هدف‌ولیعهدعربستان از سفربه‌روسیه چه‌بود؟

اندیشکده واشنگتن در یادداشتی به قلم سایمن اندرسون مدیر پروژه‌ی خلیج فارس و سیاست انرژی نوشت: محمد بن سلمان وزیر دفاع و جانشین ولیعهد عربستان در ۱۷ ماه ژوئن برای دیدار با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور این کشور عازم روسیه شد. این دیدار که پس از تماس‌های اخیر پوتین و پدر شاهزاده، ملک سلمان روی داد، تا چند ساعت قبل از عزیمت او از عربستان محرمانه باقی مانده بود. در ماه آوریل در ۲۷ می، فرستاده ویژه روسیه با پادشاه عربستان دیدار کرد و این در حالی است که روز بعد سفیر عربستان استوارنامه‌ی خود را در مسکو تسلیم مقامات روس کرد . اگر نخواهیم روابط فعلی دوجانبه‌ی دو کشور را خصمانه توصیف کنیم، دست‌کم می‌توان آن را ناخوشایند دانست. ملک عبدالعزیز پدر ملک سلمان که از" کمونیست‌های بی‌خدا" متنفر بود، در سال ۱۹۳۸ روابط سیاسی کشورش را با جماهیر شوروی قطع کرد. اما در سال ۱۹۹۲ با شکست ارتش سرخ در افغانستان توسط جهادگرایان تحت حمایت عربستان سعودی و به دنبال آن فروپاشی جماهیر شوروی روابط با مسکو دوباره برقرار شد.

■ محمد بن سلمان چهره‌ای تأثیرگذار در امور نفتی عربستان ■

با توجه به محبوبیت روزافزون محمد بن سلمان در داخل کشور و شباهت آشکار او به پدرش-که از او به عنوان فرستاده ویژه نیز در کنار تمام مسئولیت‌هایش استفاده می‌کند- احتمال ارتقا چشمگیر روابط ریاض - مسکو وجود دارد. در زمان پادشاهی ملک عبدالله، که در ماه ژانویه درگذشت، به دلیل حمایت روسیه از بشار اسد روابط این دو کشور تیره‌وتار شد. در گذشته نیز شاهزاده بندر بن سلطان رییس پیشین دستگاه اطلاعاتی عربستان حداقل دو بار با پوتین دیدار کرد ولی موفق به تغییر موضع پوتین در قبال حمایت از دمشق نشد.

بیانیه‌ی رسمی دربار سلطنتی عربستان سفر محمد بن سلمان را فرصتی برای مطرح کردن روابط و جنبه‌های همکاری بین دو کشور دوست توصیف کرده است. احتمالا موضوع نفت یکی از مباحث احتمالی دستور کار محمد بن سلمان خواهد بود. حوزه‌ای که خود او نیز جزو تصمیم‌گیرندگان اصلی آن در عربستان به شمار می‌رود.

■ توافق اتمی با ایران حربه‌ای در دستان پوتین ■

عزم عربستان در پی حفظ سهم خود در بازار حتی به قیمت درآمد کمتر به شدت به روسیه آسیب وارد کرده است. و این در حالی است که پوتین قصد دارد تا از توافق اتمی با ایران به عنوان حربه‌ای برای تعمیق شکاف بین ریاض و واشنگتن استفاده کند.

■ سفر محمد بن سلمان به روسیه بر آینده‌ روابط آمریکا وعربستان تأثیر خواهد گذاشت ■

بعد از پایان نشست اخیر سران عرب در کمپ دیوید باراک اوباما رییس‌جمهور امریکا محمد بن سلمان ۲۹ ساله را داناتر از سنش خواند. به دلیل نزدیکی دولت امریکا و ولیعهد عربستان، محمد بن نایف و عادل بن جبیر، وزیر خارجه‌ی جدید و سفیر سابق عربستان در امریکا، دولت امریکا اینگونه تصور می‌کند که رابطه‌اش با دولت عربستان همچنان پایدار خواهد ماند.

عدم عزیمت عادل بن جبیر به جای محمد بن سلمان امری مهم محسوب می‌شود و گویای این مدعاست که ملک سلمان فرزندش را به عادل بن جبیر ترجیح می‌دهد. دستاورد سفر محمد بن سلمان هر آنچه باشد قطعاً بر آینده‌ی روابط امریکا-عربستان تأثیر خواهد گذاشت.