در این خاک، نفت جای مین می‌رود
تاکنون چند میلیون مین از این منطقه جمع شده است، تانک‌های جنگی هنوز وسط هور هستند، رد ماشین‌های مین روب روی زمین‌هاست.
شاید اگر بیشتر حوصله به خرج دهیم چیزهای بیشتری هم پیدا کنیم. ساعت، پلاک. نه اشتباه نکنید، ما در میدان جنگ نیسیتم، ما در میدان نفتی هستیم. میدان‌های نفتی غرب کارون، آنهایی که این روزها در آن بیابان‌ها مشغول کار هستند، معتقدند راه آنهایی را ادامه می‌دهند که سال‌ها روی همین خاک، دقیقا همین خاک، جنگیده‌اند. آنها می‌گویند نفت این میدان‌ها از خون آنها به ما رسیده است. اول از همه از میدان نفتی یاران دیدن می‌کنیم. میدانی که برخلاف همیشه در تولید از آن، ما از عراق جلوتریم. مجری این طرح می‌گوید: درحالی که عراق تاکنون هیچ تولیدی از این میدان نداشته است ما تاکنون 30میلیون بشکه نفت از این میدان برداشت کرده‌ایم. یاد مسابقات فوتبال می‌افتم، البته اینجا عددها سرسام‌آورند، فاصله‌ها هم سرسام‌آورند. عراق به غیر از میدان نفتی یاران در بقیه میدان‌ها از ما جلوتر است. اما چرا؟ این سوالی است که عبدالرضا حاجی حسین‌نژاد مدیر خونگرم شرکت متن را متاثر می‌کند. نمی‌تواند این فاصله با عراق را انکار کند اما درک این مساله که دلش برای این میدان‌ها و برای عقب‌بودن ما می‌سوزد کار سختی نیست. وقتی که می‌گوید «باید خودمان را با خودمان مقایسه کنیم» یا وقتی که از قراردادهای استعمارگونه شرکت‌های غربی در عراق می‌گوید، نمی‌شود به لحنش اعتماد نکرد. وقتی از او می‌پرسیم که با قیمت‌های عجیب و غریب امروز نفت چه خواهند کرد، می‌گوید: «ما زمان آقای خاتمی با نفت چهاردلاری نیز کارمان را انجام دادیم.» از دوران جنگ می‌گوید که در همین منطقه کار می‌کرده و معتقد است وقتی در آن شرایط کار کرده‌اند، قیمت نفت تهدیدی جدی برایشان محسوب نمی‌شود. مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت از پیگیری‌های جدی بیژن زنگنه وزیر نفت درباره این میدان می‌گوید و معتقد است این پیگیری‌ها و نگاه ویژه و اعتمادی که زنگنه به آنها داشته است، مهم‌ترین عامل پیشرفت محسوب می‌شود. حسین‌نژاد می‌گوید: «هزینه‌های برآورده شده توسط چینی‌ها در این میادین فاصله زیادی با هزینه‌هایی که اکنون برآوردهای خودمان نشان می‌دهد، دارد.» او می‌گوید که آنها اکثر جنس‌ها حتی داربست‌های فلزی که در سراسر کشور ما دیده می‌شود را از چین وارد می‌کردند. اما چینی‌ها چطور وارد پروژه‌های نفتی ایران شدند؟ ماجرا از یک جمله شروع شد. «ایران کشور کوچک و فقیری نیست؛ بنابراین خروج شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی فرصتی برای بانک و شرکت‌های بزرگ داخلی است تا خود را باور کنند.» این جملات مسعود میرکاظمی وزیر وقت نفت ایران در زمان خارج شدن شرکت ژاپنی اینپکس از میدان نفتی آزادگان بود. با بالا گرفتن تحریم‌ها زمزمه‌هایی مبنی بر امکان خروج این شرکت از آزادگان به گوش می‌رسید اما عده‌یی ازجمله سخنگوی وزارت خارجه وقت معتقد بودند این شرکت ژاپنی هرگز دست به چنین کاری نخواهد زد چراکه شرکت‌ها و کشورهای دیگر بلافاصله جای این شرکت را خواهند گرفت. سال‌ها گذشت و این شرکت‌ها و کشورها به شرکت نفت چین تقلیل یافت که با عملکرد به‌شدت ضعیف کار را به جاسوسی برای عراقی‌ها در این میدان مشترک کشاندند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، شرکت نفتی اینپکس که پروژه توسعه میدان نفتی آزادگان در غرب اهواز را سال ۲۰۰۱ آغاز کرده بود. ۲۲مهر سال۱۳۸۹ در بیانیه‌یی اعلام کرد که برای خروج از این پروژه نفتی با شرکت ملی نفت ایران توافق کرده است. این شرکت که ۱۵۳میلیون دلار در پروژه عظیم آزادگان سرمایه‌گذاری کرده است، روز جمعه گفت که کنار کشیدنش از این پروژه «تاثیر کمی» بر