چرا این عکس این‌قدر مهم شد؟

عکس بیعت همافران با امام خمینی (ره) در یک اقدام بی‌سابقه، دو روز پیاپی در صفحه‌ی اول روزنامه کیهان چاپ شد. پیام این عکس آن‌قدر مهم بود که برای اثبات حقیقت آن، خود امام خمینی (ره) پیامی صادر و آن را تأیید کردند. اتفاقاتی که پس از انتشار این عکس افتاد، در روند پیروزی انقلاب نقش مهمی داشت و همین موضوع باعث شد عکس پرتوی یکی از مهم‌ترین عکس‌های انقلاب 57 لقب بگیرد.

با این‌که دولت بختیار آن عکس را دست‌کاری‌شده و مونتاژ دانست، اما تأیید عکس و خبر توسط امام (ره)، حمله گارد شاهنشاهی به پادگان نیروی هوایی و حمایت مردم و تظاهرات آن‌ها را درپی داشت. عکس منتشرشده، همافران نیروی هوایی ارتش را در لباس رسمی و از پشت سر نشان می‌داد که با حضور در مدرسه علوی که محل اقامت امام خمینی (ره) در آن روزها بود، به ایشان احترامی نظامی گذاشته و با او بیعت کرده‌اند. گویا آن روز همافران صبح زود با لباس‌های رسمی‌شان به مدرسه علوی تهران رفته بودند و پس از سخنرانی امام (ره) با قرائت قطعنامه‌ای، بیعت خود را رسمی کرده بودند. در این عکس، امام خمینی (ره) در مرکز تصویر قرار گرفته و چهره هیچ‌یک از همافران دیده نمی‌شود و احترام نظامی و بیعت آن‌ها که مهم‌ترین جنبه‌ی این دیدار بود، به زیبایی به تصویر کشیده شده است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، کاووس صادقلو - رییس انجمن صنفی عکاسان مطبوعات - در گفت‌وگو با ایسنا، درباره‌ی اهمیت این عکس، اظهار کرد: یادم هست یکی از بزرگان نظام، یک روز گفت که یک عکس می‌تواند یک نظام را در کشور تغییر بدهد. تأثیری که عکس حسین پرتوی از بیت همافران با امام (ره) در بهمن 1357 به‌لحاظ روانی روی ارتش آن روز ایران گذاشت، انکارناپذیر است. او ادامه داد: اگر تاریخ را ورق بزنیم، می‌بینیم که عکاسی مطبوعاتی یک رسالت بزرگ دارد که این رسالت گاهی به نفع برخی جریان‌هاست و گاهی به ضرر آن‌ها، اما واقع‌بینانه این است که نمی‌توان از تاریخ چشم‌پوشی کرد. به نظرم این عکس یکی از پایه‌های اصلی پیروزی انقلاب اسلامی بود. وی بیان کرد: خود حسین پرتوی درباره‌ی چگونگی ثبت این عکس گفته بود که آن روز همه عکاسان را از مدرسه بیرون کرده بودند. او به آبدارخانه وارد شد تا چای بنوشد و وقتی می‌خواست از بیت همافران با امام (ره) عکس بگیرد، تیم حفاظتی جلوی او را گرفت. پرتوی در آن روز به آن‌ها اطمینان داد که از زاویه‌ای این عکس را می‌گیرد که برای هیچ‌یک از آن‌ها هیچ مشکلی پیش نیاید و چهره‌های‌شان قابل شناسایی نباشد. آن روز، به حسین پرتوی اعتماد شد و او توانست یکی از تأثیرگذارترین عکس‌های انقلاب را به ثبت برساند. صادقلو همچنین تصریح کرد: پس از گذشت چند دهه، ما جای خالی این اعتماد را در همه‌ی موارد، بخصوص در زمینه عکاسی مطبوعات به‌شدت احساس می‌کنیم. متأسفانه آموزش، مهم‌ترین مسأله‌ای است که باید مورد توجه قرار گیرد، اما اکنون فراموش شده است. اخلاق مطبوعاتی، اعتماد و ثبت یک عکس تأثیرگذار، از جمله آموزش‌هایی است که باید مورد توجه قرار گیرد. رییس انجمن صنفی عکاسان مطبوعات در ادامه با بیان یک مثال درباره‌ی آموزش درست در این زمینه، گفت: یکی از موارد خوبی که در ذهنم مانده، فیلمی بود که از یک شورش در ترکیه دیده بودم؛ در یکی از شورش‌های خیابانی، مردم به‌خاطر اعتراضی که به بانک‌ها داشتند، شیشه بانک‌ها را می‌شکستند و پلیس هم با گاز اشک‌آور و باتوم با آن‌ها مقابله می‌کرد. عکاس‌ها بدون این‌که کسی مزاحم‌شان باشد از این صحنه عکس می‌گرفتند، چون در آن موقعیت، پلیس به کاری که می‌کرد اعتقاد داشت و مطمئن بود که باید از شورش جلوگیری کند. بنابراین دلیلی نمی‌دید که جلوی عکاسان را بگیرد و هر کسی، کار خود را می‌کرد. این نشان می‌دهد که عکاسانی که در آنجا حضور داشتند و همچنین پلیس، آموزش‌های لازم را در این زمینه دیده بودند. او ادامه داد: این‌گونه آموزش‌ها باید کاملا به‌روز باشند. مثلا خبرگزاری‌ها هر چند وقت یک‌بار یک کلاس آموزشی برای عکاسان بگذارند و به آن‌ها بگویند که به‌عنوان مثال برای عکاسی خبری و مطبوعاتی در کشور عراق با چنین موقعیت سیاسی و امنیتی، چه تدابیری را باید اتخاذ کنند، چه خطرهایی آن‌ها را تهدید می‌کند و چه مواردی را باید رعایت کنند. متأسفانه ما این آموزش‌ها را نداریم. صادقلو اضافه کرد: مردم نیز طرف دیگر این آموزش‌ها هستند. اگر آموزش به‌درستی انجام شود، دیگر این همه مزاحم تلفنی برای پلیس، آتش‌نشانی و اورژانس نخواهیم داشت، چون مردم می‌فهمند که برخی کارهای‌شان بازی با جان هم‌نوعان‌شان است. تلویزیون و رسانه‌ها ابزاری برای این آموزش هستند. وقتی به سمتی برویم که همه چیزمان براساس این آموزش درست پیش برود، دیگر هیچ‌کس، از یک آدم عادی گرفته تا پلیس، به خودش اجازه نمی‌دهد جلوی یک عکاس را در حال گرفتن عکس معمولی بگیرد.