بورس ارز چگونه جوانمرگ شد

در کشاکش نوسان نرخ ارز، متولیان بازارهای پول و سرمایه برآن شدند، بورس ارز را به‌عنوان تنها راه نجات به میان آورند. اما این طرح در همان آغاز راه با مخالفان سرسختی مواجه شد که سرنوشتش را در هاله‌ای از ابهام فروبرد.

به گزارش ایسنا محمدرضا پور ابراهیمی نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس چنین طرحی را کارآمد و گره گشا می‌داند و تاسیس بورس ارز را موجب شفاف شدن معاملات ارزی در حوزه صادرات و واردات ارزیابی می‌کند‎. ‎اما پدرام سلطانی، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی با اشاره به مخالفت اتاق با تاسیس بورس ارز می‌گوید: ریسک ردیابی نقل و انتقالات ارزی ایران توسط کشورهای تحریم‌کننده با تاسیس بورس ارز بالا می‌رود و تحریم‌کنندگان با آگاهی از این اطلاعات مسیرهای نقل و انتقال پول را مسدود کرده و ازاین‌رو مشکلات و مضرات تاسیس بورس ارز بیش از فواید آن است‎.

او با بیان اینکه بهتر است بانک مرکزی و دولت مازاد ارز قابل تخصیص خود را برای واردات در بورس ارز عرضه کنند، توضیح می‌دهد: بانک مرکزی می‌خواهد مازاد ارزی را که به نرخ مرجع به کالاهای ضروری اختصاص می‌دهد از طریق نظام عرضه و تقاضا در داخل بورس و با کشف قیمت به فروش برساند بخش خصوصی با این موضوع مخالف نیست، زیرا در این شرایط وارد‌کنندگان واقعی می‌توانند از آن استفاده کرده و می‌تواند راهکار مناسبی تلقی شود‎. ‎

اما محمد نهاوندیان، رئیس اتاق بازرگانی در روزهای پایانی شهریور‌ماه خبرداد؛ طرح‌های مکمل بورس ارز در دولت مطرح شده که ‌امیدواری نسبت به نهایی شدن آنها وجود دارد‎. ‎ با اجرای این طرح‌های مکمل، فعالان اقتصادی می‌توانند به آینده اطمینان بیشتری داشته و نیاز‌های خود را برطرف کنند؛ با اجرای این طرح مشکل اصلی محدود‌ شدن عرضه ارز از سوی بانک مرکزی در بازار ارز از بین می‌رود‎.

اما درحالی‌که هنوز از تصویب این طرح مکمل خبری در دست نبود، علی صالح‌آبادی، از متوقف شدن طرح تاسیس بورس ارز خبر داد و گفت: موضوع بورس ارز از سال گذشته مطرح شد. قرار بود بازاری در بورس تهران تشکیل شود که درآن صرفا دارندگان واقعی ارز، مانند صادرکنندگان از یک طرف عرضه‌کننده باشند و از طرف دیگر خریداران واقعی ارز در این بازار فعال شوند. ‎

صالح‌آبادی با بیان اینکه سازمان بورس تمام زیرساخت‌های بورس ارز را طراحی کرده، در مورد علت توقف طرح تشکیل بورس ارز می‌گوید: مدیریت بازار ارز با بانک مرکزی است و مسئولان بانک مرکزی فعلا مرکز مبادلات ارز را به جای بورس ارز تشکیل داده‌اند‎. بنابراین فعلا با وجود مرکز مبادلات، تشکیل بورس ارز معنی ندارد. با این حال امکان انتقال مبادلات مرکز مبادلات، به بورس ارز وجود دارد‎.

دبیر شورای بورس در پاسخ به این پرسش که آیا مرکز مبادلات جای بورس ارز را می‌گیرد؟‌ می‌افزاید: در مرکز مبادلات خریداران و فروشندگان واقعی ارز حضور پیدا می‌کنند اما تفاوت بورس ارز با مرکز مبادلات ارز در این است که در مرکز مبادلات نرخ ارز را بانک مرکزی اعلام می‌کند و براساس آن مبادله انجام می‌شود ولی در بورس ارز، قیمت براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود‎.این گزارش حاکی است: با توجه به شواهد موجود باید پذیرفت که ایجاد بازاری متشکل به نام بورس ارز فعلا منتفی شده است.