رئیس کیست؟

 یک رئیس اغلب دستور کار را تعیین می‌کند و تأثیر قابل توجهی در نحوه‌ی رأی‌گیری هیئت مدیره دارد. رئیس از برگزاری بدون مشکل و منظم جلسات و تلاش آن‌ها برای دستیابی به یک اجماع در تصمیمات هیئت مدیره اطمینان حاصل می‌کند.

نکات کلیدی
رئیس یک مدیر اجرایی است که هیئت مدیره‌ی یک شرکت او را انتخاب می‌کند و مسئولیت ریاست جلسات هیئت مدیره را بر عهده دارد.
یک رئیس اغلب دستور کار را تعیین می‌کند و تأثیر قابل توجهی در نحوه‌ی رأی‌گیری هیئت مدیره دارد.
مدیر عامل شرکت را اداره می‌کند و فردی است که مدیران شرکت به او گزارش می‌دهند، اما ازآنجایی‌که مدیر عامل از سوی هیئت مدیره منصوب می‌شود، رئیس می‌تواند بر انتخاب شدن افراد به‌عنوان مدیر عامل تأثیر بگذارد.
در برخی از شرکت‌ها، نقش‌های مدیر عامل و رئیس با هم ترکیب می‌شوند و این موضوع می‌تواند، به‌دلیل کاهش میزان نظارت و توازن، باعث شفافیت و پاسخگویی کم‌تری شود.

آشنایی با رئیس

رئیس فردی است که ریاست هیئت مدیره‌ی یک شرکت را بر عهده دارد. هیئت مدیره گروهی از افراد هستند که به نمایندگی از سهام‌داران انتخاب می‌شوند. وظیفه‌ی هیئت مدیره ایجاد سیاست‌هایی برای مدیریت و نظارت بر شرکت و تصمیم‌گیری در مورد مسائل اصلی شرکت است. هیئت مدیره باید نماینده‌ای از منافع مدیریت و سهام‌داران باشد و معمولاً از اعضای داخلی و خارجی تشکیل شده است. هر شرکت سهامی عام باید دارای یک هیئت مدیره باشد.
هیئت مدیره موظف به انجام تصمیمات مهمی است که می‌توانند شامل انتصاب افسران شرکتی، پرداخت دستمزد مدیران اجرایی و سیاست تقسیم سود باشند. درنتیجه، فرد رئیس قدرت و نفوذ قابل توجهی در تأثیرگذاری بر تصمیماتی دارد که هیئت مدیره اتخاذ می‌کند.
مدیر عامل (CEO) شرکت را اداره می‌کند و فردی است که مدیران شرکت به او گزارش می‌دهند، اما مدیر عامل از سوی هیئت مدیره منصوب می‌شود. بنابراین، فرد رئیس می‌تواند درمورد اینکه چه فردی به‌عنوان مدیر عامل یا رهبر شرکت انتخاب می‌شود، تأثیر داشته باشد. بااین‌حال، در بیشتر موارد، فرد رئیس خود را درگیر مسئولیت‌های مدیرعامل نمی‌کند، و این موضوع به حفظ شفافیت نقش‌ها و تفکیک قوا کمک می‌کند.
با افزایش انتصاب زنان به‌عنوان رؤسای سازمان‌های پیشرو، برخی سردرگمی‌ها درمورد استفاده‌ی عنوان صحیح برای این مقام (یعنی «chair» یا «chairwoman») ایجاد شده است. کریستین لاگارد، که مدیر عامل صندوق بین‌المللی پول (IMF) بود، اصطلاح «ریاست زن هیئت اجرایی» را برای این مقام انتخاب کرد.

