9 افسانه درباره‌ بحران یونان

همه‌پرسی درباره‌ی این است که آیا شرایطی را که وام‌دهندگان هفته‌ی پیش ارایه کردند، قبول می کنند یا خیر. ولی واقعاً قرار است چه شود؟ پاسخ‌ها چیزهایی نیست که احتمالاً فکر می‌کنید. من این فرایند را چه در امریکا و چه در آتن به همراه یانیس واروفاکیس ـ که اکنون وزیر اقتصاد یونان است ـ در چهار سال گذشته از نزدیک وارسی کرده‌ام. من به این نتیجه رسیده ام که افسانه‌های زیادی درباره‌ی این بحران گفته می‌شود و این هم 9 تا از این افسانه‌ها که امریکایی‌ها باید از آن آگاه بشوند. همه‌پرسی بر سر یورو است همین که نخست‌وزیر یونان الکسیس سیپراس از همه‌پرسی سخن گفت، فرانسوا اولاند، دیوید کامرون، ماتیو رنزی و معاون صدراعظم آلمان سیگمار گابریل به یونانی‌ها خبر دادند که رأی منفی در این همه‌پرسی یعنی این که یونان باید یورو را ترک کند. ژان کلود یونکر ـ رییس کمیسیون اروپا فراتر رفت و گفت «رأی منفی یعنی ترک اتحادیه‌ی اروپا». در واقع، دولت یونان چندبار اعلام کرد که رأی خواه مثبت خواه منفی باشد، یونان به‌طور برگشت‌ناپذیری به اتحادیه و به یورو خود را متعهد می‌داند. حتی از نظر قانونی هم یونان را نمی‌توان اخراج کرد. صندوق بین‌المللی پول خیلی انعطاف نشان داده است کریستین لاگارد رییس صندوق بین‌المللی پول ادعا کرده است که صندوق در مذاکرات خود با یونان «انعطاف» نشان داده است. در واقع در چهار ماه گذشته تقریباً در هیچ زمینه‌ای صندوق کوچک‌ترین انعطافی نشان نداده است. چه درمورد مالیات، بازنشستگی، مزدها، چانه‌زنی جمعی و یا درباره‌ی میزان بدهی یونان. مذاکره‌کننده‌ی یونانی اوسلید ساکالاتوس پس از شکست مذاکرات بیانیه‌ای منتشر و جزییات را بیان کرده است و نتیجه گرفت «خوب دولت یونان درباره‌ی انعطاف ادعایی این مؤسسات بین‌المللی چه فکر می‌کند؟ این انعطاف ایده‌ی بسیار خوبی است». طلبکاران با گشاده‌دستی عمل کرده‌اند آنگلا مرکل درباره‌ی شرایطی که طلبکاران از یونان می‌خواهند گفته است که «بسیار گشاده‌دستانه» بود. در واقع طلبکاران بر یک برنامه‌ی ریاضت اقتصادی کمرشکن اصرار کرده‌اند، با مازاد بودجه‌ای که یونان قادربه دسترسی به آن نیست و درضمن خواستارتداوم همین سیاست‌های کمرشکن هستند که تا به همین جا موجب شد تا یونانی‌ها یک‌چهارم درآمدهای خود را از دست بدهند و کشور به این صورت گرفتار رکود و بحران بشود. زمان‌بندی مجدد بدهی‌ها که ضروری است هم مورد قبول واقع نشده است. بانک مرکزی اروپا از ثبات مالی یونان حمایت کرده است قرار است یک بانک مرکزی از ثبات مالی بانکهای ورشکست نشده حمایت کند. ولی از اوایل فوریه، بانک مرکزی اروپا تأمین مالی مستقیم بانک‌های یونان را قطع کرده است و در عوض و به‌طور قطره‌چکانی به آن‌ها نقدینگی بسیار پرهزینه براساس «شرایط اضطراری» می‌دهد. این رفتار بانک مرکزی اروپا موجب هجوم آرام به منابع بانکی دریونان شده و فعالیت‌های اقتصادی را در یونان فلج کرده است. وقتی مذاکرات متوقف شد بانک مرکزی اروپا میزان کمک‌های پرهزینه‌اش را کم‌تر کرد و باعث هجوم سریع به بانک‌ها شد که آن‌ها مجبور شدند کنترل سرمایه را برقرار کنند و عملاً به حال تعطیل درآمده‌اند. دولت یونان می‌خواهد وحدت‌اش با امریکا را به‌هم