همانطور که انتظار می‌رفت، گروه‌های تندرو از ساعات پایانی روز شنبه با ارسال پیامک‌هایی برای نمایندگان سعی در ایجاد هیاهو در مسیر حضور بیژن زنگنه وزیر نفت در میان بهارستانی‌ها داشتند. در نهایت و با وجود اینکه علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی طبق گفته نمایندگان خود مخالف برگزاری جلسه به صورت علنی به خاطر حفظ محرمانگی برخی موارد خاص بوده احتمالا رییس مجلس به واسطه مدیریت جو ایجاد شده از سوی تندرو‌ها پیشنهاد برگزاری جلسه به صورت علنی را به رای می‌گذارد که در نهایت تعداد اندکی از نمایندگان به این پیشنهاد رای داده و جلسه به صورت غیرعلنی برگزار می‌شود.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، فارغ از مسائلی که در طول این جلسه گذشته و این روزنامه براساس اظهارات نمایندگان در محافل مختلف آنها را تدوین کرده است؛ یکی از نکات جالب توجه این مساله بوده که گروه اندک مخالف قراردادهای نفتی در مجلس؛ انتظار این را داشته‌اند که در پایان نشست غیرعلنی زنگنه با نمایندگان «قانع شدن یا نشدن نماینده‌ها از توضیحات وزارت نفت» به رای گذاشته شود؛ این درحالی است که حضور زنگنه در مجلس صرفا به دعوت علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی صورت گرفته بود و در نتیجه هیچ ارتباطی به طرح سوال از وزیر که در نهایت منجر به رای‌گیری در زمینه قانع شدن یا نشدن نماینده‌ها بشود، نداشته است.
هر چند حضور بیژن زنگنه در مجلس شورای اسلامی در قالب جلسه‌یی غیرعلنی رخ داده است اما رسانه‌های اصولگرا مانند همیشه با قانون‌شکنی بسیاری از اتفاق‌های رخ داده در این جلسه را انتشار دادند. خوراک خبری این رسانه‌ها نیز از مخالفان قراردادهای جدید نفتی ازجمله هدایت‌الله خادمی و حسینعلی حاجی‌دلیگانی تامین شده بود. طبق همین اطلاعات و با وجود اینکه این رسانه‌ها سعی در تحریف صحبت‌های وزیر در جمع نمایندگان داشتند، بیژن زنگنه در ابتدای این جلسه 3ساعته، شرح مبسوطی از قراردادهای نفتی 3 گانه را به نمایندگان ارائه می‌کند.
پیش از زنگنه، علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی، تفاوت دیدگاه‌ها در زمینه قراردادهای جدید نفتی و نامه مقام معظم رهبری و 15 ایراد وارد شده از سوی ایشان نسبت به قراردادها را مورد اشاره قرار می‌دهد. طبق صحبت‌های علی لاریجانی، نامه مقام معظم رهبری در 2 نسخه به ستاد اجرایی اقتصاد مقاومتی و علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی فرستاده شده است. همانطور که این روزنامه پیش از این به این مساله اشاره کرده بود، تلاش جریانهای مخالف قراردادهای جدید نفتی نسبت به اتصال خود به منویات ارزشمند مقام معظم رهبری به مذاق رییس مجلس شورای اسلامی نیز خوش نیامده است.
در واقع بررسی‌ها و استنباط از جلسه روز گذشته مجلس نشان می‌دهد، یکی از مهم‌ترین انگیزه‌های برگزاری این نشست به صورت غیرعلنی؛ همین سوءاستفاده جریانهای مخالف از اظهارات رهبر عظیم‌الشان انقلاب بوده است.
طبق اطلاعاتی که از سوی برخی نمایندگان از نشست غیرعلنی روز گذشته مجلس درز کرده، تلاش وزیر نفت بر توضیح وضعیت جهانی قراردادهای نفتی و نیاز ایران به افزایش تولید نفت و افزایش ضریب بازیافت از میدان‌های نفتی بوده است. درحالی که رسانه‌های تندرو بدون توجه به منافع مردم ایران و وضعیت معیشتی و بیکاری؛ سعی در بی‌اثر کردن اظهارات دلسوزان دارند؛ ضریب بازیافت در ایران بسیار با استانداردهای جهانی فاصله دارد و در 3سال گذشته با وجود تلاش‌های فراوان حتی یک درصد هم اضافه نشده و نیاز به تکنولوژی خارجی دارد.
بیژن زنگنه که یک‌شنبه شب در صدا و سیمای ملی ایران حاضر شده بود در این حضور نیز اظهاراتی را در این زمینه طرح کرده و بیان کرده بود افرادی که روی برخی ایرادات پافشاری دارند بر این باورند که نباید هیچ قرارداد نفتی ببندیم. برخی از آنان معتقدند که خودمان تمام پتانسیل‌های لازم را داریم و نیازی به خارجی‌ها نداریم. طبق شنیده‌ها «عدم نیاز ایران به تکنولوژی خارجی» دقیقا یکی از مواردی بوده که روز گذشته با همین ادبیات از سوی یکی از نمایندگان مخالف قراردادهای جدید نفتی در مجلس طرح شده است.
