قیمت‌ها در بازار نقدی و بازار آتی سکه
مبادلات بازار قراردادهای آتی سکه در شرایطی روزهای اخیر برخلاف انتظارات مسیر متفاوتی را در پیش گرفته که اغلب تحلیلگران عامل اصلی این وضعیت را التهاب و ابهام در بازار نقدی ارز و سکه تلقی می‌کنند.
براساس گفته تحلیلگران، شرایط حال حاضر بازار آتی بسیار متفاوت از بازارهای دیگر است و چه بسا آنچه با تعابیر مختلف از آن به عنوان «افزایش تردیدها در بازار آتی» نام برده می‌شود این روزها سوژه اصلی معامله‌گران شده است. سیاوش سلیمانی یکی از کارگزاران بورس کالا درباره روند دادوستدها در بازار دیروز گفت: در شرایطی قیمت سکه در بازار نقدی پایین آمده که قیمت‌ها در بازار قراردادهای آتی در سطح بالایی باقی مانده و چه بسا یکی از دلایل این وضعیت موضوع کال مارجینی‌ها است؛ با افزایش میزان وجه تضمین به سطح 7 میلیون تومان، فروشنده‌های قبلی بازار اخطاریه افزایش وجه تضمین دریافت کرده‌اند که یا باید موقعیت‌های خود را ببندند یا اینکه پول واریز کنند؛ این در حالی است که همین فروشندگان می‌توانند با اتخاذ موقعیت خرید به عنوان خریدار وارد بازار شوند که به نظر می‌رسد خریداران دیروز، همان فروشندگان روزماقبل بودند. به نظر این کارشناس بازار آتی، بسیاری از سرمایه‌گذاران به دلیل محدودیت‌هایی که در خرید و فروش بازار ارز وجود دارد سپرده‌‌هایشان را از بازار ارز به بازار سکه به خصوص قراردادهای آتی جابه‌جا کرده‌اند. این در شرایطی است که به دلیل اختلاف قیمت‌ها در بازار آتی نسبت به بازار نقدی و سود بالای آربیتراژی نزدیک 40 درصدی حداقل در کوتاه‌مدت ممکن است طی روزهای آینده قیمت‌ها بالا رود. البته به نظر می‌رسد محدودیت‌های یکجانبه اتحادیه اروپا در نیمه ماه اکتبر و اوایل ماه نوامبر ایالات‌متحده و از سویی برخی اخبار و گزارش‌ها پیرامون ادامه افزایش تنش‌ها در سوریه از جمله پارامترهایی است که توانسته تغییر دهنده اوضاع در شرایط کنونی باشد. همچنین احمد بیات یکی از کارشناسان بازار آتی با اشاره به اینکه گمانه‌زنی‌ها پیرامون تدابیر جدید مدیریت قراردادهای آتی متفاوت است، اظهار کرد: تعابیر مختلفی نسبت به اطلاعیه‌های اخیر بورس منتشر شده در حالی که برخی از افزایش حاشیه امنیت معاملات براساس تصمیم تازه بورس در خصوص افزایش میزان وجه تضمین خبر می‌دهند و این موضوع بیشتر به نظر مسوولان نزدیک است که برخی دیگر از کوچک شدن بازار در آینده نزدیک خبر می‌دهند و بر این باورند هدف این است که پس از جمع و جور کردن روند معاملات در بازار، شرایط را برای بهبود اوضاع و رونق دادوستدها تا حدودی بهبود ببخشند. بیات در ادامه افزود: میزان وجه تضمین در حالی به عدد 7 میلیون تومان رسیده که این میزان سپرده نگهداری شده و اعلام شده از سوی بورس است اما به طور اختیاری نیز میزان 20 درصد وجه یا سپرده از همین کل میزان وجه تضمین توسط شرکت‌های کارگزاری از مشتریان اخذ می‌شود که به نظر می‌رسد