موارد اختلافی 1+5 از زبان عراقچی

عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران طی سخنانی به تشریح آخرین تحولات و پیشرفت‌های مذاکرات هسته‌ای پرداخت. معتقدیم طولانی شدن به‌نفع مذاکرات نیست عباس عراقچی طی سخنانی که از شبکه یک پخش شد، گفت: فضای مذاکرات بسیار جدی و بحثها به‌صورت فشرده و گسترده در جریان است و 20 روز است که در وین مستقر هستیم. ما مقید هستیم که در مهلت زمانی به توافق برسیم و فکر نمی‌کنیم طولانی شدن مدت به‌نفع مذاکرات باشد اما اسیر در زمان نیستیم و برای ما توافق خوب و منصفانه که منافع ما را تأمین کند ملاک است. در لوزان به یک سری راه‌حل و نه توافق رسیدیم مذاکره کننده ارشد ایران گفت: به هر حال مهلت زمانی ما 9 تیر بود و به این مهلت رسیدیم و نتوانستیم در این مدت به توافق برسیم و قرار شد که مذاکرات 7 روز تمدید شود و هر چه به روزهای آخر برسیم بحثها فشرده‌تر می‌شود و برخی از موضوعات بحثهای جدی و کلانی است که هنور حل نشده است و برخی از موضوعات هنوز درباره جزئیات آن در حال مذاکره هستیم. ما در لوزان هیچ توافقی نداشتیم بلکه به یک سری راه حل رسیدیم و یک مجموعه راه حل کلی برای رسیدن به راه حل جامع. برای برخی از موضوعات در لوزان راه‌حل‌هایی پیدا شد و در حال نگارش جزئیات هستیم و کاری که الآن می‌کنیم رسیدن به توافق جامع در یک مرحله است. توافق با ضمایم 70 تا 80 صفحه خواهد بود معاون وزیر امور خارجه کشورمان افزود: توافق نهایی ما یک متن 20 صفحه‌ای با 5 ضمیمه است که مجموعه این توافق با ضمایم حدود 70 تا 80 صفحه خواهد بود. تمام جزئیات باید مورد دقت قرار بگیرد. در مورد هر جمله گاهی ساعت‌ها صحبت انجام می‌شود. کارشناسان حقوقی هر کلمه و هر جمله را بررسی می‌کنند به‌خصوص مسئله تحریم‌ها این موضوع وجود دارد. در روزهای آخر از ساعت 8 صبح تا حدود 10 و 11 شب و برخی اوقات بیشتر جلسات ادامه دارد. فضای جدی در مذاکرات هست و همه طرفها عزم رسیدن به توافق را دارند اما ما به‌دنبال یک توافق خوبی که چارچوب‌ها و خط قرمزهای ما در آن وجود داشته باشد، هستیم. موضوعات کارشناسی به‌جز یک مورد تمام شده و به سطح معاونین رسیده است عراقچی اضافه کرد: متون مورد مذاکره ابتدا در سطح کارشناسی بررسی می‌شود تا به نقطه‌ای برسند که به متن اصلی برسند که تصمیم گیری درباره موارد اختلافی به سطح بالاتری از سطح سیاسی منتقل می‌شود و این کار هم اکنون آغاز شده است. موضوعات کارشناسی به‌جز یک مورد در سطح معاونین رسیده است، البته در حال حاضر کارشناسی وجود دارد و احتمالاً در هر متنی یک یا چند مورد وجود داشته باشد که در سطح وزیران تصمیم گیری شود. هیچ‌کدام از متون ما چه اصلی و چه ضمایم تمام نشده است و برخی‌ها جلوتر بوده و در حال اتمام و برخی هنوز در حال کار کردن روی آن هستیم. وزیران هر روز جلسه دارند و درباره کار کارشناسان و معاونان جلسه برگزار می‌کنند. وی گفت: ما تلاش داریم که موضوعات طی یکی دو روز آینده در سطح معاونین نهایی شود و فقط مواردی که در سطح وزیران باقی مانده تصمیم گیری شود. فکر