تاثیر کاهش نرخ سود بانکی بر بازار اجاره مسکن

چراکه این رخداد به تنهایی موضوعی عجیب و غیرقابل پیش‌بینی در بازار مسکن نیست و هر ساله مردم به ویژه کم‌درآمدها به‌طور سنتی با افزایش اجاره‌بها در شروع فصل دوم سال کنار می‌آیند؛ اما افزایش کرایه‌خانه زمانی که پای رخداد دیگری مانند «کاهش نرخ سود بانکی» درمیان باشد، قدری برای مردم غیرقابل تامل و تحمل می‌شود. براین اساس افرادی که این روزها در تکاپوی اجاره مسکن هستند با دو اتفاق همزمان روبه‌رو هستند که یکی از آنها افزایش اجاره‌بهاست و دیگری نایاب شدن رهن کامل خانه؛ که بخشی از این موضوع همانطور که گفته شد به سنت هر ساله بازار اجاره بازمی‌گردد که با فرارسیدن فصل نقل و انتقالات، قیمت اجاره مسکن هم سیر صعودی به خود می‌گیرد و بخشی دیگر هم به دلیل «کاهش نرخ سود بانکی» است. اتفاقی که ابتدا از آن با عنوان «کاهش خودجوش نرخ سود سپرده‌ها توسط برخی بانک‌های خصوصی» یاد شد و درپی آن از ابتدای تیرماه به صورت هماهنگ نرخ سود سپرده‌های بانکی کاهش یافت؛ آن هم با این استدلال که با توجه به تک‌نرخی شدن تورم باید نرخ سود بانکی نیز به عنوان تابعی از این مقوله کاهش یابد و کمتر شود. بعلاوه اینکه برخی از این رخداد به عنوان سیاستی هدایت شده از سوی دولت یاد می‌کنند تا براساس آن نقدینگی پارک شده از بانک‌ها خارج و روانه بخش‌های مختلف اقتصاد کشور شود و با این بهانه از شرایط رکودی که سال‌هاست دچارش هستیم خلاصی یابیم. با این حال جدای از قصد و غرض دولتی‌ها برای کاهش نرخ سود سپرده بانکی و دستوری یا غیردستوری بودن آن باید تاکید کرد کاهش نرخ سود بانکی به ذات خود، رخدادی خوب است و در صورتی که بلافاصله کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی را نیز به دنبال داشته باشد می‌تواند کورسو و روزنه امیدی باشد برای برون‌رفت اقتصاد از رکود. با وجود این برخی معتقدند کاهش نرخ سود بانکی در دوره جدید تنهای یک روی سکه است و در سمت دیگر آن برخی بانک‌ها برای جلوگیری از خروج نقدینگی و سرمایه مردم از بانک‌ها در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری وابسته به بانک‌ها، به سپرده‌گذاران به میزان 20 تا 22درصد سود می‌دهند که رخداد این اقدام توسط موسسات اعتباری پررنگ‌تر است. به هر حال همانطور که گفته شد به‌نظر می‌رسد یکی از موضوعات مطرح اقتصادی به ویژه در حوزه بانکی طی یکی دو سال گذشته و نیز در ماه‌های ابتدایی امسال موضوع کاهش نرخ سود بانکی با این استدلال است که چون تورم کاهش یافته، بنابراین باید نرخ سود بانکی نیز در پی آن کاهش پیدا کند و براین اساس سال گذشته در دو مرحله، نرخ سود سپرده‌های بانکی از 24 به 18درصد کاهش یافت و این روزها مردم به نرخ سود سپرده بانکی 15درصد برای سپرده‌های یک‌ساله و 7 تا 10درصد برای سپرده‌های کوتاه‌مدت قانع شده‌اند. از سوی دیگر هر چند کاهش نرخی سود بانکی مطابق میل برخی ازجمله سپرده‌گذاران نیست اما عده‌یی این اقدام را ازجمله دستاوردهای دولت یازدهم تلقی می‌کنند و معتقدند موفقیت‌های دولت در کاهش چشمگیر نرخ تورم و همچنین افت نرخ سود بازار بین‌بانکی که از حدود 28درصد به 17درصد رسیده، باعث شده تا نرخ سود سپرده به 15 و کمتر از آن برسد که از قضا اقدامی منطقی است که یکی از دلایل آن کاهش هزینه‌های ناشی از سود بالای سپرده‌ها برای بانک‌ها و بخش تولید است. جدای از خوب و بد کاهش نرخ سود بانکی بر جنبه‌های مختلف اقتصادی باید گفت در حالی در چند هفته گذشته کاهش نرخ سود بانکی رقم خورده که این رخداد قصه اجاره مسکن را برای کم‌درآمدهای خانه بدوش، پرغصه‌دارتر کرده است و علاوه بر افزایش نرخ اجاره موجب شده است تا موجران رغبت کمتری به رهن خانه خود داشته باشند و ترجیح دهند باتوجه به کاهش نرخ سود بانکی به‌جای رهن واحدهای خود و سپرده کردن آن در بانک‌ها، پول پیش کمتری بگیرند و با گرفتن اجاره‌بها بخشی از هزینه‌های زندگی و نیز کاهش درآمد ناشی از نرخ سود بانکی را پوشش دهند. براین اساس برخی مشاورین املاک معتقدند هر چند حجم معاملات در سال جاری پیشرفت قابل ملاحظه‌یی نداشته و بازار خرید و فروش مسکن فعلا راکد است، ‌اما باتوجه به روند رو به رشد تورم در کشور، افزایش اجاره‌بها در ابتدای هر سال امری طبیعی است و امسال نیز شاهد رشد 10 تا 15درصدی اجاره‌بها در بازار هستیم. همچنین برخی مشاورین املاک توپ گرانی اجاره مسکن را به زمینی دیگر شوت می‌کنند و نقش مالکان را در افزایش اجاره‌بها و قیمت‌ها در حوزه مسکن بی‌تاثیر نمی‌دانند و می‌گویند باوجود آنکه بازار مسکن کشش افزایش قیمت را ندارد و مستاجران هم پول کافی برای پرداخت اجاره‌ها را ندارند، اما مالکان اجاره‌ها را برحسب نیازهای معیشتی خودشان بالا می‌برند و مشاوران املاک در این خصوص تقصیری ندارند. با وجود این، افزایش اجاره مسکن، تنها درد این روزهای مستاجران نیست و همانطور که گفته شد داستان بازار اجاره مسکن در سال جاری قدری متفاوت‌تر از سال‌های گذشته است و کسانی که دست‌کم در یک‌ماه گذشته در بازار مسکن به دنبال اجاره هستند حتما با این موضوع روبه‌رو شده‌اند که اجاره‌خانه به صورت رهن با کمبود شدید مواجه شده است و صاحبان خانه دیگر تمایلی به رهن کامل دادن مورد اجاره خود ندارند. استدلال آنها هم براین است که باتوجه به اظهارات وزیر امور اقتصادی و دارایی مبنی‌بر گرفتن مالیات از سود سپرده‌های بانکی از یک‌سو و نیز کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی، در نتیجه مالکان ترجیح می‌دهند به‌جای رهن دادن مسکن خود و سپرده کردن پول پیش دریافتی در بانک، اجاره‌بها دریافت کنند که این رخداد با موضوع کاهش نرخ سود بانکی با نیت روانه شدن نقدینگی از بانک‌ها به سمت تولید در تضاد است و در شرایط فعلی این اتفاق، باری دیگر بر مشکلات قشر کم‌درآمد جامعه اضافه کرده است. *کارشناس اقتصادی