سرایت «رکود» به صنعت سرامیک

آمارها هم اگرچه مثبت هستند اما مازاد عرضه و تغییر و تعدیل تولید را حکایت می‌کنند. بر اساس تازه‌ترین آمارها، تولید کاشی و سرامیک با رشد 26.8درصدی بیشترین رشد را در جدول تولید کالاهای منتخب معدن و صنایع معدنی در 10 ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل به خود داشته است. در عین حال، آمارها از کاهش 21.2درصدی تولید کاشی و سرامیک در دی‌ماه در مقایسه با آذرماه حکایت می‌کنند. به‌گونه‌یی که در دی‌ماه سال جاری 26میلیون مترمربع کاشی و سرامیک تولید شده است. میزان تولید کاشی و سرامیک در آذرماه 33میلیون مترمربع بوده است. در همین حال، بهنام عزیززاده مدیر انجمن کاشی و سرامیک خبر می‌دهد که برای رفع انباشت محصولات سرامیکی در انبار کارخانه‌ها، تولید محصولات این رشته فعالیت صنعتی در کشور ۴۵روزه متوقف خواهد شد. عزیززاده می‌افزاید: البته هر سال، کارخانه‌ها در تعطیلات فروردین برای تعمیرات با توقف تولید روبه‌رو می‌شوند. اما امسال مقرر شد از 15 اسفند امسال تا ابتدای اردیبهشت سال آینده توقف تولید کاشی و سرامیک داشته باشیم که البته بخش زیادی از این تعطیلی با تعطیلات عید همزمان است. عزیززاده درباره وضعیت بازار داخل این صنعت می‌افزاید: در حال حاضر بازار داخل و همچنین بازارهای صادراتی کشش زیادی برای خرید کاشی و سرامیک ایران ندارند، هم‌اکنون کارخانه‌ها با کمتر از 70درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کنند و در عین حال، صادرات کاشی و سرامیک به کشور عراق نیز کاهش یافته است. وی تصریح می‌کند: عراق بزرگ‌ترین بازار کاشی و سرامیک منطقه به شمار می‌رود. در همین حال، 80درصد صادرات کاشی و سرامیک ایران به عراق صورت می‌گیرد که امسال نسبت به سال گذشته با کاهش 10 تا 15 درصدی روبه‌رو بوده است. مدیر انجمن کاشی و سرامیک با اشاره به تولید 500میلیون‌ مترمربع کاشی و سرامیک در کشور طی سال 92، می‌گوید: پیش‌بینی ما تولید 450میلیون مترمربع کاشی و سرامیک برای امسال بود، اما با توجه به شرایط فعلی پیش‌بینی می‌کنیم، این رقم کمتر از 400 میلیون مترمربع باشد. سرایت معضل مسکن به صنعت کاشی آرمان خالقی، عضو هیات‌مدیره خانه صنعت، درباره اوضاع صنعت کاشی و سرامیک می‌گوید: خوشبختانه کشورمان از لحاظ خاک و مواد معدنی از پتانسیل‌های خوبی در صنعت کاشی و سرامیک برخوردار است. وی افزود: در این صنعت معادن و کارخانه‌های با ظرفیت بالا مشغول به تولید هستند اما متاسفانه با توجه به شرایط تحریم و رکودی که در صنعت ساختمان حاکم است، این قبیل مشکلات به صنعت کاشی نیز سرایت کرده و در حال حاضر با این نوع مشکلت دست و پنجه نرم می‌کند. خالقی اظهار می‌کند: با توجه به ظرفیت‌های بالقوه در این صنعت، کارخانه‌های متعددی از سوی وزارت صنعت مجوز اخذ کرده‌اند و این همین مساله باعث شده کارخانه‌ها برای رفع انباشت محصولات‌شان فعالیت در این صنعت را تعطیل کنند. عضو هیات‌مدیره خانه صنعت با اشاره به صادرات صنعت کاشی و سرامیک گفت: با توجه به آمارهای 10ماهه کالاهای منتخب صنعت خوشبختانه این صنعت از رشد خوبی برخوردار بوده است و صنعتگران این بخش با برنامه‌یی منسجم می‌توانند در بخش صادراتی آن ورود پیدا کنند. خالقی با اشاره به پتانسیل‌های موجود این صنعت گفت: از جمله پتانسیل‌های این صنعت طراحی، رقابتی‌بودن محصولات، فراوانی ماده معدنی و انرژی است که در صنعت کاشی در زمینه طراحی از طراحان خوبی برخوردار هستیم و صنعتگران در این بخش حرف‌هایی برای گفتن دارند و محصولات ایرانی به واسطه طراحی و کیفیت مناسب‌شان مورد استقبال کشورهایی چون حاشیه خلیج فارس و عراق شود. وی تصریح می‌کند: برای دستیابی به رشد بیشتر این صنعت در بخش صادرات باید تولیدکنندگان این صنعت با تشکیل کارگروهی برند مشترکی را ایجاد کنند تا با توجه به تولید