بازار ارز چرا ملتهب شد؟

محمود دودانگه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین در باره نوسانات اخیر قیمت ارز و آیا افزایش نرخ دلار دولتی به بیش از سه هزارتومان به معنای مساعد بودن شرایط برای تک نرخی شدن ارز است، اظهار کرد:نرخ ارز در اقتصاد کشور ما یک متغیر مهم پایه ای و چند وجهی است که از سیاستها و عمل کردهای اقتصادی تاثیر می پذیرد و خود نیز اثر گذار است بنابراین افزایش قیمت ارز می تواند متاثر از شرایط فعلی اقتصادی کشور باشد. وی افزود:اگر مکانیزم بازار را در تعیین قیمت ارز قبول داشته باشیم در این صورت می توانیم ادعا کنیم که التهاب فعلی بازار ارز ناشی از افزایش تقاضا و یا کاهش و یا محدودیت در عرضه است و یا اصولا متاثر از شرایط و فضای روانی موثر بر بازار ارز است. مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت تاکید کرد: بازار ارز در کشور ما به شدت متاثر از اخبار و رخدادهای غیر اقتصادی است و حتی در صورت تعادل در مولفه های اقتصادی بازار، ممکن است بازار به دلیل تاثیر گذاری مولفه های غیر اقتصادی از حالت تعادل خارج شود دودانگه با اشاره به اینکه در این چارچوب می توان تغیرات اخیر د ر نرخ ارز را تحلیل کرد ، خاطرنشان کرد: یکی از دلایل اصلی موثر بر بازار ارز در روزهای اخیر افزایش تقاضای بازار و به ویژه تقاضای ارز مسافرتی دانست چرا که تعداد قابل توجهی از هموطنان به دنبال برنامه ریزی سفرهای زیارتی و سیاحتی خود بودند و این تقاضا در مجموع می تواند قابل توجه باشد از طرف دیگر طرح تحر ی ک تقاضا که توسط دولت در حال اجراست نیز می تواند تقاضای ارز برای واردات مواد او ل یه را افزایش دهد که این تقاضاها اگر در فرایند طبیعی و بانکی برآورده نشود عملا فشار قابل توجهی بر بازار ارز خواهد داشت. وی همچنین با بیان اینکه از طرف دیگر دسترسی بانک مرکزی و چگونگی تامین و عرضه ارز در مرکز مبادلاتی و بازار غیر رسمی هم میتواند بر طرف عرضه تأثیر گذار باشد، تاکید کرد:به هر حال انچه مهم است توجه به این نکته است که نرخ ارز یک متغیر پایه ای و چند وجهی است و باید تلاش شود که ثبات نرخ ارز در چارچوب پیش بینی شده در قانون مورد توجه سیاستگذاران پولی و ارزی کشور باشد چرا که ثبات این متغیر پایه ای می تواند بر صادرات ، واردات ، تولید ، رقابت پذیری، تورم ، اشتغال ، سرمایه گذاری و.... تاثیر گذار باشد. مشاور وزیر صنعت،معدن و تجارت در ادامه تصریح کرد:ضمنا توجه به این نکته ضروری است که افزایش فاصله بین نرخ رسمی و نرخ بازار ارز میتواند مشکلات و چالش های قابل توجهی را برای اقتصاد کشور ایجاد کند که یکی از این مشکلات رانت قابل توجهی است که شکاف ایجاد شده برای برخی بخش ها و بنگاه ها ایجاد می کند. دودانگه خاطرنشان کرد:دریافت ارز به نرخ رسمی و فروش و یا صادرات کالا با نرخ بازار عملا رانتی است که صرفا تعدادی از بنگاهها از آن سود می برند ، البته سیاست چند نرخی در ارز مشکلات متعددی در سطح خرد و کلان دارد که موضوع بحث ما نیست ولی انچه مهم است توجه به این نکته است که اولویت سیاستگذارن ارزی کشور باید در مرحله اول ثبات نرخ ارز وحتی الامکان پیش بینی پذیر کردن سیاست های ارزی در مقاطع مختلف زمانی و در مرحله دوم تک نرخی کردن نرخ ارز باشد که می تواند به اقتصاد کشور سامان بدهد. وی در پاسخ به این سوال که بهترین زمان برای اتخاذ سیاست ارز تک نرخی چه وقت است؟ گفت: در این رابطه نکات زیادی را می توان مورد توجه قرار داد ولی مهمترین نکته اطمینان از دسترسی بانک مرکزی به منابع ارزی خود برای تامین نیاز فعالان اقتصادی و متقاضیان مختلف به ارز از یکطرف و مدیریت بازار غیر رسمی از طرف دیگر است. مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود:نکته دیگری که در این راستا اهمیت بسیاری دارد تلاش در جهت کاهش تقاضای غیر رسمی ارز است، تقاضای ارز برای واردات کالای قاچاق که اعداد و ارقام متعدد و قابل توجهی برای آن عنوان می شود یکی از چالش های تک نرخی کردن ارز است و چنانچه قاچاق کالا به کشور کنترل نشود و تقاضای ارز در بازار غیر رسمی برای واردات کالا به صورت قاچاق وجود داشته باشد نمی توان به تک نرخی شدن نرخ ارز امیدوار بود. دودانگه در پایان تصریح کرد:این نکته هم بسیار مهم است که سیاست تک نرخی کردن نرخ ارز نیازمند همدلی ،همکاری و مشارکت همه فعالان اقتصادی و به ویژه صادرکنندکان است و تا زمانی که ارز حاصل از صادرات غیر نفتی در چرخه اقتصادی کشور وارد نشود نمی توان انتظار داشت نظام ارزی کشور به تعادل کامل برسد.