نحوه معاملات در اتاق ارزی

مینو کیانی‌راد گفت: در طرح جدید، سفارش وارد‌کنندگان پس از اقدام به ثبت‌سفارش کالا، در کارگروهی مورد بررسی قرار می‌گیرد و وزارت صنعت، معدن و تجارت بر اساس اولویت‌های کالایی، آنها را برای دریافت ارز به بانک‌های عامل هدایت می‌کند. وی گفت: در مرحله اول و در فاز نخست بانک ملت به عنوان بانک عامل در این طرح انتخاب شده و قرار است بانک کشاورزی نیز از هفته‌ آینده به این طرح وارد شود. او با تشریح روند خرید و عرضه ارز گفت: پس از اینکه خریدار درخواست ارزی خود را ارائه کرد، بانک عامل معادل ریالی آن را از خریدار دریافت کرده و پس از کسر معادل ارزی آن از حساب‌ شرکت نفت یا صندوق توسعه ملی، معادل ارزی درخواست شده از سوی خریدار را به حساب بانک خارجی کارگزار او واریز می‌کند. به گفته معاون ارزی بانک مرکزی، اتاق ایجاد شده در گام نخست به اولویت‌های سه تا پنج پاسخ می‌دهد. اولویت سوم تا پنجم کالاهایی نظیر حیوانات زنده، بذر گیاهان، قطعات منفصله، ماشین‌آلات صنعتی، روان‌کننده‌ها و ... را در بر می‌گیرد. مرکز مبادلات ارزی در فضایی به وسعت 100 متر مربع در ساختمان معاونت توسعه بازرگانی خارجی ضلع شمالی میدان ولی عصر راه‌اندازی شده است و به گفته رییس کل بانک مرکزی قرار است با مکانیزم طراحی شده این بازار «ارز حاصل از فروش محصولات پتروشیمی که متعلق به شرکت پتروشیمی است و 5/14 درصد ارز حاصل از فروش نفت و نیز دو تا 10 درصد ارز مربوط به صندوق توسعه ملی در آن عرضه شود.» مبنای نرخ عرضه ارز در مرکز مبادلات ارزی «درصدی کمتر از میانگین نرخ بازار غیررسمی» عنوان شده است؛ البته به گفته رییس کل بانک مرکزی «اگر تقاضا در این بازار کمتر شود قطعا روزهای بعد ارز با نرخ کمتری عرضه خواهد شد.» در این مرکز در مرحله نخست «برای اولویت‌های سه تا پنج ارز اختصاص می‌یابد» و تقاضاها بر اساس ارز موجود پاسخ داده می‌شود. بانک مرکزی امیدوار است با راه‌اندازی این مرکز «نرخ ارز در بازار کاهش یابد.» چرا که اعتقاد دارد «از آنجا که بخشی از تقاضا از این مرکز تامین می‌شود و فشار تقاضا از بازار برداشته خواهد شد و کاهش تقاضا به طور طبیعی قیمت را کاهش خواهد داد.» بازار بین بانکی؟ مینو کیانی راد معاون ارزی بانک مرکزی دیروز به تشریح جزئیات راه‌اندازی این مرکز پرداخت که از آن به عنوان یک «بازار بین بانکی ارز» نام برد؛ در حالی که برخی کارشناسان به دلیل «حضور نداشتن بانک‌ها در جریان معاملات این بازار» این بازار را یک «بازار بین بانکی» نمی‌دانند و آن را محل تلاقی خریدار و فروشنده ارز توصیف می‌کنند. اما در هر صورت خانم کیانی راد به عنوان معاون ارزی بانک مرکزی دیروز، به تشریح طرح جدید بانک مرکزی با عنوان «طرح تبادل عرضه و تقاضای ارز به نرخ قیمت مرجع در بازار بین بانکی» پرداخت. وی با اشاره به سیاست‌های قبلی در مدیریت نوسان نرخ ارز گفت: تصمیم گرفته شد که بار دیگر سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز دوباره مطرح شود؛ چرا که زمینه معاملات مربوط به عرضه و تقاضای ارز در بازار بین بانکی و ظرفیت آن در بانک‌ها وجود داشت؛ به همین منظور طرح جدید تبادل عرضه و تقاضای ارز به نرخ قیمت مرجع در بازار بین بانکی کلید خورد. کیانی راد با اشاره به اینکه با همکاری وزارت نفت، وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی مقرر شد اتاقی در محل وزارت صنعت، معدن و تجارت به این منظور شکل بگیرد، ادامه داد: این طرح نقطه شروع در بازار بین‌بانکی ارز است که با استفاده از ارز‌های بخش‌هایی مانند شرکت ملی نفت و صندوق توسعه‌ ملی فاز نخست آن اجرایی شد. به گفته‌ وی، ارز‌های عرضه شده که در سمت تقاضای این بازار قرار می‌گیرد، شامل 5/14 درصد از سهم شرکت ملی نفت، 20 درصد صندوق توسعه ملی و ارز حاصل از صادرات غیرنفتی خواهد بود که براساس قانون باید به ریال تبدیل شود. ثبت معاملات معاون ارزی بانک مرکزی با تشریح الزامات اجرایی طرح و نحوه‌ عملیات اجرایی آن گفت: در دستور‌العمل‌های اجرایی به وارد‌کنندگان و بانک‌های عامل اجازه داده شد با رعایت بخشنامه‌ بانک مرکزی به عرضه و دریافت ارز مبادرت ورزند. وی با تاکید بر اینکه مقرر شده است تمامی فعالیت‌های ارزی از جمله عرضه‌ها و فروش‌های ارز در سامانه‌های بانک مرکزی ثبت شود، گفت: در این بازار هر نوع فعالیت ارزی به وسیله سامانه‌های بانک مرکزی از جمله ساعت (سامانه الکترونیکی عرضه و تقاضا) و سامانه سنا و پورتال ارزی ثبت شود. در واقع این طرح تمام اطلاعات مربوط به نقل و انتقال ارزی را ثبت می‌کند. قیمت ارز واقعی می‌شود؟ کیانی راد ادامه داد: طبق مصوبه‌ کارگروه نرخ ارز با قیمت دو درصد پایین‌تر از بازار برای تشویق وارد‌کنندگان و جلوگیری از رانت و سفته‌بازی در این بازار خرید و فروش می‌شود. وی اظهار امیدواری کرد که در طول هفته‌ها و ماه‌های آینده قیمت ارز به نرخ واقعی نزدیک‌تر شود. در عین حال کنترل نوسان نرخ ارز در اولویت بانک مرکزی قرار ندارد. کیانی‌ راد ادامه داد: در این طرح سفارش وارد‌کنندگان پس از اقدام به ثبت سفارش کالا، در کارگروهی مورد بررسی قرار گرفته و وزارت صنعت، معدن و تجارت بر اساس اولویت‌های کالایی آنها را برای دریافت ارز به بانک‌های عامل هدایت می‌کند. معاون ارزی بانک مرکزی گفت: در مرحله‌ اول و در فاز نخست بانک ملت به عنوان بانک عامل در این طرح انتخاب شده است و قرار است بانک کشاورزی نیز از هفته‌ آینده به این طرح وارد شود. البته بانک‌های دیگر نیز در آینده به طرح وارد خواهند شد. چگونگی خرید و فروش ارز در مرکز وی با تشریح روند خرید و عرضه ارز گفت: پس از این‌که خریدار درخواست ارزی خود را ارائه کرد، بانک عامل معادل ریالی آن را از خریدار دریافت کرده و پس از کسر معادل ارزی آن از حساب‌ شرکت نفت یا صندوق توسعه‌ ملی ارز درخواست شده برداشت کرده و معادل ارزی درخواست شده از سوی خریدار را به حساب بانک خارجی کارگزار او واریز می‌کند. کیانی‌راد ادامه داد: نرخ مرجع برای کالاهای با اولویت 1 و 2 عرضه می‌شود و در طرح جدید قیمت ارز برای اولویت‌های 3 تا 5 دو درصد کمتر از قیمت غیررسمی خواهد بود. نقش اتاق بازرگانی برای خرید و فروش ارز معاون ارزی بانک مرکزی بخش خصوصی را یکی از بخش‌های ارزی دانست و گفت: بخش خصوصی با محوریت اتاق بازرگانی برای عرضه و تقاضای ارز وارد این بازار خواهد شد و امیدواریم در آینده‌ای نزدیک بتواند پاسخگوی نیاز‌های غیراولویت‌دار از جمله ارز مسافرتی و دانشجویی باشد. کیانی‌راد وظیفه بانک مرکزی را مدیریت و نظارت بر عملکرد این طرح دانست و گفت: عملیاتی‌کردن و نظارت بر طرح بین بانکی ارز وظیفه بانک مرکزی است. کیانی راد کنترل تورم وارداتی سهم افراد واسطه، سفته‌بازی و عدم اتکا به درآمد‌های جاری نفت را از جمله ویژگی‌های این طرح دانست. بورس ارز و مرکز مبادلات ارز، تقابل ندارند وی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره بورس ارز گفت: این طرح منافاتی با بورس ارز ندارد. مقرر شده است فعلا برای ساماندهی بازار ارز از این طرح پیروی کنیم و در آینده از سازمان بورس برای این کار استفاده شود. وی با بیان اینکه حتی یک ریال از درآمد این ارز به جیب دولت نمی‌رود، از رسانه‌ها خواست با پرهیز از گمانه‌زنی‌ها و انتشار اطلاعات غیرموثق درباره ارز شرایط کشور را درک کرده و با کمک به بانک مرکزی و دیگر نهادهای اقتصادی کشور آنها را در ساماندهی بازار ارز یاری کنند. قیمت 1226 تومانی دلار از کجا آمد کیانی راد در بخشی از سخنانش به دلیل انتخاب نرخ 1226 تومان برای قیمت دلار در زمستان سال گذشته اشاره کرد. برای بسیاری از کارشناسان این سوال ایجاد شده بود که نرخ 1226 تومانی از کجا آمده است. مینو کیانی‌راد در این باره توضیح داد: از دی ماه سال گذشته و پس از نوسانات نرخ ارز در بازار ارز کارگروهی برای ساماندهی ارز تشکیل شد که طی ماه‌های گذشته به بررسی و نظارت بازار پرداخته است. به گفته وی، نرخ 1226 مرجع برای دلار متوسط قیمت بازار اصلی و فرعی بود و این نرخ بر اساس نظر تصمیمات کارگروه ساماندهی ارز تعیین شد.