در مجموع این رقم در صورت احتساب آن به 8 میلیون و 400 هزار تومان برسد. کارشناسان اگر چه از اطلاعیه‌های اخیر بورس به عنوان سیاست‌های جدید مدیریت قراردادهای آتی نام می‌برند؛ اما مشتریان حقیقی نسبت به اتخاذ چنین تدابیری گلایه دارند، زیرا بر این باورند در بیشتر بازارهای جهانی میزان وجه تضمین به اندازه‌ای نیست که مانع از حضور سرمایه‌گذاران خرد در بازار شود. به گفته این مشتریان، بازار باید شرایط برای حضور همه سرمایه‌گذاران چه حقیقی و چه حقوقی را فراهم کند تا با انجام معاملات و از سرگیری انواع عملیات مالی مکانیزم بازار شرایط باقی ماندن بازیگران یا حذف آنان را فراهم کند آن وقت می‌توان نسبت به رونق معاملات و کارآیی بازار نظر مثبتی داشت. البته در پاسخ به انتقاد وارده، افزایش حاشیه امنیت برای انجام معاملات و نظارت بیشتر روی دادوستدها، توسط ناظر و مدیریت بورس از دیگر اهدافی است که کارشناسان به آن اشاره می‌کنند. در همین حال برخی از دیگر فعالان بر این باورند اگر اطلاعیه‌های بورس به گونه‌ای باشد که شرایط را برای حضور سرمایه‌گذاران حقیقی سخت کند چه بسا آنان تصمیم دیگری خواهند گرفت و از میزان حجم و ارزش مبادلات به طور قابل‌توجهی کاهش خواهد یافت. در همین حال، بورس کالای ایران اطلاعیه‌های جدیدی در رابطه با قراردادهای آتی سکه طی چند روز اخیر منتشر کرده که براساس اطلاعیه مدیریت قراردادهای مشتق کالایی گفته شده؛ طبق ماده الحاقی دستورالعمل اجرایی معاملات قراردادهای آتی از ساعت 17 حدود نوسان قیمت قراردادهای آتی در همه سررسیدها به میزان 3 درصد به سمت بالا جا به جا می شود، به عبارت دیگر حد پایین قیمت برابر با 2/0- و حد بالای قیمت برابر با 8/0+ نسبت به قیمت تسویه روز کاری قبل تعیین خواهد شد. همزمان با تغییرات ایجاد شده در حد نوسان قیمتی، دوره گشایش به مدت 15 دقیقه از ساعت 17 تا 17:15 دقیقه برگزار و پس از آن حراج تک قیمتی ساعت 17:15 دقیقه اجرا می‌شود، اما روند قیمت‌ها در بازار قراردادهای آتی دیروز در شرایطی صبح با کاهش 2 درصدی همراه شد که عصر همین روز افزایش 2 درصدی را تجربه کرد؛ به طوری که سکه سررسید مهرماه با کاهش 70/2 درصدی در دادوستدهای صبح و افزایش 46/4 درصدی در مبادلات عصر در محدوده یک میلیون و 270 تا یک میلیون و 363 هزار تومان، سررسید آبان‌ماه با کاهش 1/88 درصدی در مبادلات صبح و افزایش 97/4 درصدی در مبادلات عصر در محدوده یک میلیون و 340 تا یک میلیون و 434 هزار تومان، سررسید آذرماه با کاهش 91/1 درصدی در مبادلات صبح و افزایش 98/4 درصدی در مبادلات عصر در محدوده یک میلیون و 380 تا یک میلیون و 477 هزار تومان و سررسیدهای دی‌ماه با کاهش 12/1 درصدی در مبادلات صبح و افزایش 99/4 درصدی در مبادلات عصر در محدوده یک میلیون و 430 تا یک میلیون و 518 هزار تومان قرار گرفت. تعداد موقعیت‌های تعهدی باز در دو سررسید ابتدایی نیز افزایشی و در دو سررسید دورتر کاهشی بود.
