حذف خصولتی‌ها شرط پیشرفت صنعت دارو

با این‌حال رییس سازمان غذا و دارو درباره وضعیت وخیم صنعت داروی کشور نیز فاش می‌کند که تا شرکت‌های شبه‌دولتی از این صنعت خارج نشوند، امیدی به پیشرفت آن نیست. مهم‌ترین چالشی که در 93 با آن درگیر بودید چه بود؟ ما در سال‌های 91 و 92 شاهد بحران دارویی در کشور بودیم؛ مردم واقعا بابت تامین و تدراک داروی خود نگران بودند، کمبودهای جدی و افزایش قیمت واقعیت‌هایی بود که در سال92 نیز دیده می‌شد. ما توانستیم این مشکل را در انتهای سال برطرف کنیم و چالش اصلی‌مان در سال بعد یعنی 93 این بود که این مهار بازار را پایدار کنیم. به‌ویژه باتوجه به اینکه طرح تحول سلامت در حال اجرا بود و ما باید همپا با این طرح و به کمک این طرح می‌شتافتیم. در‌واقع، تهعد کرده بودیم دیگر مردم نیازی به ترک بیمارستان برای تامین دارو و تجهیزات پزشکی خود نداشته باشند. درحقیقت ما وظیفه داشتیم هزینه‌های سلامت را در این حوزه کنترل کنیم ضمن اینکه قیمت‌ها هم باید کنترل می‌شد که تاحدودی هم شد. اما چالش اصلی ما در سال آینده است که باید با تقلب و قاچاق مبارزه کنیم. چالش دیگر ما در سال94 که به نظر من خیلی مهم هم هست کنترل تجویز و مصرف داروست. کشور ما متاسفانه از نظر تجویز و مصرف دارو وضعیت خوبی ندارد. برای این چالش‌ها برنامه‌یی هم دارید؟ برای مبارزه با قاچاق و تقلب در بازار دارو و تجهیزات، سامانه رهگیری و کنترل اصالت را در سال93 اجرایی کردیم که در سال94 مردم، نتیجه آن را به‌خوبی خواهند دید. در مورد کنترل نسخ و تجویز دارو هم سامانه نسخه‌نویسی الکترونیک را پیگیری می‌کنیم که البته اجرای طرح پایلوت آن، در چند شهر کشور آغاز شده و در سال آینده (94) نتایج این طرح‌ها را ارزیابی می‌کنیم تا در سال95 آن را توسعه دهیم و کشوری کنیم. برآورد واقع‌بینانه‌ای هم نسبت به نتیجه و تاثیر اجرای این طرح دارید؟ فکر می‌کنم وضعیت در سال95 و 96 نسبت به 93 بهتر خواهد شد. سال94 جا ماند! دیدن تاثیر اجرا شدن این برنامه‌ها به زمان نیاز دارد به همین دلیل هم فکر می‌کنم در سال94 وضعیت ما در این بخش‌ها بدتر نمی‌شود ولی در سال95 و 96 انتظار بهبود را داریم. مهم‌ترین دستاورد شما در سازمان غذا و دارو در سال93 چه بوده است؟ در سال جاری ما برای نخستین‌بار، شاهد کاهش واردات دارو در 15سال گذشته بودیم و بالاترین میزان صادرات را نسبت به سال پیش از آن داشتیم. فکر می‌کنم یکی از بخش‌هایی که در سازمان غذا و دارو حرف و حدیث زیادی در سال‌های گذشته داشته و دارد؛ مکانیسم قیمت‌گذاری دارو است. بسیاری از تولیدکنندگان داروی کشور معتقد هستند که این سازوکار، دقیق و حساب‌شده نیست. نظر شما به‌عنوان رییس این سازمان در دو دولت متفاوت در سال‌های گذشته چیست؟ مکانیسم قیمت‌گذاری دارو در کشور ما از نظام‌های سختگیرانه جهان محسوب می‌شود. به‌همین دلیل هم قیمت داروهای تولیدی کشور که اکثرا ژنریک هستند، نسبت به داروهای وارداتی بسیار پایین است. در‌واقع، قیمت داروهای وارداتی به‌طور میانگین 5برابر قیمت داروهای تولید داخل است که این مساله نشان می‌دهد قیمت داروهای تولید داخل بالا نیست و من فکر می‌کنم باید سختگیری را در وزارت بهداشت کمتر کنیم. درحقیقت، ‌وضعیت کنونی به نفع صنعت داروسازی کشور نیست ولی به‌هر‌حال فعلا امکانات