میزان درآمدهای این شرکت خواهد داشت و اینپکس قصد ندارد در ارقام پیش‌بینی شده برای درآمدهای سال‌جاری خود تغییری بدهد. هرچند بعد از خروج ژاپنی‌ها انتقادهایی بر طرح مطالعات اولیه آنها از این میدان وارد شد و برای مثال به عدم توجه این طرح به مشترک بودن این میدان با عراق و نزدیکی میادین به مرز اشاره شد اما تجربه وحشتناک حضور چینی‌ها در این میدان باعث شد طرح مطالعاتی ژاپن مانند تبی در برابر مرگ به‌نظر برسد. در دولت دهم به‌‌واسطه حواشی همیشگی این دولت و عدم بر سر کار بودن افراد متخصص در وزارت نفت توسعه میدان‌های نفتی غرب کارون با مشکلات زیاد و با بی‌توجهی پیش رفت. درحالی که کشور در دو سال ابتدایی دور دوم ریاست محمود احمدی‌نژاد درگیر مشکلات سیاسی بود عراقی‌ها هر روز به تولید خود می‌افزودند و به همین ترتیب توانستند مقام سنتی دومین تولید‌کننده اوپک را از ایران بربایند. بعد از این جریانات و در نبود شرکت‌های درجه یک، پای شرکت نفت چین به ایران باز شد که با مشکلات زیادی که در توسعه میدان‌های نفتی ایران به‌وجود آورند دست‌آخر توسط وزیر نفت از میدان نفتی آزادگان جنوبی خلع ید شدند. هرچند آنها هنوز در دیگر میدان‌ها حضور دارند اما مدیر شرکت متن می‌گوید که با کمک وزیر نفت ایرانی‌ها نقش کارفرمایی خود در قبال چینی‌ها در دیگر میدان‌ها را به‌دست آورده‌اند. در میان شلوغی‌های گفت‌وگوی ما با مجریان طرح‌های غرب کارون، چینی‌ها هیجان‌زده درحال عکاسی هستند. دوست دارم با یکی از آنها صحبت کنم و بدانم آیا از ذهنیت منفی که در کشور نسبت به عملکرد آنها در پروژه‌های نفتی وجود دارد باخبر است. یکیشان را پیدا می‌کنم. مدام لبخند می‌زند و وقتی از او می‌پرسم که آیا در ایران همانطور کار می‌کنی که اگر در کشور خودت بودی؟ می‌گوید من برای خودم کار می‌کنم و حاضر نیستم با عملکرد بد، اسم خودم و کشورم را خراب کنم. می‌گوید که مشکلاتی که در آزادگان‌جنوبی به‌وجود آمد بیش از هر چیز مشکلات پروژه‌یی بوده است و ایران و چین رابطه‌یی فراتر از رابطه‌های صرف اقتصادی دارند. طرح توسعه میدان نفتی آزادگان‌شمالی این میدان مشترک در مجاورت مرز عراق و در حدود 120کیلومتری غرب اهواز قرار دارد. تولید روزانه 75هزار بشکه نفت‌خام با حفاری 58حلقه چاه و احداث یک واحد فراورش 75هزار بشکه‌یی هدف از اجرای فاز1 این طرح است. با اجرای فاز2 این طرح با هدف 75هزار بشکه نفت در روز و مجموع دو فاز 150هزار بشکه نفت در روز این میدان قابل برداشت خواهد بود. عملیات حفاری 56حلقه از 58حلقه چاه این میدان با حفاری بالغ بر 220هزار متر به اتمام رسیده و تخمین زده می‌شود که عملیات حفاری دو حلقه چاه باقیمانده نیز تا اوایل سال2015 به اتمام برسد. درحال‌حاضر دو دکل در منطقه مستقر و درحال انجام عملیات حفاری هستند. پیشرفت فیزیکی کل طرح تاکنون به 86درصد رسیده است و طبق آخرین برآورد پیمانکار و با جبران عقب‌ماندگی‌های به‌وجود آمده در بخش سطح‌الارضی میدان، انتظار آن می‌رود که طرح در نیمه اول سال94 به بهره‌برداری برسد. کرامت بهبهانی مجری این طرح نیز ار پیشرفت 85درصدی طرح توسعه این میدان خبر می‌دهد. طرح توسعه میدان نفتی آزادگان‌جنوبی این میدان در مجاورت مرز عراق و در حدود 80کیلومتری غرب اهواز قرار دارد. تولید روزانه 320هزار بشکه نفت خام با حفاری 185حلقه چاه و احداث یک واحد فراورش 320هزار بشکه‌یی هدف فاز اول این طرح بوده است. درحال‌حاضر روزانه حدود 50هزار بشکه نفت از این میدان تولید می‌شود و پیش‌بینی می‌شود که با برداشت 30هزار بشکه نفت در روز در سال94 این رقم به 80هزار بشکه برسد. با اجرای فاز2 این طرح با حذف 280هزار بشکه در روز در مجموع دو فاز 600هزار بشکه نفت در روز از این میدان قابل برداشت خواهد بود. این طرح به