انبوه در بازار هدف و منطقه حرفی را برای گفتن داشته باشیم. ظرفیت کاشی‌سازی 2 برابر نیاز کشور کمال سیدمحسنی، عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان کاشی و سرامیک، نیز درباره مشکلات صنعت کاشی و سرامیک می‌گوید: بیش از دو برابر نیاز کشور، ظرفیت کارخانه‌یی نصب شده داریم که این موضوع خود معضل اساسی در این صنعت است. به ویژه اینکه رکود صنعت ساختمانی و رکود اقتصادی در کشور این معضل را بزرگ‌تر کرده است. به گفته کمال سیدمحسنی در حال حاضر دپوی کارخانجات و به 350میلیون مترمربع کاشی و سرامیک رسیده است و در حال حاضر نیز ظرفیت تولید کمتر از 65 درصد موجود است. عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان کاشی و سرامیک می‌افزاید: عاملی که رکود در صنعت کاشی و سرامیک و سایر صنایع را تشدید می‌کند، سرمایه در گردش بانک‌ها است. متاسفانه نوع تعامل بانک‌ها با بنگاه‌های اقتصاد و شیوه خدمات‌دهی بانک‌ها باعث شده است تا تولیدکنندگان نتوانند تولید با ظرفیت و کیفیت بالا داشته باشند. در حال حاضر، اغلب صنایع از کمبود نقدینگی رنج می‌برند و این مشکلی است که بانک‌ها سهم اساسی در ایجاد و تداوم آن دارند. وی با اشاره به صادرات تولید کاشی و سرامیک می‌گوید: در حال حاضر به بیش از 44 کشور صادرات داریم که از جمله مقصدهای صادراتی ما کشورهایی چون عراق، افغانستان، پاکستان و کشورهای آسیای میانه است، سال 92 نیز 114 میلیون مترمربع صادرات کاشی صورت گرفته که ارزش آن 445 میلیون دلار بوده است. وی می‌گوید: اعضای صنعت کاشی و سرامیک از وزارت صنعت تقاضا دارند صدور مجوز تاسیس برای کارخانه کاشی و سرامیک را کاهش دهد، چرا که با تاسیس این نوع کارخانه‌ها مشکلات و معضلات انباشت محصولات به وجود می‌آید و در نهایت نیز هم بازار داخلی ناسالم به وجود آمده و اجناس نامرغوب صادر می‌شود. عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان کاشی و سرامیک ادامه می‌دهد: افزایش هزینه‌های جاری پرسنلی، آب و برق و گاز از سوی دولت نیز بر مشکلات ما افزوده است و دیگر صنعت کاشی و سرامیک رمقی برای ایستادگی ندارد. تولید کاشی 3 برابر نیاز کشور سعیدرضا کریم‌نژاد، دبیر انجمن کاشی و سرامیک کشور، از دپوی بیش از ۱۸۰ میلیون مترمربع کاشی و سرامیک در کارخانه‌های کاشی و سرامیک استان یزد خبر می‌دهد. کریم‌نژاد با اشاره به مشکلات عدیده کارخانه‌های کاشی می‌گوید: وضعیت تولید و سرامیک در کشور به گونه‌یی است که هم‌اکنون بیش از 3 برابر مازاد بر مصرف و نیاز کشور تولید می‌شود که قیمت تمام شده کالا را افزایش داده است. وی تصریح می‌کند: صادرات کاشی و سرامیک به دلیل مسائل منطقه‌یی عراق تا حد چشمگیری کاهش داشته و این مساله بار مالی و مشکلات فراوانی را بر صنعت کاشی و سرامیک تحمیل کرده است. دبیر انجمن کاشی و سرامیک کشور معتقد است که در صورت ادامه وضعیت فعلی، کارخانه‌ها مجبور به کاهش تولید و به ناچار تعدیل بخشی از نیروهای کار خود خواهند بود، مگر آنکه دولت از تولیدکنندگان پشتیبانی کرده و تحولی در صنعت ساخت‌وساز صورت بگیرد. کریم‌نژاد اظهار می‌کند: شرایط رکود اقتصادی در کشور و کاهش قیمت نفت و آشفتگی بازار باعث شده که کارخانه‌های کاشی و سرامیک با کاهش تولید، دپوی فراوان و عدم صادرات مواجه شوند. کاهش شدید مصرف داخلی مرتضی شریف‌فرد یک تولیدکننده و فعال صنعتی کاشی می‌گوید: مصرف داخلی صنعت کاشی و سرامیک بنا به رکود ساخت و ساز به‌شدت کاهش یافته است. به گفته شریف‌فرد در بازار محصولات بهداشتی ساختمان عرضه انبوه کالا، فروش را با مشکل مواجه کرده است. وی درباره شرایط کنونی می‌افزاید: کاهش تقاضا به معنای توقف تولید محصولات نیست، بلکه در این زمینه ما شاهد کاهش ساخت‌وساز بوده‌ایم که امیدواریم با ایجاد توافقات هسته‌یی رونق به تمام بخش‌های صنعت بازگردد.