سرطان با خوشمزه های فوری

بعد از مرگ ناگوار چند هنرمند و ورزشکار و مرگ ناگهانی خواننده محبوب نسل جوان بازهم نام سرطان سرتیتر بسیاری از اخبار و گزارش ها و اظهارنظرها قرار گرفت. افزایش مرگ و میر ناشی از سرطان در حالی در یک دهه گذشته افزایش پیدا کرده است که پیش از این از عوامل چندم مرگ و میر در ایران محسوب می شد. بر اساس گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی سرطان سومین عامــــل مرگ و میر در کشورمان شده است. هم اکنون نیز بیماری سرطان سالانه بیش از 75 هزار ایرانی را مبتلا می کند که از این میان 30 هزار نفر نمی توانند به مبارزه با این بیماری ادامه دهند و در نهایت به مرگ شان ختم می شود. آمارها نشان می دهد سن ابتلا به سرطان از 50 سال به 30 سال کاهش پیدا کرده است. در این گزارش تأکید شده است طی 10 سال آینده میزان بروز این بیماری 2 تا 3 برابر می شود و با حرکت جمعیت کشور به سمت سالخوردگی میزان بروز این بیماری نیز افزایش خواهد یافت. تحقیقات پزشکان متخصص در یک دهه گذشته نشان داده است چند عامل اصلی باعث ابتلا به بیماری مهلک سرطان می شود که در این میان مصرف غذاهای آماده (فست فود) و روغن های اشباع شده در بروز سرطان معده و روده نقش اصلی را بر عهده دارد. به گفته مقام های سازمان جهانی بهداشت، دومین علت ایجاد سرطان، مصرف فست فودهاست. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، سال گذشته بیش از 7 میلیون مرگ و میر در جهان ناشی از سرطان بوده است و انتظار می رود تا سال 2020 این رقم به 10 میلیون نفر برسد و در 40 سال آینده این رقم به دوبرابر خواهد رسید. اما آمار قابل توجهی که بانک مرکزی اعلام کرد نشان می دهد 77 میلیون ایرانی سالانه بیش از 1/11 هزار میلیارد تومان برای خوردن فست فود هزینه می کنند. این رقم را با توجه به دلار3 هزار تومانی می توان به 7/3 میلیارد دلار تبدیل کرد. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی سلامت مردم و جامعه درحالی بارها نسبت به مصرف فست فود و همچنین مواد غذایی چرب و روغن های اشباع شده هشدار داده است که در چند سال اخیر شاهد رشد بی رویه و قارچ گونه فست فودی ها و اغذیه فروشی ها در سطح تهران هستیم. امروزه در هر خیابان شاهد افتتاح چند اغذیه فروشی و فست فودی هستیم به طوری که تعدادی از آنها شعبه های مختلفی در تهران و حتی شهرهای مختلف کشور دارند و برای جلب مشتری از تبلیغات پررنگ و لعاب نیز استفاده می کنند. علاقه به مصرف فست فود در میان نوجوانان افزایش چشمگیری پیدا کرده است به طوری که باعث بروز چاقی و فشار خون در این گروه سنی شده و با ادامه این روند در آینده نزدیک باید شاهد افزایش مرگ و میرهای ناشی از سرطان باشیم. فست فود بخصوص اگر ماده اولیه آن گوشت باشد، فرآوری شده است یعنی با افزودن مواد نگه دارنده که در بدن صددرصد منجر به جهش های ژنتیکی می شود، تولید می شود. گوشت فرآوری شده موجود در فست فود منجر به ایجاد موادی می شود که در پی جهش ژنتیکی فرد را مبتلا به سرطان می کند. وجود موادی مثل نیترات سدیم که فست فود را خوشمزه تر می کند و در کالباس، سوسیس و برگر استفاده می شود در بدن تبدیل به نیتروزامین که صددرصد سرطان زاست می شود و مهم ترین علت ایجاد سرطان های دستگاه گوارش همین ماده است و تأثیر آن در به وجود آمدن سرطان قطعی است. در ایران آلودگی مواد غذایی به مواد سرطان زا و روش پخت مواد غذایی دو علت اصلی افزایش سرطان های دستگاه گوارش است. اکثر فست فودها سرخ کردنی هستند و طی مدت زمان کم و با شعله زیاد طبخ می شوند و در اکثر آنها از روغن های نباتی جامد استفاده می شود. همین موضوع باعث می شود سلامت انسان به خاطر اسیدهای چرب ترانس موجود در این مواد غذایی به خطر بیفتد. نظارت بر فست فودی ها مقوله مهمی است که بسیاری از پزشکان عقیده دارند بدرستی انجام نمی گیرد و به همین دلیل بسیاری از این فست فودی ها از مواد غذایی تاریخ گذشته و همچنین روغن های سوخته استفاده می کنند، به این ترتیب تبدیل به کانون هایی برای توزیع سرطان بین مردم می شوند. نحوه اخذ مجوز برای تأسیس مراکز فست فودی و نحوه نظارت بر آنها سؤالی است که علی اکبر صنیعی پور، معاون اتحادیه صنف اغذیه فروشان و مواد غذایی در پاسخ به آن می گوید: اتحادیه ها تابع نظام صنفی هستند و بر اساس ماده 12، هر فردی و در هر شغلی وقتی به اتحادیه مراجعه می کند، باید برای راه اندازی اغذیه فروشی یا فست فود استعلام های لازم از اداره اماکن و