دولت‌ومجلس درباره یارانه‌ها به‌توافق‌می‌رسند؟

در حالی که کمیسیون تلفیق بودجه 94 در جریان بررسی لایحه بودجه حذف یارانه خانوار با درآمد بالای 2 میلیون و 500 هزار تومان را تصویب کرده بود نمایندگان مجلس شورای اسلامی روز گذشته در ادامه بررسی بخش درآمدی جزییات لایحه بودجه سال 94 کل کشور با پیشنهاد علی لاریجانی برای بازگشت تبصره 21 این لایحه با کمیسیون تلفیق موافقت کردند. رئیس مجلس شورای اسلامی در توضیح پیشنهاد خود گفت: به دلیل این که دولت و مجلس باید درباره این مساله متفق القول باشند و به یک راهکار مناسب برسند و چون امروز برای بررسی این بند وقت کم است این تبصره به کمیسیون بازگردد تا پس از بررسی های بیشتر بین دولت و مجلس این تبصره با کارشناسی بیشتر به صحن بازگردد. این اتفاق در حالی رخ داد که طی هفته های اخیر انتقادهای فراوانی به این مصوبه کمیسیون تلفیق مطرح می شد و کارشناسان معتقد بودند ابزارهای لازم برای شناسایی دقیق میزان درآمد خانوار مشخص نیست و امکان بروز خطا در چنین طرحی زیاد است. احمد توکلی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در این رابطه اعلام کرد به اعتقاد بنده نمی توان برای حذف خانوارها از دریافت یارانه نقدی درآمدی ثابتی در نظر گرفت به دلیل اینکه بطور مثال اگر خانوار 6 نفره ای در تهران مستاجر باشد دو و نیم میلیون تومان درآمد ماهانه نمی تواند پاسخگوی هزینه های خانوار آنها باشد این در حالی است که درآمد مذکور در شهرستانی مانند بهشهر جوابگو است بنابراین باید این موضوعات لحاظ شود. نباید یارانه نقدی خانواری به ناحق قطع شود بنابراین برای حذف یارانه نقدی خانوارها با درآمد بالا باید ابتدا تعریف جامع، کارشناسی و کاملی ارائه شود. این انتقادها در شرایطی مطرح شد که محمدباقر نوبخت رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی درابره موضع دولت به این مصوبه اعلام کرد در حال حاضر قانون هدفمندی یارانه معطوف به دادن یارانه در بین مردم نیست، اما به دنبال حرکت در راستای اجرای خود قانون هستیم که باید حداکثر 50 درصد از منابع هدفمندی یارانه‌ها بین خانوار‌ها تقسیم شود و بخشی از آن در تولید، بهداشت و درمان هزینه شود. برهمین اساس سال آینده دولت دو ماموریت جدید را دنبال می‌کند. 1300 میلیارد تومان برای تسهیلات ارزان‌ قیمت با سود حداکثر 10 درصد ارائه می‌شود که برای متقاضیان در شهرهای بزرگ 50 میلیون تومان به هر خانوار وام داده می‌شود که فاصله بین سود 10 درصدی و سود 21 درصد بانک‌ها را دولت تامین می‌کند. همچنین 100 میلیارد تومان هم در بخش اشتغال هزینه می‌شود به ویژه اشتغال نیروهای متخصص و تحصیل‌کرده. وی همچنین در پاسخ به این سوال که چه گروه‌هایی برای حذف از یارانه از سوی دولت شناسایی شده‌اند، گفت: نخست کسانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند و افزایش قیمت‌ها شامل آنها نمی‌شود و همچنین کسانی که درآمد‌های بالا دارند که از سوی وزارت تعاون و رفاه در حال بررسی است. رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تاکید کرد: اگر این اقدام درست انجام شود این حذف‌ها با استرس در جامعه همراه نخواهد بود، زیرا اگر استرسی ایجاد شود بیش از همه برای اقشار کم‌درآمد خواهد بود. علاوه بر این مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیس جمهور در این رابطه اعلام کرد با توجه به کاهش قیمت نفت، درآمدهای یارانه ها هم کاهش می یابد بنابراین ما برای پرداخت یارانه با کسری مواجه هستیم و مجلس هم به این موضوع توجه کرده است براساس این مصوبه خانوارهایی که بیش از 2.5 میلیون تومان درآمد دارند یارانه نمی گیرند و کسانی که درآمدشان کمتر از این است یارانه می گیرند، اما مثلا اگر درآمد خانواری دو میلیون و 470 هزار تومان بود به او یارانه نمی دهیم و به کسی که درآمدش دو میلیون و 510 هزار تومان بود یارانه می دهیم؟‌ این موضوع نیاز به بررسی و کار کارشناسی دارد. نیلی گفت: سیاستی در کشور اعمال شده است که تغییر آن مشکل است، اگر از اول یارانه‌ای پرداخت نشده بود می شد کاری کرد، اما در حال حاضر باید به ملاحظات و مسائل زیادی توجه کرد. حدس من این است که تا زمان تصویب نهایی بودجه در مجلس ، مجلس با دولت توافقی بر سر کار کارشناسی در این زمینه می کند. وی تاکید کرد: بودجه هدفمندی یارانه‌ها باید متوازن باشد چون دولت نمی خواهد از بانک مرکزی برای پرداخت یارانه استقراض کند و نمی خواهد یارانه را با کسری اداره کند. در این شرایط اما راههای مختلفی برای اصلاح شیوه پرداخت یارانه نقدی مطرح می شود که البته تمام کارشناسان معتقدند یارانه نقدی نباید به افراد پردرآمد پرداخت شود اما شیوه شناسایی این دهک از اهمیت بالایی برخوردار است. در همین رابطه ابراهیم رزاقی استاد دانشگاه با بیان آنکه از 70 میلیون جمعیتی که یارانه می گیرند حداقل 40 میلیون نفر واجد شرایط نیستند، گفت: تهیه لیست یارانه بگیران نیز کار شواری نیست به طوری که می توان پس از انجام اقدامات لازم حدود 30 میلیون نفر را شناسایی و حذف کرد. ابراهیم رزاقی افزود: برخلاف آنچه که می گویند، پرداخت یارانه ها عدالت است این گونه نیست زیرا غنی و فقیر به تساوی از این پرداخت دولت بهره مند می شوند. در صورتی که دولت 40 میلیون نفر را از لیست یارانه بگیران حذف کند، می تواند 15هزار تومان به یارانه خانواده های فقیر اضافه کند و یا حتی به جای پرداخت نقدی به آنها سبد غذایی دهد. رزاقی یادآور شد: هم اکنون کمیته امداد امام و یا سازمان بهزیستی ماهانه حدود 30 هزار تومان به خانواده های نیازمند کمک می کند، بی تردید این مبلغ برای خانواده های دارای دو تا سه فرزند، کافی نیست.