بازگشایی دفتر مرسدس بنز در ایران؟

همراهی مدیران ارشد مرسدس بنز با وزیر اقتصاد آلمان در سفرش به ایران، امیدهای زیادی برای شروع به کار دوباره و گسترده مرسدس بنز در ایران را پر رنگ کرده است.در میان هیات بلند پایه آلمانی که به همراه وزیر اقتصاد این کشور به ایران سفر کرده اند نام معاون شرکت دایملرو رییس بخش تولید خودروهای سنگین و اتوبوس شرکت مرسدس بنز به چشم می خورد. مدیرانی که پس از چندین ماه مذاکره پنهانی با ایران خودرو دیزل قبل از توافق هسته ای حالا پس از این توافق آمده اند تا شروع فعالیت مرسدس بنز در ایران را هموار کنند.قرار است در مرحله اول تولید چندین کامیون جدید مرسدس بنز در ایران آغاز شود. یک منبع آگاه در این باره گفت که در مرحله اول تمرکز بر روی فروش و خدمات پس از فروش خودروهای سواری بنز توسط شرکت ستاره ایران نمایندگی مرسدس بنز است و از حدود سه ماه آینده هم مدل های جدید کامیون های بنز در ایران خودرو دیزل تولید خواهد شد. و اگر همه برنامه‌ها خوب پیش رود در صورت مساعد بودن اوضاع دفتر مرسدس بنز دوباره از اسفند امسال در ایران کار خودش را آغاز خواهد کرد. البته سابقه دفتر بنز در ایران به سال ها قبل باز می گردد. شاید سال ها پیش وقتی محمدرضا پهلوی، بخشی از سهام بنز را با پول مردم ایران برای خانواده اش خرید، کسی فکرش را هم نمی‌کرد که بیش از سه دهه بعد مرسدس بنز دفترش را در ایران تعطیل کند؛ دفتری که حتی در سال های جنگ تحمیلی هم تعطیل نشده بود، دفتری که یکی از بزرگ ترین فروشندگان خودروهای رنگارنگ به دولت ایران بود؛ از آمبولانس و ماشین پلیس و بنز های ضدگلوله گرفته تا نفربرهای جنگی، خودروهای حمل موشک، کمپرسی، کامیون کشنده و حتی خودرو های حمل جنازه. بنز و ستاره اش آشنا ترین اسم برای هر ایرانی است؛ اسمی که حتی کسانی که کمترین علاقه ای به اتومبیل ندارند هم با آن آشنا هستند و آن را نماد آلمان می دانند. برخلاف تصور اکثر مردم ایران که فکر می کنند با تولید پیکان صنعت خودرو ایران و ایران خودرو جان گرفته، صنعت خودرو ایران با تولید بنز پا به عرصه ظهور گذاشته است. ایران خودرو قبل از آنکه خبری از تولید پیکان باشد در سال 1342 اتوبوس 302 مرسدس بنز را مونتاژ می کرد. در کنار ایران خودرو هم شرکت خاور، کامیون بنز را تولید می کرد. البته درباره رابطه ایران و مرسدس بنز شایعات زیادی وجود دارد به عنوان نمونه سال هاست که گفته می شود ایران بخشی از سهام بنز را پیش از انقلاب خریده است و پس از انقلاب بنز به جای سهامش چهار هزار ماشین پلیس به ایران داده است. اما در حقیقت این گونه نبوده است. پیش از انقلاب، و در دهه 70 میلادی با بروز بحران مالی در غرب، بنز با مشکل مواجه می شود و رو به ورشکستگی می رود. در این شرایط دولت ایران سعی می کند 30 درصد از سهام بنز آلمان را بخرد. با این کار مدیریت شرکت مرسدس بنز در اختیار ایران قرار می گرفت اما دولت آلمان برای جلو گیری از این موضوع خود اقدام به خرید سهام مرسدس بنز می کند تا مالکیت این شرکت از دست آلمان ها خارج نشود. البته پس از این اتفاق محمدرضا پهلوی با پول ملت ایران بخشی از سهام بنز را برای خانواده اش می خرد. شاه ایران در اواخر حکمرانی اش مدل معروف کلاس G را که شاسی بلندی متوسط است برای ارتش ایران سفارش می دهد. شرکت بنز بنا به درخواست شاه ایران شروع به طراحی این مدل می