واسطه خلع ید از شرکت چینی سی‌ان‌پی‌سی دستخوش تغییراتی بوده است. مهم‌ترین فعالیت‌هایی که در این میدان بعد از اخراج چینی‌ها صورت گرفته است استقرار 16دکل حفاری در منطقه و شروع عملیات حفاری، حفاری بالغ بر 54000متر به‌طور عملیات خاکی و حصارکشی واحدهای فرآورش، تفکیک‌گرها و چندراهه‌ها و همچنین عملیات آماده‌سازی محل حفاری چاه‌ها طبق برنامه و بعضا جلوتر از برنامه درحال انجام است. سیدمحمود مرعشی مجری این طرح نیز از انجام عملیات خاکی و ساخت ول‌پدها و منی‌فولدها در این میدان برای آماده‌سازی تولید و اتصال چاه‌های نفتی به یکدیگر خبر می‌دهد. طرح توسعه میدان نفتی یاران‌شمالی این میدان در مجاورت مرز عراق و در 130کیلومتری غرب اهواز در نقطه مرزی با کشور عراق در محدوده طلاییه قرار دارد. هدف از اجرای فاز اول این طرح تولید 30هزار بشکه نفت خام در روز طی مدت 52ماه با حفاری 19حلقه چاه افقی و احداث 40کیلومتر خط‌لوله 16اینچی جهت ارسال نفت و آب به تاسیسات 165هزار بشکه‌یی غرب کارون است. طبق قرارداد تولید اولیه 2000بشکه نفت خام در روز است و درحال‌حاضر حدود 4هزار بشکه نفت خام در روز از این میدان برداشت می‌شود، البته طبق گفته آرش باقرزاده مجری طرح به‌دلیل مشکلات زیست‌محیطی و طبق درخواست سازمان حفاظت محیط‌زیست، انتقال تولیدات این میدان به‌صورت موقت تا پایان فصل زمستان تعطیل شده است. بهره‌برداری از چاه شماره1 یاران در قالب تولید زودهنگام در 24بهمن سال91 انجام شد و تاکنون حدود یک‌میلیون بشکه نفت به‌صورت تجمعی از این میدان تولید شده است. پیشرفت فیزیکی کل طرح تاکنون به 29درصد رسیده است. طرح توسعه میدان نفتی یاران‌جنوبی این میدان مشترک در مجاورت مرز عراق و در 130کیلومتری غرب اهواز در نقطه مرزی با کشور عراق در محدوده طلاییه قرار دارد. تولید نفت‌خام به میزان 50هزار بشکه در روز و درصورت وجود توان تولید تا 60هزار بشکه نفت خام در روز با حفر 15حلقه چاه افقی از مخزن سروک و 12حلقه چاه عمودی در مخازن گدوان و فهلیان، حفر دو حلقه چاه توصیفی و تعمیر و تکمیل چاه شماره25 آزادگان، احداث خطوط لوله انتقالی نفت تولیدی به کارخانه فراورشی غرب کارون از فعالیت‌های صورت‌گرفته در این میدان است. درحال‌حاضر تعداد 6دستگاه دکل حفاری در این منطقه مستقر هستند و عملیات حفاری 6حلقه از 27حلقه چاه این میدان درحال انجام است که تاکنون بیش از 16هزار متر حفاری انجام شده است. پیشرفت فیزیکی کل طرح تاکنون به 23درصد رسیده است. پیش‌بینی می‌شود برداشت نفت خام از این میدان در پایان سال1394 میسر شود. همایون کاظمینی مجری این طرح از به اتمام رسیدن تجهیزات انتقال نفت و انتخاب برنده مناقصه برای انجام این کار تا هفته آینده خبر می‌دهد. طرح توسعه میدان نفتی یادآوران این میدان مشترک در مجاورت مرز عراق و در حدود 70کیلومتری جنوب‌غربی اهواز واقع شده است. تولید روزانه 85هزار بشکه نفت‌خام با حفاری 55حلقه چاه و احداث یک واحد فرآورش 135هزار بشکه‌یی هدف فاز اول این طرح بوده است. با اجرای فاز2 این طرح با هدف تولید 95هزار بشکه نفت در روز و مجموع دو فاز 180هزار بشکه نفت در روز از این میدان قابل برداشت خواهد بود. هادی نظرپور سرپرست طرح توسعه این میدان درباره نفت درجای این میدان می‌گوید: «میزان نفت درجا در این میدان در ابتدا 12میلیارد بشکه بوده است که در مطالعات بعدی به 17میلیارد بشکه رسیده است. اما مطالعات جدیدی که یک شرکت نروژی روی این میدان انجام داده است از وجود 34میلیارد بشکه نفت درجا در این میدان حکایت می‌کند». به‌این‌ترتیب تولید روزانه این میدان نیز دستخوش تغییر خواهد شد. این میدان تنها میدان نفتی مشترک در مرز با عراق است که ایران با تولید 30میلیون بشکه نفت از آن، جلوتر از عراق قرار گرفته است.