زنگنه در این جلسه توضیحاتی مبسوط و کامل در زمینه رعایت حقوق و مالکیت ایران در قراردادهای جدید نفتی، شرایط فورس ماژور، تفاوت اندک قراردادها با قراردادهای بیع متقابل و مواردی از این دست بیان می‌کند. طبق شرایط فورس ماژور اگر شرایط تحریم دوباره به ایران بازگردد، وزارت نفت تعهد مالی در قبال شرکت‌های نفتی خارجی فعال در ایران نخواهد داشت و به این وسیله ایران دچار خسارتی نخواهد شد.
مساله زمان طولانی قراردادهای نفتی که مورد تاکید شدید چهره اصلی مخالفان با IPC یعنی احمد توکلی، نماینده پیشین مجلس که در مجلس دهم رای نیاورده بود نیز از سوی وزیر نفت در جلسه روز گذشته شفاف توضیح داده شده است.
در میان این مسائل، نگاهی به گفته‌های دلیگانی از نمایندگان مخالف برجام به خبرگزاری تسنیم نشان می‌دهد که این گروه محدود اساسا توجهی به توضیحات نداشته و از جلسه دیروز به دنبال یک چیز بوده‌اند که در رسیدن به آن شکست خوردند. حاجی‌دلیگانی به تسنیم گفته است که آنها به واسطه در پیش بودن تعطیلات پیش روی مجلس قصد طرح دو فوریتی تغییر قانون نفت مصوب سال 91 را داشتند که به واسطه غیرعلنی شدن جلسه روز گذشته در اجرایی کردن این طرح با شکست مواجه شدند. نکته جالب توجه این است درحالی که حاجی‌دلیگانی خود نسبت به تعجیل وزارت نفت در به نتیجه رساندن قراردادهای جدید نفتی اعتراض دارد؛ عجله کردن در ایجاد تغییر در متن قانون که بسیار با اهمیت‌تر و در درجه اولی هر نوع قراردادی است را کاملا جایز دانسته و از عدم به نتیجه رسیدن سناریو تغییر یک قانون در عرض چند ساعت گلایه کرده است.
حاجی دلیگانی در میان صحبت‌های خود بخشی از اظهارات وزیر نفت در جلسه غیرعلنی را نیز فاش کرده و بیان کرده برخلاف اینکه وزیر نفت در این جلسه عنوان کرده‌اند که دیوار تحریم با قراردادهای جدید نفتی ایران فرو می‌ریزد، از دیدگاه دلیگانی طرف غربی «برجام» را به گروگان گرفته و اجرا نمی‌کند تا این قراردادها بسته شده و منافع آنها تامین شود.
با وجود اینکه تیم وزارت نفت تاکنون جلسات متعددی با گروه‌های مختلف ازجمله هیات تطبیق مجلس، دیوان محاسبات، دیوان عدالت، سازمان بازرسی کل کشور و... داشته است، مخالفان IPC همچنان سعی بر زیر سوال بردن عملکرد وزارتخانه در قبال پاسخگویی به دیگر نهادها دارند. اکنون اما با طرح نامه مقام معظم رهبری و 15 ایراد مورد اشاره ایشان؛ تقریبا باب برای اظهارنظر گروه‌های نامرتبط بسته شده و آنها نیز ملزم به تبعیت از نظرات رهبر معظم انقلاب که در این زمینه فصل‌الخطاب محسوب شده و در اختیار ستاد اجرایی اقتصاد مقاومتی قرار گرفته است، خواهند بود.
شاید یکی از مهم‌ترین ضربه‌های وارد شده به گروه مخالف قراردادهای جدید نفتی، بر ملا شدن سناریوی آنها برای اتصال خود به نامه رهبر معظم انقلاب بوده که به واسطه درایت رییس مجلس شورای اسلامی تقریبا کنترل شده است.
بهروز نعمتی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، پس از اتمام جلسه مجلس و بدون اشاره به محتویات جلسه در زمینه 15 ایراد طرح شده از سوی مقام معظم رهبری اظهارنظر کرده و بیان کرده است که ایرادات 15گانه ازجمله حاکمیت مخازن، انتقال تکنولوژی وسائل حاکمیتی، حضور شرکت‌های مختلف ایرانی و بحث فورس‌ماژورها؛ از سوی وزارت نفت رفع شده است.
