نماز عید نمازی که مسلمانان(شیعه و سنی) در دو روز عید فطر و عید قربان بعد از طلوع خورشید اقامه میکنند. به فتوای بیشتر فقیهان شیعه در زمان حضور امام خواندن این نماز به جماعت واجب، و در عصر غیبت مستحب است.
توصیه نماز عید فطر در قرآن و روایات
براساس روایات منظور از «تزکی» و «فَصَلَّیٰ» در آیات «قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَکیٰ» و «وَ ذَکرَ اسْمَ رَ بِّهِ فَصَلَّیٰ» دادن زکات فطره و خواندن نماز عید است.
به نقل از جابر،پیامبر(ص) روز عید، تمام اعضای خانوادهاش را همراه خود بیرون میبُرد.
پیامبر اسلام (ص) فرمود: خداوند متعال در روز عید فطر و عید قربان، به زمین با عنایت مینگرد. پس از خانهها بیرون آیید تا رحمت به شما برسد.
امام صادق(ع) فرمود: کسی که برای نماز عید بیرون میرود، سزاوار است بهترین جامههایش را بپوشد و خود را با بهترین عطر، خوشبو سازد.
به نقل از ابن عمر، پیامبر خدا(ص) برای نماز عید، پیاده بیرون میرفت و پیاده بر میگشت.
به نقل از ابورافع: پیامبر(ص) به نماز عیدین پیاده میرفت، نماز را بدون اذان و اقامه میخواند و از راهی غیر از راه آمدن، پیاده بر میگشت.
روایت شده است که علی(ع) روز عید بیرون آمد، پیوسته تکبیر گفت تا به محل برگزاری نماز در بیرون شهر (کوفه) رسید.
زمان اقامه نماز عید عطر
وقت نماز عید از طلوع خورشید تا زوال (ظهر شرعی) است و اگر فوت شود قضا ندارد..مستحب است نماز عید قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند و در عید فطر مستحب است بعد از بلند شدن آفتاب افطار کنند، زکات فطره را بدهند و بعد، نماز عید را بخوانند.
چگونگی خواندن نماز عید فطر
نماز عید دو رکعت است؛ در هر رکعت، پس از حمد سوره دیگری خوانده میشود و بهتر آن است که در رکعت اول، سوره شمس و در رکعت دوم سوره غاشیه یا در رکعت اول سوره اعلی و در رکعت دوم، سوره شمس خوانده شود. در رکعت اول، بعد از سوره، پنج تکبیر و پنج قنوت خوانده میشود (بعد از هر تکبیر یک قنوت) و در رکعت دوم، چهار تکبیر و چهار قنوت. در قنوت، هر ذکر و دعایی مانند سایر نمازها خوانده شود کافی است ولی بهتر است این دعا را بخواند:
«اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکبْرِیاءِ وَالْعَظَمَةِ وَاَهْلَ الْجوُدِ وَالْجَبَروُتِ وَاَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ وَاَهْلَ التَّقْوی وَالْمَغْفِرَةِ اَسْألُک بِحَقِّ هَذَا الْیوْمِ الَّذی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَ لِمـُحَمَّد صلی الله علیه وآله ذُخراً وَشَرَفاً وَ کَرامَةً وَمَزیداً أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُدْخِلَنی فی کُلِّ خَیرٍ أدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّد وَ أَنْ تُخْرِجَنی مِنْ کلِّ سوُءٍ اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد صَلَواتُک عَلَیهِ وَ عَلَیهِمْ اَللّهُمَّ إنّی اَسْألُکَ خَیرَ ما سَألَکَ بِهِ عِبَادُکَ الصَّالِحوُنَ وَأَعوُذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعَاذَ مِنْهُ عِبَادُکَ الْمـُخْلَصوُنَ
اگر نماز عید رجاءً به جماعت خوانده شود، دو خطبه بعد از آن رجاءً به جا آورده میشود و ترک این خطبهها در زمان غیبت جایز است
اگر شخص در تعداد تکبیرها یا قنوتها شک کند و در محل آن باشد، باید بنا را بر کمتر بگذارد.
اگر چیزی که موجب سجده سهو میشود در این نماز پیش آید، احتیاط آن است که سجده سهو را به قصد رجاء به جا آورد، اگر چه واجب نبودن آن در صورت مستحب بودن نماز عید ( مثل زمان غیبت) خالی از قوت نیست. و حکم قضای تشهد و سجدهای که فراموش شده باشد نیز همین است.
نماز عید، اذان و اقامه ندارد و مستحب است مؤذن سه مرتبه بگوید: «الصلاة»
احکام و آداب
نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام واجب است و باید به جماعت خوانده شود، و در زمان ما که امام زمان(عج) غایب است مستحب میباشد و به جماعت خواندن آن محل اختلاف فقهاست.
مستحب است شخص در روز عید فطر قبل از نماز عید، به خرما افطار کند و در عید قربان از گوشت قربانی بعد از نماز قدری بخورد.
بعد از نماز مغرب و عشای شب عید فطر و بعد از نماز صبح، ظهر و عصر روز عید و نیز بعد از نماز عید فطر مستحب است این تکبیرها را بگویند:"اَللهُ اَکبرُ اَلله اَکبرُ، لا اِلهَ اِلّا اللهُ وَ اللهُ اَکبرُ، اَلله اَکبرُ وَ لِله الحَمدُ، اَلله اَکبَرُ عَلی ما هَدانا".
مستحب است انسان در عید قربان بعد از ده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است، بعد از گفتن "الله اکبر الله اکبر لا اله الا الله و الله اکبر الله اکبر و لله الحمد الله اکبر علی ما هدانا" بگوید: "اَلله اَکبرُ عَلی ما رَزَقَنا مِن بَهیمةِ الاَنعامِ وَ الحَمدُ لِله عَلی ما اَبلانا" ولی اگر عید قربان در منا باشد مستحب است بعد از پانزده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز سیزدهم ذی حجه است، این تکبیرها را بگوید
مستحب است پیش از نماز عید غسل کند، و دعاهایی که پیش از نماز و بعد از آن در کتابهای دعا ذکر شده به امید ثواب بخواند.
مستحب است در نماز عید بر زمین سجده کنند و در حال گفتن تکبیرها دستها را بلند کنند و نماز را بلند بخوانند.
کراهت دارد نماز عید زیر سقف خوانده شود.
متن قنوت نماز عید فطر + ترجمه