مقایسه‌ی رئیس و مدیر عامل

مقام رئیس با مقام مدیر عامل متفاوت است و می‌تواند یک سمت غیراجرایی یا اجرایی باشد. در برخی از شرکت‌ها، نقش مدیر عامل و رئیس با هم ترکیب می‌شود، و این موضوع می‌تواند شفافیت و پاسخگویی را، به دلیل کاهش میزان نظارت و توازنی که در اثر داشتن دو سمت مجزا با کارکردهای شغلی مجزا ایجاد می‌شود، کاهش دهد.
درحالی‌که رئیس هیئت مدیره دارای چندین توانایی نظارتی است، مسئولیت‌های اصلی مدیر عامل تمام تصمیمات اصلی شرکت، از عملیات روزمره گرفته تا مدیریت منابع شرکت، را شامل می‌شود، و این به‌عنوان یک نقطه‌ی ارتباط اصلی بین هیئت مدیره و سایر مدیران اجرایی عمل می‌کند. همچنین، مدیر عامل اغلب دارای جایگاهی در داخل هیئت مدیره است.
نقش مدیر عامل به اندازه، فرهنگ و صنعت شرکت بستگی دارد. به‌عنوان مثال، در شرکت‌های کوچک، مدیر عامل اغلب نقش عملی‌تری را بر عهده می‌گیرد و مسئولیت طیفی از تصمیمات سطح پایین‌تر، مانند مصاحبه و استخدام کارکنان، برعهده‌ی او قرار دارد.
در شرکت‌های بزرگ‌تر (مانند Fortune 500)، مدیر عامل معمولاً با استراتژی سطح کلان و مسیر رشد سروکار دارد. سایر وظایف به مدیران بخش واگذار می‌شوند. مدیران عامل زمینه و چشم‌انداز سازمان خود را تعیین می‌کنند و مسئول اجرای استراتژی برای دستیابی به آن چشم‌انداز هستند. به‌طور معمول، سرمایه‌گذاران، سهام‌داران و تحلیل‌گران آشنایی زیادی با مدیر عاملان شرکت‌های بزرگ دارند، اما رؤسا معمولاً دور از کانون توجه قرار می‌گیرند.
اگرچه مدیر عامل اداره‌ی یک شرکت را به‌عهده دارد، اما رئیس با سایر اعضای هیئت مدیره همتا درنظر گرفته می‌شود و این امکان برای هیئت مدیره وجود دارد که با توافق آرای همدیگر، تصمیمات مدیر عامل را باطل کنند.
فرد رئیس می‌تواند قدرت و نفوذ قابل توجهی در تأثیرگذاری بر تصمیماتی که هیئت مدیره اتخاذ می‌کند، ازجمله انتخاب مدیر عامل، داشته باشد.

نمونه هایی از یک رئیس

شرکت JP Morgan Chase & Co. (JPM) هر دو مقام مدیر عامل و رئیس شرکت خدمات مالی را بر عهده‌ی جیمی دیمون قرار داده است.
شرکت اپل (AAPL) این دو نقش را از هم تفکیک کرده است، به‌طوری‌که تیم کوک سمت مدیر عامل و آرتور دی لوینسون سمت ریاست را برعهده دارد. آقای لوینسون مدیر عامل و رئیس سابق Genentech بود و در حال حاضر مدیر عامل Calico است.
از سوی دیگر، متا (META)، که قبلاً فیسبوک نام داشت، یک نقش را برای مارک زاکربرگ به‌عنوان بنیانگذار، رئیس و مدیر عامل این غول رسانه‌های اجتماعی تعیین کرده است.
همان‌طور که قبلاً گفته شد، برخی از شرکت‌ها نقش‌های مدیر عامل و رئیس را به شکل سمت‌های جداگانه درنظر می‌گیرند، درحالی‌که برخی دیگر این نقش‌ها را با هم ترکیب می‌کنند. در شرکت‌هایی که تحت رهبری مؤسس خود قرار دارند، معمولاً مشاهده می‌شود که فرد بنیان‌گذار نقش‌های متعددی، ازجمله ریاست و مدیر عامل را برعهده دارد. بااین‌حال در شرکت‌هایی که تحت رهبری مؤسس قرار دارند، با گذشت زمان، اگر مؤسس بخواهد به تلاش‌های دیگری بپردازد یا نتایج مالی در حد قابل قبولی قرار نداشته باشند، این نقش‌ها ممکن است از هم تفکیک شوند.