کند که انقلاب رخ می دهد. مرسدس بنز هم مدل G را به جای ارتش ایران تحویل نیرو های ناتو می دهد. البته پس از انقلاب مرسدس بنز همچنان همکاری خود را با ایران ادامه می دهد. این شرکت تنها در جنگ تحمیلی به مدت دو ماه و آن هم به صورت موقت دفترش را در تهران تعطیل می کند. کامیون های تولیدی این شرکت یکی از اصلی ترین وسایل حمل نیرو در سال های جنگ تحمیلی بودنند ؛ خودرو هایی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از بنز آلمان تامین شده بودند. اوج تعامل مرسدس بنز به دو دوره تاریخی در ایران بازمی گردد که یکی پیش از انقلاب و دیگری طی هشت سال دولت اصلاحات است. پیش از انقلاب مرسدس بنز جدید ترین مدل هایش را در ایران تولید می کند و حتی برای افزایش سهم ساخت داخل، 30 درصد از سهام موتور سازی تبریز «ایدم» را می خرد. با این کار عملاً موتور های بنز در ایران تولید و به بنز آلمان صادر می شدند. بنز قصد داشته با تولیدات ایران بازار قاره آسیا و بخشی از آفریقا را تامین کند. مابین سال های 1376 تا 1384 بنز دوباره مدرن ترین محصولاتش را در ایران تولید می کند و برای تولید سواری مرسدس بنز کلاس E و C با شرکت ایران خودرو به توافق می رسد. این شرکت در سال 1382 برای فروش و خدمات پس از فروش بنز های سواری شرکت ستاره ایران را که تمام سهامش در اختیار بنز آلمان بود تاسیس می کند. با تولید مرسدس کلاس E در سال 1385 ساخت بنز سواری در ایران آغاز می شود. اما تولید کلاس C در ایران هیچ گاه عملی نمی شود. در سال 1386 با ایجاد تنش های سیاسی بین ایران و آلمان و همچنین بحث کاهش هزینه در دایملر بنز، دفتر این شرکت با تعدیل گسترده نیرو در ایران مواجه می شود و دو طبقه معروف برج سایه که عملاً مانند سفارتخانه آلمان بخشی از خاک این کشور محسوب می شد، فروخته می شود. شرکت بنز در ادامه سهام ستاره ایران را در مقابل حدود یک میلیون دلار به ایران خودرو می فروشد و با این کار تولید سواری بنز در ایران کمرنگ و کمرنگ تر می شود. با بروز تنش بین دو کشور تولید کامیون هایی با ظرفیت بیشتر از 20 تن و سه محور در ایران متوقف می شود. پس از این اتفاق هر روز حضور بنز در ایران کمرنگ تر می شود تا آنکه «زچه» مدیرعامل بنز از فروش سهام بنز در شرکت ایدم تبریز خبر می دهد. وی علت این کار را زیان ده بودن کارخانه عنوان می کند اما برخی کارشناسان کاهش روابط سیاسی را دلیل اصلی ماجرا می دانند. به گزارش اقتصادنیوز، چند ماهی از این تصمیم نمی گذرد که فروش کامیون بنز به ایران از طرف بنز ممنوع می شود و پس از آن این شرکت به کارمندانش اعلام می کند تا پایان سال 2010 دفتر بنز در ایران برای همیشه بسته می شود با تعطیلی دفتر بنز در ایران واردات مستقیم بنز سواری به ایران قطع می شود و بنز هم به ایران دیگر قطعه نمی فروشد و عملاً تمام خودروهای عمومی ایرانی مانند آمبولانس و خودروهای پلیس و آتش نشانی با مشکل خدمات پس از فروش مواجه می شوند. ایران خودرو دیزل بزرگ ترین شریک تجاری اش را هم از دست می دهد و تولید کامیون های مدرن بنز در این شرکت قطع می شود. حال با انجام توافق بین ایران و شش قدرت جهانی مرسدس بنز بار دیگر به ایران بازمی گردد تا دوباره بتواند فعالیت های خود را در ایران احیا کنند.البته بنظر می رسد چندین سال باید سپری شود تا حجم همکاری مرسدس بنز با ایران به سال 1384 باز گردد .