دولت و قدرت پرداخت مردم اجازه تغییر قابل‌توجهی را نمی‌دهد. گفته می‌شود درنتیجه همین مکانیسم قیمت‌گذاری، داروهای خارجی چندبرابر قیمت همان دارو در کشورهای همسایه ایران به فروش می‌رسد. نه این‌طور نیست البته در سال‌های گذشته این‌طور بوده ولی در دولت یازدهم این مسیر غلط را اصلاح کردیم و در‌حال‌حاضر دیگر این طور نیست. برای نمونه، ما برای داروهای مورد نیاز سال94، فراخوان روی سایت سازمان می‌دهیم و به این ترتیب تمام شرکت‌های دارویی می‌توانند وارد این بازار شوند و ارایه‌دهنده ارزان‌ترین قیمت، برنده مناقصه خواهد شد. در‌واقع، وقتی وارد بازار رقابتی می‌شویم رقابت بهترین عامل برای کاهش قیمت‌ها خواهد بود. برای مثال به‌طور میانگین قیمت هر ویال فاکتور8 در سال92، ‌حدود 100یورو بود که در سال93 به حدود 80یورو رسید و در سال94 به زیر 60یورو خواهد رسید. به‌عبارت دیگر، وزارت بهداشت قیمت‌های آنها را پایین آورد. قیمت داروی هرسپتین که داروی بیماران سرطانی است در سال92 چیزی در حدود 7.5میلیون تومان بوده که هم‌اکنون به 5.4میلیون تومان رسیده است. به‌رغم اینکه دلار گران‌تر شده اما قیمت برای مردم بیشتر از 2میلیون تومان کاهش یافته است یا قیمت گلیوک بیش از 100هزار تومان بود و الان 12هزار تومان است.

در‌حال‌حاضر 70درصد صنعت داروسازی ما متعلق به دستگاه‌های عمومی یا به‌عبارتی خصولتی است. زمانی ما در این صنعت شاهد ارتقای جدی خواهیم بود که صنعت داروسازی خصوصی باشد. یکی دیگر از مشکلات صنعت داروسازی ایران که وزیر بهداشت هم آن را تایید کرده، کهنگی و نیاز شدید آن به نوسازی است. دلیل و راهکار رفع این مشکل در صنعت راهبردی دارو چیست؟ در‌حال‌حاضر 70درصد صنعت داروسازی ما متعلق به دستگاه‌های عمومی یا به‌عبارتی خصولتی است. زمانی ما در این صنعت شاهد ارتقای جدی خواهیم بود که صنعت داروسازی خصوصی باشد. از سوی دیگر، هم‌اکنون امکان سرمایه‌گذاری و بازسازی برای بخش‌های شبه‌دولتی کمتر وجود دارد. در‌واقع صنعت داروسازی برای بخش خصوصی جذابیت سرمایه‌گذاری دارد اما انحصار ایجادشده توسط خصولتی‌ها باعث شده امید کمتری در میان فعالان بخش خصوصی برای ورود به این صنعت شکل بگیرد. یکی از ماجراهایی که سال93 نام شما را بیشتر از حد معمول بر سر زبان‌ها انداخت، ماجرای پالم موجود در لبنیات بود که شما درنهایت راضی نشدید نام شرکت‌ها و کارخانه‌های متخلف را افشا کنید. دلیل این امتناع شما چیست؟ ما در سازمان غذا و دارو نام متخلفان را به دستگاه قضایی اعلام کردیم ولی نام آنها را مستقیم به مردم اعلام نکردیم چراکه ممکن بود باعث واکنش بیش از حد مردم شود و از طرفی هم از آنجا‌که این ماجرا به مساله‌یی قضایی تبدیل شد، دیگر افراد نمی‌توانند تصمیم شخصی بگیرند. اگر پرونده، قضایی نمی‌شد ما در سازمان غذا و دارو می‌توانستیم خودمان تصمیم بگیریم ولی وقتی ماجرا قضایی شد، باید اجازه دهیم که دستگاه قضا اقدام کند. سخن پایانی شما برای سال جدید؟ سال آینده است براساس شعار سازمان بهداشت جهانی در سال2015 سال سلامت غذاست و ما هم امیدواریم در راستای این شعار و هدف حرکت کنیم و بتوانیم آن را در کشور خود اجرا کنیم. با این وصف، سال آینده از افشاگری‌هایی مانند پالم، زیاد خواهیم شنید؟ ما تلاش می‌کنیم که وظایف خود را به‌هر‌شکل انجام دهیم.