اقتصادآنلاین _ شیما احمدی؛ ایلان ماسک به عنوان رییس تسلا، با ارزشترین خودروساز جهان، و اسپیس ایکس دومین ارزشمندترین یونیکورن جهان، یکی از اسطورههای کسبوکار است. او به عنوان یک متخصص بااستعداد فناوری، با ویژگی ماندگار دوران ناسازگار نوجوانی، بیشتر از یک نشانه از کتابهای کمیک درباره خود دارد. وقتی از او به عنوان الهام بخش تونی استارک در فیلمهای «مرد آهنی» و «انتقام جویان» صحبت میشود، فقط به این دلیل نیست که او نیز یک خودخواه فوقالعاده ثروتمند و اغلب آزاردهنده با عقده ناجیگری است. بلکه به این دلیل است که او تمام تلاش خود را برای استفاده از قابلیتهای فنآوری قابل توجه تحت کنترل خود برای تغییر مسیر آینده تاریخ دارد.
آقای استارک میخواست زرهی از هوش مصنوعی در سراسر جهان بسازد. ماسک نیز میخواهد به تثبیت آب و هوای جهان کمک کند (تمرکز بر روی خودروهای الکتریکی) و به دنبال ساختن یک پایگاه انسانی در مریخ است. (از این رو او موشکهایی که در یکی از آنها ۴فضانورد بودند را در ۵اکتبر به ایستگاه فضایی بینالمللی فرستاد.) اسپیس ایکس برای کمک به تلاش برای تامین مالی مریخ، ماهواره استارلینک را پرتاب کرد که یک مجموعه بزرگ از ماهوارهها است که دسترسی به اینترنت را برای کاربرانی که به اینترنت دسترسی کمی دارند، فراهم میکند. در همین حال، ایلان ماسک در ۳ اکتبر ۲۰۲۲ گفت که در نهایت، توییتر، که یک پلتفرم رسانههای اجتماعی است را خریداری خواهد کرد، اقدامی که او آن را به عنوان حفظ تمدن آزادی بیان منعکس میکند.
با توجه به تمایل ایلان ماسک برای تغییر آینده، تعجب آور نیست که ببینیم او از قدرتهایی که به دست آورده، برای مداخله در زمان حال نیز استفاده میکند. پس از حمله به اوکراین، اسپیسایکس پایانههای استارلینک را فرستاد و پوشش ماهوارهای را آغاز کرد. اوکراین از این مداخله که به شهرهای آن کمک کرد تا خدمات ضروری خود را بازگردانند و نیروهایش در میدان نبرد پیروز شوند، قدرانی کرده است. اما اوکراین، از پیشنهاد آقای ماسک در هفته اول اکتبر ۲۰۲۲ در توییتر مبنی بر «طرح صلح» که کریمه و احتمالا دیگر سرزمینهای اشغالی را به روسیه میدهد، کمتر هیجان زده شد. ولادیمیر زلنسکی، رییسجمهور اوکراین، از ۶.۷میلیون دنبالکنندهاش پرسید که آیا آقای ماسک طرفدار اوکراین را ترجیح میدهد یا آقای ماسک طرفدار روسیه را (یک یادآوری از میزان نفوذ توییتر در شکلدهی تصورات جهانی از جنگ)؟
این واقعیت که ایلان ماسک میتواند در یک هفته در فروم گفتگوی آنلاین که به تازگی با خرید آن موافقت کرده، با رییس جمهور اوکراین وارد دعوای توییتری شود و در عین حال مردم را به مدار بفرستد، نشان میدهد که تا چه حد ابرقدرتهای فناوری در حال رشد او، به ماسک نفوذ ژئوپلیتیکی دادهاند. این باید دلیلی برای تحسین باشد و یا دلیلی برای نگرانی؟
به خودی خود، تفکرات سیاسی ایلان ماسک در توییتر اهمیت کمی دارد. اما با توجه به نقش مهم این پلتفرم در دنیای پر تب و تاب سیاست، تصمیمات او درباره توییتر (مانند بازگرداندن دسترسی دونالد ترامپ) بسیار مهمتر خواهد بود. تصمیمات درباره استارلینک نیز همینطور خواهد بود. سیاست ایلان ماسک هرچه که باشد، نگرانکننده است که یک مرد میتواند انتخاب کند که آیا دسترسی به اینترنت را به هر نقطه از زمین گسترش دهد یا نه، یا میتواند تصمیم بگیرد که چه کسی میتواند از آن استفاده کند- و ماسک میتواند آن را به میل خود قطع کند.
هیچ پرونده تجاری علیه انباشت قدرت ایلان ماسک وجود ندارد. استارلینک و همچنین تجارت پرتاب ماهواره اسپیس ایکس یک امتیاز انحصاری نیست (اگرچه در حال حاضر تنها گزینه غرب برای پرتاب فضانوردان به مدار است) همچنین توییتر هم اینچنین نیست. اما هر سه دارای اهمیت جهانی هستند و برای مدتی در آینده نیز این گونه خواهند بود.
تلاش آقای استارک برای قرار دادن زره به دور زمین نزدیک بود که زمین را نابود کند. میلیاردر متنبه شده نیز متعاقبا نظارت سازمان ملل را پذیرفت. بعید به نظر میرسد که آقای ماسک از این روند پیروی کند. در عوض طرفداران کتابهای مصور باید امیدوار باشند که او حکمتی را که به پیتر پارکر، با نام مستعار مرد عنکوبی داده شده است، در دل بپذیرد که "قدرت زیاد، مسئولیت بزرگی به همراه دارد." همانطور که رابرت کارو در پاسخ به گفته معروف لرد اکتون دریافت که قدرت ممکن است که همیشه فاسد نکند، اما همیشه آشکار میکند. آنچه که قدرت ایلان ماسک آشکار میکند، مورد بررسی دقیق قرار خواهد گرفت.