ارزآوری ۴ میلیارد دلاری صنعت آب و برق

به گزارش اقتصاد آنلاین، بر اساس لایحه ششم برنامه توسعه پیش بینی شده وزارت نیرو حدود 3 هزار میلیارد تومان از بودجه خود را از محل فروش و صادرات برق به کشورهای همسایه تأمین کند. بسیاری بر این باور بودند وزارت نیرو به دلیل مشکل ناامنی در کشورهای همسایه از جمله عراق، افغانستان، ترکیه و... قادر به تأمین چنین درآمدی برای جبران هزینه‌های خود و تحقق چشم انداز 1404 که تبدیل شدن ایران به "هاب" انرژی منطقه است، نخواهد بود. اما خوشبختانه در سه سال گذشته نه تنها صنعت برق توانسته این امر را محقق کند؛ بلکه فراتر از این امر نیز رفته است.

در حال حاضر ایران به ترکیه، افغانستان، عراق، پاکستان، ارمنستان، آذربایجان، ترکمنستان و ... برق صادر می‌کند که بر اساس ارزیابی‌های انجام شده این میزان بیش از 30 میلیارد و 223 میلیون کیلووات ساعت بوده است.

اما چیزی که بیش از صادرات برق به این کشورها اهمیت دارد این است که؛ ایران در کنار صادر کردن محصول نهایی برق، صادرات خدمات فنی و مهندسی آب و برق را نه تنها به کشورهای همسایه، بلکه به بیش از 40 کشور جهان دارد. موضوعی که به تنهایی باعث ارزآوری بیش از 4 میلیارد دلار در سه سال گذشته به کشورمان شده است.

این میزان صادرات خدمات فنی و مهندسی در حوزه برق برابر با بیش از 90 درصد کل صادرات خدمات فنی و مهندسی در حوزه‌های مختلف در کشور بوده است. موضوعی که هم می‌تواند در راستای تحقق شعار اقتصاد مقاومتی، و هم الگویی در جهت توسعه صادرات غیرنفتی و همچنین نهادینه کردن دانش ایرانی در منطقه خاورمیانه و توسعه اقتصاد دانش محور در کشور باشد. این امر زمانی بیشتر رخ می‌نماید که مقایسه‌ای با سال‌های پیش از آن صورت گیرد؛ بر اساس آمار در پایان سال 92، این میزان تنها برابر با 47 درصد کل صادرات خدمات فنی و مهندسی کشور بوده است.

بنابراین شاید به جرأت بتوان گفت یکی از پیش شرط‌های لازم برای تبدیل ایران به هاب انرژی منطقه تحقق یافته است، البته این پازل زمانی تکمیل خواهد شد که سایر شروط دیگر از جمله بالا بردن راندمان نیروگاه‌های کشور، یک رقمی کردن تلفات شبکه توزیع برق و... تحقق یابد که خوشبختانه بخشی از آن‌ها در حال تحقق یافتن یا در این مسیر قرار دارد.

البته نباید از نظر دور داشت که موقعیت جغرافیایی و مزیت‌های نسبی موجود در کشورمان نیز عاملی در جهت رشد و تقویت این امر بوده و خوشبختانه در سه سال گذشته بخشی از این پتانسیل‌های بالقوه، بالفعل شده است. کشور ما از نظر دسترسی به منابع گازی برای تولید برق، تجربه نیروی انسانی و شرکت‌های نیروگاه‌ساز – ایران جزو 10 کشور بزرگ نیروگاه ساز جهان است –، شبکه گسترده صادرات برق و موقعیت ژئواستراتژیک و همسایگی با 15 کشور در منطقه، از جایگاه بسیار مناسبی برخوردار است، و سایر کشورهای دیگر منطقه از جمله ترکیه، عراق یا آذربایجان و... همه این ملزومات را یکجا ندارند. به طور مثال کشور ترکیه گرچه از نظر نیروگاه سازی پیشرفت‌هایی در طول این سال‌ها داشته اما از نظر ذخایر گازی فقیر بوده و قادر به رقابت با کشوری چون ایران در این زمینه نیست؛ یا کشوری چون عراق نیز از تجربه و نیروی انسانی متخصص یا نیروگاه‌های قدرتمندی چون ایران برای پر کردن جایگاه ایران در منطقه برخوردار نیست.