترامپ قابلیتهای یک رئیسجمهور، آن هم در سطح ایالات متحده را ندارد و دچار نوعی خود بزرگبینی است، از این جهت این اظهارات سخیف را ارائه میدهد. با توجه به ارتباط مناسب ایران و اروپا ما باید از فرصت توسعه همکاریها با اروپا در مقابله با آمریکای جدید استفاده کنیم. ترامپ با عملکرد و اظهاراتش در واقع به خود ایالاتمتحده و متحدان و همپیمانان اروپایی خود ضربه میزند. اگر خانم کلینتون به ریاستجمهوری میرسید نسبت به ترامپ دو امتیاز داشت؛ اول اینکه همسر رئیسجمهور سابق آمریکاست که خود سیاستمدار برجستهای است. ثانیا، خود هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا بوده و با ساختار قدرت در آمریکا و رویکرد کلی این کشور در سیاست خارجی و نظام بینالملل آشناست.
از طرفی ترامپ و نزدیکان او بیشتر در اقتصاد تجربه داشتند. از شعارهای رئیسجمهوری جدید آمریکا هم این نتیجه حاصل میشود که او اقتصاد را بیش از همیشه در تصمیمات سیاسی دخیل خواهد کرد. این نگاه چه تاثیری بر روابط آمریکا با سایر کشورها ازجمله ایران دارد؟
ایران آنچنان تحت تاثیر ترامپ قرار نخواهد گرفت و اگر روابط اروپاییها با ایران به همین شکل گرم بماند، مشکلی برای ایران به وجود نخواهد آمد. به احتمال فراوان مجلسین آمریکا، ترامپ را استیضاح خواهند کرد زیرا واقعا با اظهارات نسجیده و عملکرد غیرمعقولانهاش به اقتصاد آمریکا لطمه خواهد زد. نکته موردتوجه این است که بین کسانی که فعالیت اقتصادی میکنند و کسانی که اقتصاد میدانند، تفاوت وجود دارد. ممکن است که یکفعال اقتصادی در یک بازار آشفته بتواند پولهای کلان بسازد، اما اقتصاددان علم اقتصاد را میداند و روند مسائل و تحرکات اقتصادی را بادید علمی مینگرد. از جهت دیگر فعالان اقتصادی و سرمایهداران صرفا به فکر سود خود هستند، اما اقتصاددانان بر این باورند که باید چه کار کرد که وضع اقتصادی مردم بهتر شود. اقتصادی که ترامپ و وزرایش که بیشتر اقتصادی هستند به آن مسلط هستند، این است که وضع ما خوب باشد و جامعه و مردم اهمیتی ندارند.
اقدام اخیر ترامپ برای لغو روادید برای کشورهای مسلمان چه تاثیری بر اقتصاد داخلی آمریکا خواهد گذاشت؟
اقدام اخیر ترامپ درباره لغو روادید ورود به آمریکا برای کشورهای مسلمان اقدام صحیحی نبود. افراد ایرانی که در ایالاتمتحده هستند همه با تحصیلات بالا و متخصصند که در آمریکا زندگی میکنند. این متخصصان و اقشار تحصیلکرده آمریکایی بودند که آمریکا را ساختهاند، نه آقای ترامپ؛ بنابراین آمریکاییها بدشانسی آوردند که ترامپ رئیسجمهور آمریکا شد. او کارهایی انجام میدهد که منطقی ندارد. ایران نیز با توافق برجام و لغو تحریمها مقداری رو به رشد و توسعه حرکت میکند که ترامپ با اظهارات نسنجیده و عملکرد نادرست میخواهد ایران را متوقف کند. دود عملکرد منفی ترامپ به چشم خودش و آمریکاییها خواهد رفت و اقتصاد آمریکا را تحت الشعاع قرار خواهد داد. ترامپ تاثیر آنچنانی در وضعیت ایران نخواهد گذاشت، چون ایران در حال رشد است و رشد ۶ درصد مطلوب است و ایران میتواند با ارتباط با اروپا، ترامپ را دور بزند.