نمی‌کنیم که تمدید مذاکرات به‌نفع اهداف ما باشد اما اگر لازم باشد این کار را می‌کنیم. وقتی که به اهداف خود رسیدیم می‌توانیم بگوییم توافق خوبی حاصل شده است. بحث اصل همزمانی در تحریم‌ها هنوز حل نشده است معاون ظریف گفت: ما هیچ‌وقت در مذاکرات این مقدار جلو نبودیم که وارد نگارش متن اصلی شویم. بسیاری از مسائل کلان را حل کردیم، برخی از آنها در لوزان راه حل برای آن پیدا شد و برخی در طول دوران مذاکرات راه حل برایش پیدا شده است و برخی هنوز راه حلی برای آن پیدا نشده است و هنوز در حال کار کردن روی آن هستیم. در موضوع تحریم‌ها بحث همزمانی هنوز حل نشده و هنوز در حال کار روی آن هستیم. یک مشکل فنی در این زمینه وجود دارد. کاری که ما باید انجام دهیم چند ماه طول می‌کشد و کاری که آنها باید انجام دهند نیاز به زمان ندارد و این دو موضوع از لحاظ فنی همزمان کردن و متناظر کردن آن یک مقدار مشکل است. اصل همزمانی برای ما مهم است. اصل متناظر بودن اقدامات دو طرف باید رعایت شود. موضوع تحقیق و توسعه از موارد مورد اختلاف است مذاکره کننده ارشد ایران افزود: در حوزه هسته‌ای همچنان موضوعات مهم باقی مانده است. یکی از موضوعات تحقیق و توسعه است و کلان این موضوع مورد توافق شده است، تحقیق و توسعه ما در خصوص ماشین‌های پیشرفته سانتریفیوژ آی‌آر8 همچنان ادامه می‌یابد، اما برخی جزئیات در این باره هنوز مورد بحث و بررسی قرار دارد و محدودیت‌ها فقط روی ماشین‌های سانتریفیوژ است. وی گفت: در توافق مجموعه حوزه همکاری هسته‌ای مشخص می‌شود و کشورهای دنیا با ایران در این حوزه‌ها وارد همکاری می‌شوند همانند رآکتورهای قدرتی، تحقیقاتی و آب شیرین‌کن‌ها و دیکر موارد وارد همکاری با ایران می‌شوند. بودن این موضوع در توافق، ما را از یک برنامه غیرقانونی از نظر شورای امنیت به یک برنامه قانونی از نظر شورای امنیت تبدیل می‌کند و این یعنی تثبیت برنامه هسته‌ای ایران از نظر شورای امنیت است که این برای تعداد معدودی از کشورها روی داده است و این یکی از دستاورهای خوب مذاکرات خواهد بود. اگر به خواسته خود در توافق نرسیم ترجیح می‌دهیم دست خالی به تهران بازگردیم عراقچی افزود: تمدید مذاکرات گزینه مطلوب هیچ کدام از طرفهای مذاکرات نیست و تمام همت ما این است که در این دوره به سرانجام برسد و کار تمام شود اما به‌صراحت نمی‌توانم بگویم که این اتفاق می‌افتد یا خیر. اما تلاش خود را می‌کنیم و تمدید مذاکرات را به‌نفع جریان مذاکرات نمی‌بینیم. اگر به 16 تیر برسیم و به آن چیزی که مورد خواست ما باشد و خطوط قرمز ما را رعایت کند، برسیم توافق می‌کنیم و در غیر این صورت ترجیح می‌دهیم دست خالی به تهران برگردیم تا توافق خوب حاصل شود اما حاضر هستیم که در وین حضور داشته باشیم و مذاکرات را ادامه دهیم. تا زمانی که مراحل قانونی در کشورهای مربوطه طی نشود توافقی امضا نخواهد شد مذاکره کننده ارشد ایران گفت: اگر ما به توافق برسیم و مجموعه اسناد مورد توافق همه قرار بگیرد توافق وجود نخواهد داشت تا زمانی که مراحل قانونی در کشورهای مربوطه طی شود، مثلاً