طبق گزارش‌ها، مسائل دیگری مانند ارائه سبدی از قراردادهای مختلف، اعمال حاکمیت وظایفی از سوی وزارت نفت، رعایت دقیق سیاست‌های اصل 44 و شرایط فورس‌ماژور بخشی از این 15مورد را تشکیل می‌دهند. پیش از این و حدود دو هفته گذشته علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت اعلام کرده بود که سبدی متنوع از قراردادهای مختلف نفتی از سوی این شرکت در نظر گرفته شده و قراردادهای IPC برای نوع به‌خصوصی از میدان‌ها به کار گرفته خواهد شد.
طبق شنیده‌ها، در 15مورد طرح شده، فیلترهای به‌خصوصی برای میدان‌های قابل واگذاری در قالب IPC در نظر گرفته شده که درصد ضریب بازیافت میدان یکی از این موارد است. اما در این بین سایت انصاف‌نیوز با انتشار خبری نوشت که مساله در اولویت قرار گرفتن چین و روسیه به‌واسطه حق‌شناسی و «تبعیض مثبت برای چین و روسیه» برای حضور در قراردادهای نفتی ایران، از مسائل طرح شده در روز گذشته جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی بوده است. انصاف نیوز در بخشی از گزارش خود به این مساله اشاره کرد که تاکنون این مساله به صورت علنی طرح نشده است. اما آن‌طور که شنیده‌ها حکایت می‌کنند، رییس مجلس شورای اسلامی در زمینه این مساله اظهارنظر کرده و بیان کرده است که چنین تبعیضی در قالب یک قرارداد قابل نوشتن نیست و صرفا در زمان بستن قراردادها قابل اعمال خواهد بود. همچنین پایگاه جماران نیز خبر منتشر شده از سوی انصاف نیوز، درباره تبعیض مثبت برای چین و روسیه در زمینه قراردادهای جدید نفتی را مورد پوشش قرار داد.
طبق خبری که در فارس منتشر شده دکتر اسماعیلی، عضو شورای نگهبان نیز در قالب رییس هیات تطبیق در جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی به ایراد سخنرانی پرداخته و مطالبی را در مورد بررسی کامل قراردادها در هیات تطبیق و تبدیل شدن این هیات به بازوی مشورتی مقامات عالی نظام در زمینه قراردادها بیان کرده است.
فریدون حسنوند، رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز از سخنرانان جلسه غیرعلنی روز گذشته بوده که نسبت به اختیارات وزارت نفت در انعقاد قراردادها مسائلی را طرح کرده است.
همچنین الیاس حضرتی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز ازجمله نمایندگانی بوده که به دفاع از قامت قراردادهای جدید نفتی، الزام به نتیجه رسیدن این قراردادها و از دست نرفتن فرصت‌ها تاکید کرده است. حضرتی پس از جلسه با تاکید بر لزوم تسریع در اجرای قراردادهای نفتی و سرمایه‌گذاری در حوزه نفت به ایسنا گفته است که این کار باعث ملموس شدن اجرای برجام خواهد شد.
حضرتی در ادامه بیان کرده است: «وزارت نفت ازجمله وزارتخانه‌هایی بود که خیلی سریع و حتی پیش از اینکه برجام به انتها برسد اقدامات اولیه درباره جذب سرمایه‌گذار را در حوزه نفت انجام داد و یک کنفرانس بین‌المللی برگزار کرد و از صاحبنظران برای تنظیم پیش‌نویس عملی این قراردادها دعوت کرد.»
همچنین در حالی که مخالفان قراردادهای جدید نفتی، مساله را صرفا به جذب سرمایه خارجی نسبت می‌دهند، بیژن نامدار زنگنه در اظهارات خود در صدا و سیما که به‌طور قطع در مجلس نیز طرح شده به این مساله اشاره کرده که همین حالا فناوری توربین‌ها که ایرانی‌ها آن را فرا گرفته‌اند، حاصل همکاری‌های مشترک با زیمنس بوده است. حضور روز گذشته زنگنه در مجلس شورای اسلامی از دیدگاه عموم نمایندگان و با تحلیل اظهارات آنها، تاثیر مثبتی بر جو مجلس و آگاه شدن نمایندگان مردم نسبت به مفاد قراردادها داشته است.
هرچند گروهی که مشخصا قصدی جز ایجاد خلل در این زمینه ندارند، حتی جسارت طرح مسائلی فراتر از مسائل طرح شده از سوی مقام معظم رهبری را به خود داده‌اند. در حالی که رهبر معظم انقلاب با طرح 15 ایراد خواستار اصلاح قراردادها شده‌اند و با همین رویکرد نشان داده‌اند که با کلیت قراردادها مخالفتی ندارند. هدایت‌الله خادمی مدیرعامل سابق شرکت حفاری شمال که به واسطه عملکرد نامناسب از سوی زنگنه برکنار شد، روز گذشته در پایان جلسه به تسنیم گفته است که تمام تلاش خود را برای اجرایی نکردن قراردادهای جدید نفتی به کار خواهد گرفت.