بزند این امر به‌ویژه علت اصلی نگرانی شماری از سیاستمداران محافظه‌کار در امریکاست که می‌بینند یک دولت چپ‌گرا روی کار آمده است و فرض می‌کنند که این دولت طرفدار روسیه است و مخالف ناتو. این واقعیت دارد که چپ دریونان ازنظر تاریخی از امریکا بسیار گله‌مند است، آن‌هم در واقع به خاطر حمایتی است که سازمان سیا از دیکتاتوری نظامیان کرد که در طول 1967 تا 1974 بر یونان حکمرانی داشت. ولی نگاه چپ یونان به خاطر تجربه‌ای که با آلمانی‌ها داشته‌اند، دستخوش تغییر شده است. دولت کنونی یونان دوست امریکا و یک عضو جدی ناتو است. الکسیس سیپراس صندوق بین‌المللی پول را یک سازمان «جنایتکار» نامیده است این در واقع یک تیتر اندکی دستکاری شده در بلومبرگ بود که براساس یک سخن‌رانی میانه‌روانه در پارلمان نوشته شد. در آن سخن‌رانی سیپراس به‌درستی گفت که پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول درباره‌ی اقتصاد و بدهی یونان وقتی که ریاضت اقتصادی برای اولین بار در 2010 به اجرا درآمد به‌طور فاجعه‌آمیزی خوش‌بینانه بود. در واقع همه‌ی نامه‌هایی که سیپراس به طلبکاران نوشته است زبان بسیار رسمی و مؤدبانه‌ای دارد. دولت یونان دارد بازی می‌کند نظر به این که وزیر اقتصاد یونان واروفاکیس زمینه‌های اقتصادی نظریه‌ی بازی‌ها را خوب می‌داند ناظران اندکی تنبل در ماه‌های گذشته ادعا کرده‌اند که او دارد بازی «مرغ» یا «پوکر» و یا بازی‌های دیگر را به اجرا درمی آورد. در هراکلیون دو هفته پیش واروفاکیس این ادعا را تکذیب کرد ـ همان‌طور که تاکنون بارها این کار را کرده است ـ و گفت «ما بلوف نمی‌زنیم، ما به هیچ طریقی بلوف نمی‌زنیم. در واقع هیچ کارت مخفی‌ای وجود ندارد. خط قرمز یونان ـ یعنی آن مسایل اصولی که این دولت به هیچ عنوان نمی‌پذیرد ـ درباره‌ی حقوق کارگران، مخالفت با کاهش باز هم بیش‌تر حقوق بازنشستگی فقرآفرین و خصوصی‌سازی به‌هر قیمت، مسایلی است که از روز اول روشن و آشکار بود. یک رأی «مثبت» اروپا را نجات می‌دهد. رأی «مثبت» یعنی ریاضت و انهدام اجتماعی بیش‌تر و دولتی که چنین بکند نمی‌تواند زیاد دوام بیاورد دولتی که چنین بکند رهبرش الکسیس سیپراس و یانیس واروفاکیس نخواهند بود که درسرتاسر اروپا چپ های راستین اروپا دوست هستند. اگر آن‌ها کنار بروند اروپاستیزان بر سر کار می‌آیند، از جمله احزاب افراطی دست راستی مثل حزب نازی یونان ـ « صبح طلائی» و آتش ضدیت با اروپا به فرانسه، بریتانیا و اسپانیا ـ در میان دیگر کشورها ـ گسترش می‌یابد. یک رأی «منفی» اروپا را منهدم می‌کند. در واقع، تنها رأی «منفی» می‌تواند یونان را نجات دهد و با نجات یونان اروپا را نجات بدهد. رأی «منفی» به این معناست که یونانی‌ها تعظیم نخواهند کرد و دولت‌شان سقوط نخواهد کرد و طلبکاران هم باید سرانجام بپذیرند که سیاست اروپا ـ دربرخورد با یونان ـ تا این‌جا موفق نبوده است. مذاکرات می‌تواند ازسر گرفته شود یا اگر دقیق‌تر گفته باشم مذاکرات واقعی می‌تواند آغاز شود. اگر قرار است اروپا نجات یابد، این مذاکرات واقعی حیاتی است. اگر لحظه‌ای باشد که ایالات متحد امریکا باید درباره‌ی ارزش‌های دموکراتیک و درباره‌ی معقولیت و همین طور درباره‌ی منافع ملی خود ـ سخنی بگوید آن لحظه اکنون است.