کنگره آمریکا خواسته وقتی توافق حاصل شد درباره آن رأی گیری کند و روال خود را طی کند و مجلس ما در مصوبه اخیر درخواست داشت زمانی که توافق به جمع‌بندی رسید ارائه شود به مجلس برای بررسی و احیاناً تصمیم‌گیری درباره آن. ممکن است در 16 تیرماه اگر به جمع‌بندی از توافق برسیم هنوز توافقی نداشته باشیم تا روال قانونی در کشورها طی و انجام شود و پس از آن کشورها و دولت‌ها اعلام می‌کنند که مراحل را طی کردیم و پس از آن در یک روز مشخص توافق به دست آمده قابل اجرا خواهد بود و با توجه به روال مجلس و کنگره آمریکا فکر می‌کنم حدود یک ماه الی یک ماه و نیم این مسیر زمان بگیرد و پس از آن به روز توافق خواهیم رسید و در آن روز طرفهای غربی و آمریکایی باید تحریم‌های خود را بردارند و لغو کنند و پس از آن جمهوری اسلامی مقدمات کاری را که باید انجام دهد آغاز می‌کند. وی اضافه کرد: ما اگر 16 تیر به توافق برسیم متن توافق حتماً منتشر می‌شود، اما آن روز توافق نمی‌شود. البته شورای امنیت در همان مرحله قطعنامه را صادر و توافق را اعلام می‌کند. مذاکرات درباره شورای امنیت همچنان ادامه دارد اما ترجیح ما این است که روزی که جمع‌بندی انجام و توافق اعلام شود شورای امنیت بعد از آن یا همزمان قطعنامه جدید خود را صادر کند و اما توافق پس از یک ماه و نیم امضا خواهد شد و کشورها اقدامات خود را آغاز خواهند کرد. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تسنیم، وی همچنین گفت: اگر تا چند روز آینده بتوانیم به توافق برسیم اعلام خواهد شد و به‌عنوان یک توافق که به یک جمع‌بندی رسیدیم اعلام می‌شود و پس از آنکه شورای امنیت آن را اعلام کند به یک سند بین الملی تبدیل می‌شود و روزی که این توافق اجرا می‌شود روزهایی است که بعداً مشخص خواهد شد. در روز توافق تمامی تحریم‌های آمریکا و اروپا و شورای امنیت لغو یا متوقف می‌شود عراقچی اضافه کرد: در روز توافق تمامی تحریم‌های اقتصادی و مالی اتحادیه اروپا و آمریکا و شورای امنیت همه یکجا لغو یا متوقف می‌شود و همزمان اقدامات ما نیز آغاز می‌شود و در اینجا یک مشکل وجود دارد که همزمانی دو طرف باید به‌گونه‌ای حل شود تا همزمان و متناظر حل شود، اما روز توافق باید تمامی تحریم‌های مالی و اقتصادی لغو شود. از نظر ما امضای توافق قطعنامه شورای امنیت است. بخش اعظمی از تحریم‌ها مرتبط با موضوع هسته‌ای هستند معاون ظریف افزود: بخش اعظمی از تحریم‌ها مرتبط با هسته‌ای هستند و تحریم‌های مرتبط با موضوعات دیگری اندک هستند. بانک‌های ما به‌دلیل هسته‌ای در تحریم قرار دارند و فقط یک بانک ما به‌دلیل ادعای واهی حمایت از تروریسم در تحریم قرار دارد، مثلاً تحریم نفتی که خریداران نفت ایران حق ندارند از ایران بخرند که باعث کاهش فروش نفت ما شد. تحریم بانکی و تبادلات مالی تحریم هسته‌ای است. تحریم پتروشیمی و کشتی‌رانی و بیمه مرتبط با هسته‌ای است. در حوزه حقوق بشر و تروریسم عمدتاً با تحریم افراد و مؤسسات مواجه هستیم. تحریم‌های اصلی مرتبط با هسته‌ای است که ان‌شاءالله بر اثر این توافق حل می‌شود. وی