همچنین مجوز لازم را از اداره بهداشت اخذ کرده باشد. وی ادامه داد: در اداره بهداشت کلاس هایی برای آموزش مسائل بهداشتی و همچنین نحوه نگهداری مواد غذایی و بهداشت فردی به این افراد ارائه می شود و بر اساس آیتم هایی که شامل سلامت جسمی فرد و همچنین محیطی که قرار است در آنجا فست فود راه اندازی شود به او تأییدیه بهداشت داده می شود. همچنین کلاس های آموزشی از سوی اتاق اصناف برگزار می شود که حضور در این کلاس ها اجباری است. علاوه بر آن نیز بازرسان اتحادیه در کنار بازرسان بهداشت در سطح شهر تهران به صورت دوره ای اقدام به بازرسی از فست فودی ها و همچنین مراکز توزیع اغذیه یا غذاهای آماده می کنند و اگر تخلفی مشاهده کنند، پس از اخطار دادن، پرونده ای تشکیل می شود و در اختیار مراجع قضایی قرار می گیرد، البته در مبحث سالم بودن مواد غذایی بازرسان اداره بهداشت نمونه مواد غذایی را به آزمایشگاه ارسال می کنندو در آنجا مورد آزمایش قرار می دهند. مهندس جعفری مسئول بهداشت محیط مرکز بهداشت شمال تهران بر نظارت مستمر بازرسان این اداره بر اغذیه فروشی ها و فست فودی ها تأکید می کند و می گوید: بحث بهداشت فردی، گواهینامه آموزش بهداشت عمومی، بهداشت ساختمان، بهداشت مواد غذایی و بهداشت ابزار و لوازم کار شاخص هایی هستند که در زمان دادن مجوز راه اندازی مراکز تهیه و فروش فست فود بررسی می شوند ضمن اینکه از مواد غذایی که عرضه می کنند به صورت دوره ای نمونه برداری انجام گرفته به آزمایشگاه فرستاده می شود و اگر این مواد غذایی مشکل داشته باشند، با آن مرکز برخورد قضایی صورت می گیرد. وی بیشترین تخلفات صورت گرفته را استفاده از روغن های جامد و همچنین مواد اولیه غیر استاندارد عنوان کرد و گفت: در بحث روغن به همه فست فودی ها ابلاغ شده برای سرخ کردن حتماً باید از روغن سرخ کردنی استفاده کنند. در بازرسی هایی که انجام می دهیم اگر روغنی مکرر استفاده شده باشد معدوم می شود ضمن اینکه در آموزش ها و کلاس های اصناف آموزش داده می شود از روغن سرخ کردنی که به حرارت مقاوم تر است، استفاده شود. مسئول بهداشت محیط شمال پایتخت درباره نحوه نظارت و کنترل بر مواد غذایی مانند سوسیس و کالباس که حاوی مواد نگهدارنده ای مانند نیترات هستند، گفت: سوسیس و کالباس هایی که از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجوز می گیرند و نشان استاندارد دارند کنترل شده است و درکارخانه ها مراحل فرآیند تولید و فرمول تولید کنترل شده و پروانه ساخت گرفته اند و بازرسان در فست فودی ها مواد غذایی ای که مجوز وزارت بهداشت را دارند، مورد تأیید قرار می دهند. البته نحوه نگهداری این مواد بسیار مهم است. نواقص بهداشتی در این گونه مراکز در دو سطح بحرانی و غیربحرانی قرار دارند. سطح بحرانی نواقصی است که با سلامت مردم به صورت مستقیم سروکار دارد و آن را به خطر می اندازد. مثل مواد غذایی که تاریخ مصرف آنها گذشته است یا شرایط نگهداری این مواد مناسب نیست پس از اخطار قانونی در 48 ساعت در صورت رفع نشدن نواقص بحرانی، آن محل را پلمب می کنیم اما در سطح غیربحرانی مثل رنگ آمیزی نشدن مرکز فست فود که به این رستوران ها و فست فودی ها اخطار به صورت رسمی ارائه و از یک روز تا 60 روز مهلت داده می شود تا این نقص را رفع کنند. همچنین اگر مواد غذایی تاریخ مصرف گذشته استفاده کنند بازرسان بهداشت آن را بررسی و اگر ارزش این مواد کمتر از 500 هزار تومان باشد همان جا آن را معدوم می کنند و اگر بیشتر از 500 هزار تومان باشد پس از توبیخ و پلمب، صاحب این مرکز به مرجع قضایی معرفی خواهد شد. مهندس جعفری درباره فست فودی ها و رستوران هایی که مکان آنها نامعلوم است و با تبلیغات فریبنده و اعلام یک شماره تماس اقدام به توزیع غذا می کنند، گفت: مراکزی هستند مثل پخت غذا یا فست فود که مکان های آنها مشخص نیست و در پارکینگ خانه ها اقدام به تهیه غذا می کنند و اقلام تبلیغاتی را که آدرسی در آن نیست چاپ و به داخل خانه ها یا شرکت ها می اندازند. به مردم توصیه می کنیم اگر با این گونه تراکت ها مواجه شدند حتی اگر قیمت های بسیار خوبی داشت ولی آدرسی نداشت از این مراکز غذا تهیه نکنند چون جای آن مشخص نیست و این مراکز تحت کنترل بهداشت نیستند و امکان دارد سلامت مردم را به خطر بیندازند. مواد اولیه و بهداشت پرسنل این گونه مراکز به دلیل اینکه مکان مشخصی ندارند تحت کنترل بازرسان ما نیست و شهروندان در صورت مشاهده این گونه مراکز آنها را به اداره بهداشت معرفی کنند.