تاثیر توافق لوزان برمعیشت مردم چیست؟

طی روزهای گذشته تحلیل شرایط پس از تحریم توافق لوزان ذهن فعالان اقتصاد را به شدت مشغول ساخته است. تحلیلگران اقتصادی اعتقاد دارند اثرات توافق لوزان طی کوتاه مدت در اقتصاد ایران ظاهر نمی شود. به باور آنان حداقل زمان شش ماه تا یکساله برای بازگشت اقتصاد ایران به بازارهای جهانی وجود دارد. تحلیل ها نشان می دهد که مذاکرات با 13 بانک بزرگ جهانی برای لغو دستورالعمل های تحریمی ایران با حضور مذاکره کنندگان حرفه ای به زمانی طولانی نیاز دارد. با این وجود تحلیلگران اقتصادی روایت می کنند، فعالیت ها برای عبور از این دوران از هم اکنون باید کلید بخورد. طی روزهای گذشته برخی رسانه ها موضوع تاثیر رفع تحریم ها برزندگی مردم را به یکی از شاخص ترین بحث های رسانه ای بدل شده است. با این حال برخی تحلیلگران سیاسی روایت می کنند که گره زدن تفاهمنامه لوزان به بهبود سریع معیشت مردم با اهداف سیاسی پیگیری می شود. اقتصاددانان اعتقاد دارند طی دوره زمانی کوتاه مدت امکان بهبود نسبی شرایط زندگی مردم وجود دارد ولی برای تغییر شرایط کلی به زمان طولانی نیاز است. اطهاری در مورد تاثیر توافق نامه لوزان برمعیشت مردم می گوید:« ظاهر فریبنده الغای تحریم ها می تواند معیشت را سخت تر کند. بعد از توافق هسته ای و لغو تحریم ها اگر وضعیت کنونی اصلاح نشود، باز ازهمان سوراخ های گذشته گزیده خواهیم شد. وقتی به گذشته نگاه کنیم، می بینیم که ریشه های رانت جویی کنونی از دهه هفتاد قوت گرفت. چرا که دولت های قبلی به صورت اصلاح گرانه سامان دهی طبقه مولد را انجام ندادند. آن ها عمدتاً مردم و طبقه کارگر را به پای بورژوازی قربانی کردند. در آن زمان برای به بازار سپردن جامعه، سراسیمگی وجود داشت. در نتیجه این آشفتگی نوعی پوپولیسم رواج یافت و آنها توانستند رانت بیشتری ببرند. در حال حاضر نیز وقتی نظام بانکی وجود دارد که در شرایط رشد منفی سود صد درصدی می دهد، معلوم است که اقتصاد رانتی است و دیگر به تحریم مربوط نیست. در کره جنوبی زمانی که رانت های زیاد شکل گرفت، هیئت وزرا دسته جمعی خودکشی کردند. نه به خاطر عذاب وجدان، به این خاطر که قوانین سخت گیرانه و نگاه منفی نسبت به رانت در جامعه آن ها آنقدر شدید است که خودکشی برایشان آسان تر بود. اما در کشور ما رانت به عنوان یک فرهنگ عمومی گسترش یافته. برای افرادی که از دانشگاه های سراسری در مقاطع بالا فارغ التحصیل می شوند، شغل نیست و منزلت اجتماعی هم ندارند. جوانی که بخواهد دنبال نوآوری رود نه سیستم حمایتیِ دموکراسی از او وجود دارد، نه سیستم بانکی کارآمدی که بتواند وامی بگیرد. حتی نکاه منفی هم وجود دارد که او دنبال علم رفته نه ثروت. ثروتی که عمدتاً بقیه با رانت به آن رسیده اند.» به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبرآنلاین، وی ادامه داد:« اگر همین اوضاع ادامه یابد، با این سیستم ایران بدتر از گذشته می شود. چرا که الان سرعت توسعه و نوآوری بسیار بیشتر شده. امیدواریم در نتیجه رفع تحریم ها، خوشحالی برگشتن رانت به جیب عده ای خاص، و آسودگی دولت مردان از اینکه می توانند یارانه ها را سر موقع دهند، مانع جدیدی برای توسعه جامعه نشود. چرا که ظاهر مثبت لغو تحریم ها، ممکن است نتایج منفی به بار آورد. مانند زمانی که در دولت قبل بحث یارانه دادن به مردم و بریز و بپاش های این چنینی شروع شد. آن زمان در نتیجه واریز یارانه ها، مدتی مردم خوشحال بودند و اجساس می کردند وضعیت چندان هم بد نیست. ولی فاجعه خیلی زود خودش را در همه چیز نشان داد.» او همچنین در تحلیل کوتاه مدت رفع تحریم ها گفت:« در نتیجه ی لغو تحریم ها نیز ممکن است زندگی عامه مردم در کوتاه مدت تکانی بخورد، اما اگر مشکلات ساختاری رفع نشود، هم از نظر سیاسی و هم اقتصادی وضع بدتری بروز می کند. تا پیش از دست یابی به توافق هسته ای، مشکلات به گردن دولت قبلی و تحریم های سنگین انداخته می شد. حالا دیگر باید دید زمانی که تحریم ها نیز برداشته شوند، اگر دولت مردان نتوانند برنامه های توسعه را عملی کنند، چه حرفی برای گفتن دارند.»