گفت: تحریم‌های چندمنظوره در قوانین آمریکا است که دلایل صدور آن را چند دلیل عنوان کرده و این یکی از موارد سخت مذاکرات ما است. ان‌شاءالله در سند نهایی و در زمینه تحریم‌ها که یک فهرست بلندبالایی از قوانین تحریمی آمریکا ذکر شده و تأثیرات آن در صحنه عمل نیز ذکر می‌شود و سعی شده که راه سوء استفاده از تحریم‌های چندمنظوره برداشته شود. کنگره توافق را رد کند ایران با قدرت به برنامه هسته‌ای خود باز خواهد گشت عراقچی گفت: زمانی که قطعنامه صادر شود از نظر حقوق بین الملل جنبه الزام‌آور پیدا خواهد کرد و از نظر ما به‌لحاظ حقوق بین الملل یک الزام حقوقی برای 1+5 و ایران ایجاد می‌کند اما برای کشورها با قوانین داخلی برتری حقوقی ندارد و آنچه برای ما مهم است این می‌باشد که بر اثر توافق ملزم به اجرای الزامات بین المللی خود خواهند شد. وجود قطعنامه شورای امنیت برای مجلس ما یک الزامی ایجاد نمی‌کند و مجلس می‌تواند نظر خود را اعلام کند و دولت ملزم به پیگیری مصوبات مجلس است و قطعنامه شورای امنیت ضامن اجرای توافق بین المللی است و ضمانتی برای اجرایی شدن توافق نهایی خواهند بود و طبق مصوبه کنگره آمریکا، اگر کنگره آن را رد کند دولت آمریکا باید آن را وتو کند و اگر کنگره وتوی رئیس جمهور را رد کند جمهوری اسلامی ایران حقوق خود را حفظ خواهد کرد و با قدرت به برنامه هسته‌ای خود باز خواهد گشت. وی گفت: مرحله اول همان روزی اسنت که ما به یک توافق برسیم که اعلام خواهد شد و پس از آن منتظر می‌مانیم که روال قانونی در کشورها سپری شود و پس از آن منتظر آمادگی کشورها برای روز توافق خواهیم بود و در آن روز طرفهای مقابل ما شروع به لغو تحریم‌ها خواهند کرد. تا زمانی که اقدامات ما به مرحله طبق توافق برسد و در آن روز توافق رسماً اجرا خواهد شد، بین روز توافق و اجرایی شدن یک فاصله زمانی وجود خواهد داشت. اقدامات نظارتی و پروتکل الحاقی از روز لغو تحریم‌ها آغاز می‌شود. آژانس نقش مهمی در راستی‌آزمایی فعالیت‌های ایران خواهد داشت مذاکره کننده ارشد ایران گفت: آژانس در طول اجرای دوره نهایی نقش مهمی در راستی آزمایی فعالیت‌های ایران خواهد داشت. مرجع بین المللی در اینکه آیا کشوری به تعهدات خود عمل می‌کند آژانس است و آژانس اعلام خواهد کرد که آیا ما پایبند بودیم یا خیر. اما در طول اجرای برنامه جامع اقدام مشترک از نظر کمی اقدامات ایران را بررسی می‌کند و نه کیفی، مثلاً آژانس اعلام می‌کند که آیا تعداد سانتریفیوژها به تعداد مورد نظر رسیده یا خیر، یا میزان اورانیوم ایران به میزان مورد توافق رسیده یا خیر. اما اگر آژانس یا هریک از 1+5 بازی سیاسی در بیاورند ایران توان بازگشت به توانایی هسته‌ای خود را خواهد داشت. ظریف قصد ندارد پیش از توافق به تهران برود عراقچی گفت: دکتر ظریف قصدی ندارد که پیش از توافق نهایی به تهران بازگردد و طبق دستور العمل و چارچوب‌ها رفتار خواهد شد، ما به‌طور مستمر با شیوه‌های ایمنی که وجود دارد با تهران در تماس هستیم و گزارش را ارائه می‌کنیم و فکر نمی‌کنیم که نیاز به سفر آقای ظریف به تهران باشد.